دژنراسیون ماکولا وابسته به سن چیست
يکی از بيماری های وابسته به سن دژنراسيون ماکولا یا تخریب لکه زرد شبکیه ناشی از کهولت (ARMD) می باشد. دژنراسيون وابسته به سن ، ديد مرکزي و دقيق فرد را از بين مي‌برد. اين عارضه به بخش ماکولا ، که در ديد دقيق مورد نياز، براي خواندن و نوشتن دخيل میباشد، آسيب می زندبا مقایسه شکل بالا دید یک فرد سالم و فرد مبتلا به دژنراسیون ماکولا دیده می شود.
چون این بیماری در افراد مسن دیده می‌شود اغلب به‌عنوان دژنراسیون ماکولا وابسته به سن (ARMD) یا (Age Related Macular Degeneration) نامیده می شود. اگرچه دژنراسیون ماکولا تقریباً هیچ‌وقت منجر به کوری کامل نمی گردد اما می‌تواند مقدار قابل‌توجهی از بینایی شخص را کاهش دهد.دژنراسیون ماکولا در افراد بالای 60 سالبیشتر شایه استو زنان بیشتر به این بیماری مبتلا میگردند. ظاهرا بعضی ازداروها و ژنتیک هم در این بیماری بی تاثیر نیستند
دو نوع دژنراسيون وابسته به سن ماکولا عبارتند از: نوع خشک (Dry) و نوع مرطوب (Wet).
نسبت تمامی نابینایی های ناشی از AMD حدود 5% تخمین زده شده است . بااین‌وجود، در کشورهای با درآمد بالا در آسیا و اقیانوسیه، استرالیا، غرب اروپا و آمریکای شمالی با درآمد بالا، AMD رایج ترین دلیل نابینایی شده است . در افراد سفیدپوست در ایلات متحده، AMD دلیل 54.4% نابینایی ها به‌حساب می آید . حدس زده می شود که با رشد نسبت افراد مسن همراه با افزایش دسترسی به عمل جراحی آب‌مروارید و افزایش استاندارد زندگی در کشورهای درحال‌توسعه، بیماری های بخش خلفی مانند AMD، آب‌سیاه و رتینوپاتی دیابتی نسبت به مواردی مانند علل بصری اختلال و نابینایی در سطح جهان رایج تر شوند.
AMD معمولاً به‌صورت خشک، برای 80% تمامی موارد AMD و برای بقیه به‌صورت مرطوب به‌حساب می رود. فرم خشک که توسط آروفی اپیتلیوم رنگدانه شبکیه قرارگرفته در زیر شبکیه حسی مشخص می شود، منجر به تخریب گیرنده های نوری می شود، درحالی‌که فرم مرطوب با رشد عروق خونی پاتولوژیک از مشیمیه به فضای زیر شبکیه و درنتیجه ورم، خونریزی و در مراحل نهایی فیبروز قرص مانند در بخش مرکزی ماکولا ایجاد می شود. بااینکه تابه حال AMD خشک شایع تر بوده است، نوع مرطوب باعث بسیاری از اختلالات شدید بینایی یا نابینایی در AMD است. در سال های اخیر، آنتی بادی علیه عامل رشد اندوتلیال عروقی (ضد VEGF) به‌عنوان یک ابزار درمانی جدید برای AMD مرطوب پدید آمده است، که بهبود بیماری که در حال حاضر می تواند قسمتی از بینایی خود را حفظ و حتی بهبود بخشد، را افزایش می دهد .
به‌غیراز پیری، عوامل خطر گزارش‌شده برای AMD عبارت‌اند از وراثت، قومیت با خطر ابتلای بالاتر به AMD در افراد سفیدپوست، سیگار کشیدن، چاقی، فشارخون بالا، دوربینی و وجود کدورت عدسی . جنسیت معمولاً با خطر قابل‌توجهی در ابتلا به AMD همراه نیست ، گرچه برخی مطالعات مقدار کمی شیوع بیشتر در زنان نسبت به مردان را گزارش کرده اند. داده های سه مطالعه بزرگ مبتنی بر جمعیت؛ مطالعه چشم بیور، مطالعه چشم بلو مانتین و مطالعه روتردام برای افراد سالمند با خطر افزایش‌یافته برای AMD در زنان منجر شده است . بااین‌وجود، بااینکه برخی مطالعات خطر ابتلای بسیار کوچک و/یا متوسط به دروزن بزرگ در زنان را نشان می دهند ، یک فرا تحلیل از جمعیت تبار اروپایی تجمیعی از ندوواسکوالر (مرطوب) AMD با جنس مؤنث را ارائه می کند . قرار گرفتن در معرض استروژن درون زا و یا برون زا نیز نتایج متناقضی نشان می دهد؛ در برخی مطالعات منارک زودرس و/یا یائسگی دیررس، یعنی یک دوره طولانی باروری، و نیز مدت‌زمان طولانی شیردهی با کاهش خطر AMD مرتبط است و اثرات حفاظتی HRT نشان داده شده است ، درعین‌حال گزارش‌های دیگری در نشان دادن چنین تأثیری موفق نبوده اند.
استرس اکسیداتیو در پاتوژنز AMD به کار رفته است بنابراین سازوکار مشابهی در مقداری خطر بیشتر AMD در زنان یعنی خاصیت آنتی اکسیدان استروژن و اثر خروجی از یائسگی می تواند در تشکیل آب‌مروارید به کار رود. درواقع، چندین مطالعه حضور همزمان معنی داری بین این دو بیماری نشان داده‌اند، که منابع بیماری زای مشترک را نشان می دهد . بااین‌وجود برخلاف آب‌مروارید، AMD با درجات پایین التهاب مزمن مشخص شده است . خواص ضدالتهابی استروژن و نیز توانایی تنظیم چندین مسیر سیگنالیک سازوکارهای اضافی هستند که حاکی از پاتوژنز AMD بوده اند.
علائم دژنراسیون ماکولا وابسته به سن
• اصلی‌ترین علامت اولیه این بیماری تاری بخش مرکزی بینایی علیرغم استفاده از عینک همیشگی می باشد. در مراحل اولیه این وضعیت، امکان دارد متوجه موارد زیر شوید:
• برای مطالعه نیاز به نور بیشتر پیدا می کنید.
• رنگ‌ها روشنی کمتری پیدا می کنند
• در تشخیص چهره‌ها با مشکل مواجه می شوید
• یک علامت اولیه ویژه این بیماری اعوجاج دیدمی باشد. معمولاً خطوط مستقیم رابه‌صورت موجدار یا کج می بینیدد مثل خطوط یک نمودار گرافیکی یا خطوط بین کاشی‌های حمام یا مرز هرگونه شی‌ء صاف و غیره.
• یک لکه کور(سیاه) در وسط میدان دیدشما بوجود می آید. این لکه به‌مرورزمان که سلول‌های مخروطی و استوانه‌ای بیشتری تخریب می شوند، بزرگ‌تر می‌گردد.
• توهم بینایی (Visual hallucinations) در افرادی که به هر علتی کاهش شدید بینایی داشته‌اند، شایع بوده. توهم بینایی که به سندرم چارلز بونت نیز معروف است در دژنراسیون شدید اتفاق می‌افتد. این افراد تصاویر مختلفی از الگوهای ساده تا تصاویر بسیار پیچیده را تجربه می کنندکه باعث آشفتگی آنان می شود اما اگر ازعلائم بیماری دژنراسیون اطلاع داشته باشند بصورت پدیده‌ای طبیعی با آن برخورد می کنند و، کمتر می‌ترسندبیماران مبتلا باید بدانند کهاین به معنی بیماری روانی نیست و اگر توهم بینایی دارند، معمولاً ظرف هجده ماه بهبود پیدا می کنند، اما در برخی افراد امکان دارد، بهبودی سال‌ها طول بکشد.
دژنراسیون ماکولا درد ندارد. علائم دژنراسیون ماکولای خشک به 5 تا 10 سال زمان نیاز دارد تا شدید گردد اما در دژنراسیون ماکولای مرطوب کاهش شدید بینایی به سرعت اتفاق می‌افتد.
درصورتی‌که دچار کاهش بینایی ناگهانی یا کج ومعوج دیدن خطوط صاف هستید، سریعا به چشم پزشک مراجعه نمایند، در دژنراسیون ماکولای اگر تنها بینایی یک چشم کاهش یابد امکان دارد متوجه هیچ علامتی نشوید چون چشم دیگر که سالم میباشد جبران بینایی را می کند فقط درصورتی که هر دو چشم تحت تأثیربیماری قرار بگیرند، ممکن است که متوجه علائم گردید پس افراد مسن‌تر باید معاینات منظم چشم را انجام دهند و هر چشم جداگانه مورد بررسی قرار گیرد تا دژنراسیون ماکولا یا وضعیت‌های دیگر تهدیدکننده بینایی (گلوکوم یا آب سیاه و رتینوپاتی دیابتی )که با کاهش بینایی همراه هستندو یا جدا شدن شبکیه ، به موقع شناسایی شوند.
آیا مقاله علمی دژنراسیون ماکولا وابسته به سن برای شما مفید بود ؟ لطفا تجربیات خود را با کاربران به اشتراک بگذارید.(سیارک)
