بزرگی خوش خیم پروستات
بیماری بزرگی خوش خیم پروستات یا هیپرپلازی خوش خیم پروستات ( BPH ) ، بیماری شایعی در میان مردان میانسال و سالمند می باشد. در این مقاله که از مایوکلینیک انتخاب شده است به این بیماری خوش خیم ولی آزاردهنده می پردازیم. پروستات غده ای مردانه است. این غده در ساخت مایع منی نقش مهمی دارد و این مایع را به اسپرم ها می افزاید.
غدۀ پروستات لولۀ مجاری ادرار را که در خارج کردن ادرار از بدن نقش دارد ، احاطه کرده است. به مروری که سن مردان افزایش می یابد غده پروستات نیز بزرگ تر می شود. اگر این غده بیش از اندازه بزرگ شود ، مشکل ساز خواهد شد. وضعیتی که در آن غدۀ پروستات بیش از اندازه بزرگ می شود، بزرگی خوش خیم پروستات ( BPH ) نام دارد.
اکثر مردان ممکن است با افزایش سن به این عارضه دچار شوند. اما علائم آن عموما بعد از ۵۰ سالگی بروز می کند. بزرگی خوش خیم پروستات یک بیماری سرطانی محسوب نمی شود و به نظر نمی رسد عاملی برای افزایش ریسک ابتلا به سرطان پروستات باشد. اما علائم هر دوی این بیماری ها یکسان است. توجه کنید اگر علائم زیر را دارید این قضیه را حتما با پزشک خود در میان بگذارید.
۱ – نیاز مکرر و فوری به دفع ادرار حتی در ساعات نیمه شب
۲ – مشکل در شروع دفع ادرار (دفع ادرار به سختی صورت پذیرد) یا دفع ادرار به صورت قطره قطره
۳ – جریان ادرار ضعیف ، آهسته و قطع و وصل شدن جریان ادرار
۴ – نیاز مجدد به دفع ادرار بلافاصله بعد از دفع ادرار قبلی
۵ – مشاهدۀ خون در ادرار
موارد شدید بزرگی خوش خیم پروستات ( BPH ) می تواند مشکلات جدی تری علاوه بر موارد بالا ، به وجود بیاورد. مثل عفونت ادراری و آسیب به مثانه و کلیه. آزمایش های مربوط به تشخیص بزرگی خوش خیم پروستات ( BPH ) ، شامل آزمایش دیجیتال مربوط به مقعد ، آزمایش خون ، تصویر برداری ، مشاهدۀ جریان ادراری و مشاهدۀ مثانه با دستگاهی به نام مثانه بین هستند. معالجات برای این بیماری شامل مراقبت های طولانی مدت ، داروها ، فرآیند های بی نیاز به جراحی و نیز اعمال جراحی می باشند.
بزرگی خوش خیم پروستات چیست؟
بزرگی خوش خیم پروستات ( BPH ) وضعیتی است در مردان که در آن غدۀ پروستات بزرگ شده اما سرطانی نمی شود. این بیماری هم چنین هیپرپلازی خوش خیم پروستات ، هیپرتروفی خوش خیم پروستات و بزرگی مسدود کننده ی خوش خیم پروستات نیز نامیده می شود.
غدۀ پروستات در دو مرحلۀ اصلی از زندگی مردان رشد می کند. ابتدا در سنین بلوغ که در این هنگام اندازۀ آن دو برابر اندازۀ اولیه خواهد بود. فاز دوم رشد این غده در حدود ۲۵ سالگی رخ می دهد و پس از این سن در تمام طول زندگی اکثر مردان به رشد آهستۀ خود ادامه می دهد. بزرگی خوش خیم پروستات اصولا در فاز دوم رشد این غده اتفاق می افتد. به مروری که پروستات بزرگ تر می شود ، فشار بر روی مجاری ادراری بیشتر شده و نیز دیواره مثانه ضخیم تر می شود. سرانجام مثانه ضعیف شده و توانایی خود را برای خالی کردن تمام ادرار از دست می دهد و همیشه مقداری از ادرار درون آن باقی می ماند. تنگ شدن مجاری ادرار و هم چنین ماندن ادرار در مثانه به علت عدم توانایی برای دفع کامل ادرار مشکلاتی را به وجود خواهد آورد که مرتبط با بزرگی خوش خیم پروستات می باشد.
چه عواملی موجب بزرگی خوش خیم پروستات می شود؟
عوامل ایجاد کننده بزرگی خوش خیم پروستات هنوز شناخته شده نیستند. در هر حال این بیماری مردان مسن را مبتلا می کند. بزرگی خوش خیم پروستات در مردانی که بیضه های خود را قبل از بلوغ از بدن خارج کرده اند ، مشاهده نشده است. به این دلیل محققان باور دارند فاکتورهایی که مرتبط با بیضه ها و افزایش سن هستند ، موجب بزرگی خوش خیم پروستات می شوند. مردان در طول زندگی خود هورمون جنسی مردانه یا تستوسترون و مقدار اندکی هورمون جنسی زنانه یا استروژن را تولید می کنند. با افزایش سن میزان تستوسترون فعال در خون مردان کاهش می یابد و مقدار زیادی استروژن را در بدن باقی می گذارد. محققان دریافته اند بزرگی خوش خیم پروستات با مقادیر بالای استروژن در ارتباط بوده و این هورمون می تواند فاکتور های رشد سلولی در پروستات را تحریک کند.
هورمون دیگری که دانشمندان روی آن مطالعات زیادی انجام داده اند ، هورمون دهیدروتستوسترون ( DHT ) می باشد. این هورمون مردانه نقش مهمی را در تحریک رشد غدۀ پروستات بازی می کند. بعضی محققان نشان داده اند که حتی با وجود مقادیر کم از هورمون تستوسترون در بدن مردان ، همچنان تولید و آزادسازی هورمون دهیدروتستوسترون به داخل غدۀ پروستات ادامه می یابد. تحریک ساخت هورمون دهیدروتستوسترون می تواند مشوق سلول های پروستات برای رشد باشد. این محققان ثابت کرده اند در مردانی که هورمون دهیدروتستوسترون تولید نمی شود ، بزرگی خوش خیم پروستات نیز اتفاق نمی افتد.
چه کسانی به هیپرپلازی خوش خیم پروستات مبتلا می شوند؟
استفاده از فاکتورهایی که موجب بزرگی خوش خیم پروستات می شوند ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد.
۱ – سنین ۴۰ سالگی و بالاتر از آن
۲ – سابقه فامیلی برای ابتلا به هیپرپلازی خوش خیم پروستات
۳ – چاقی، بیماری های قلب و عروق، و دیابت نوع ۲
۴ – عدم تحرک و فعالیت های ورزشی
۵ – اختلال نعوذ آلت تناسلی مردانه
چه موقع باید به دنبال مراقبت های پزشکی بود؟
ممکن است بعضی علائم در دفع ادرار ارتباطی به بزرگی خوش خیم پروستات نداشته باشد و مربوط به مشکلات مثانه باشد مانند عفونت مثانه و عفونت مجاری ادراری ( UTI ). هم چنین علائم بزرگی خوش خیم پروستات می تواند مربوط به سرطان پروستات باشد. چون علائم این دو بیماری شبیه هم است و لذا مردانی که علائم زیر را دارند باید حتما به پزشک مراجعه کنند.
۱ – عدم توانایی برای دفع کامل ادرار
۲ – احساس درد ، سوزش و تکرر ادرار
۳ – مشاهدۀ خون در ادرار
۴ – درد و ناراحتی شدید در اندام های پایینی به خصوص در ناحیۀ شکم و مجرای ادراری
