چگونه مریض نشویم؟
در مترو، دیگران عطسه میکنند، در کافی شاپ در معرض سرفه دیگران هستید، همکارانتان زمانی که مریض هستند و باید در خانه استراحت کنند، همچنان سر کار میآیند، و بچههای شما بیماری به خانه میآورند که هرگز آن را ندیده و نشنیده اید. با این اوضاع، چگونه باید از بیماریها در امان ماند؟
ممکن است به نظر بیاید که بیماریهای فصلی غیرقابل کنترل هستند. بله، گاهی مریضی بی محابا سروکلهاش پیدا میشود. اما شما بیشتر از آنچه فکرش را میکنید توان مبارزه با بیماری را دارید.
سیستم ایمنی شما یک دستگاه باورنکردنی است. در واقع، باکتریهای موجود در روده، یک ارتش قوی هستند که مایلند به نفع شما بجنگند، و تنها در صورتی قادر به انجام این کار هستند که به آنها غذاهای سالم و مقوی بدهید. وقتی مریض میشوید، برخی از غذاها به شما کمک میکنند تا سریعتر بهبود پیدا کنید. آنچه امروز میخورید، میتواند تعیین کننده سلامت یا بیماری شما در فردا باشد.
غذاهای سالم و مناسب میتوانند شما را از گزند بیماریها در امان نگه داشته و یا در صورت بیماری روند بهبود را تسریع کنند. در اینجا به چگونگی تقویت سیستم ایمنی با استفاده از تغذیه مناسب خواهیم پرداخت.
به ارتش باکتری بدن غذا دهید
دستگاه گوارش ۷۰ درصد سیستم ایمنی را شکل میدهد و سکونت گاه باکتریهای خوب که علیه تمام میکروبهای متجاوز میجنگند، است. اگر میخواهید این باکتریها برای شما کار کنند، لازمست به آنها غذا دهید. آنها عاشق مواد مغذی و غذاهای کامل هستند. اما به غذاهای فرآوری شده، چربی و شکر علاقه چندانی ندارند. به همین دلیل است که یک رژیم غذایی سالم و کامل، بهترین سپر دفاعی در برابر انواع ویروسها و عفونتهاست.
سیستم ایمنی بهترین خط دفاعی شماست
برای سالم و پرانرژی ماندن، باید سیستم ایمنی خود را تقویت کنید. سیستم ایمنی اینگونه کار میکند : جنگ ما برای برقراری امنیت از دهان آغاز میشود. به احتمال زیاد نمیدانستید که بزاق دهان حاوی آنتیمیکروبهای قوی مانند لیزوزیم، آلفا آمیلاز، و لاکتوفرین است. هر میکروبی که از این آنتیمیکروبها عبور کند، با اسیدهیدروکلریک معده مواجه می شود. سپس، اگر زنده ماندند، با پروتئینها و ترکیبهای شیمیایی در دستگاه گوارش برخورد میکنند که باکتریهای بد را از بین میبرد. در نهایت، گروهان باکتریهای خوب وارد عمل میشود. آنها از ورود باکتریهای بد به جریان خون و ریشه دوانیدن در روده کوچک و کولون جلوگیری میکنند. این باکتریهای خوب را پروبیوتیک مینامند. آنها مانند یک ارتش در مقابل بیماری عمل میکنند.
پریبیوتیکها و پروبیوتیکها
دلتان یک اسکادران آماده به خدمت متشکل از باکتریهای سالم میخواهد؟ در زیر به چگونگی مسلح کردن این سربازان اشاره میکنیم :
پریبیوتیکها (bacteria food)، به تغذیه دوستان میکروبی ما کمک میکنند. پریبیوتیکها شکلی از فیبرهای قابل هضم هستند. شما در هر روز حداقل باید دو الی سه وعده غذاهای پریبیوتیکدار مصرف کنید که در صورت عدم سلامتی بدن و نیاز بیشتر به پشتیبانی فلور روده، این مقدار باید بیشتر باشد.
برخی از بهترین منابع غذایی کامل پریبیوتیک دار عبارتند از :
- سبزیجات : مارچوبه، سیر، آرتیشوک، ترهفرنگی و پیاز
- کربوهیدراتها : جو، لوبیا، کینوا، گندم و سیبزمینی
- میوهها : سیب، موز، انگورفرنگی ها، مرکبات، کیوی
- چربیها : دانه کتان و چیا
میتوانید مکمل پریبیوتیک نیز مصرف کنید. فقط به خاطر داشته باشید که مکملها تنها یک افزودنی به آنچه میخورید هستند، نه یک جایگزین برای آنها.
از طرف دیگر، پروبیوتیکها (خود باکتریها) به ما کمک میکنند تا سالم بمانیم و هنگام بیماری سریعتر بهبود پیدا کنیم. اگر در سلامت بدنی کامل بسر میبرید، در روز یک یا دو بار غذاهای پروبیوتیکدار مصرف کنید؛ اگر در صدد پیشگیری یا تسکین مشکلات پزشکی خود هستید، باید مقدار مصرف این نوع غذاها را نیز افزایش دهید.
برخی از منابع غذایی کامل پروبیوتیکدار عبارتند از :
- لبنیات : ماست، پنیر، کفیر
- سبزیجات تخمیر شده : سبزیجات، خیارشور، کلم ترش
- سویای تخمیر شده
- مواد دیگر : سس سویا
همچنین میتوانید برای کمک به باکتریهای سالم روده، مکمل پروبیوتیک مصرف کنید؛ البته باید قبلاً با پزشک مشورت کنید. مصرف پروبیوتیک و پریبیوتیک های زیاد به شما کمک میکند تا با ویروس ها و عفونتهای باکتریایی وارد جنگ شود. اما، حتی سالمترین رژیمهای غذایی نیز نمیتوانند شما را در برابر هر نوع متجاوزی مصون نگه دارند. با تمام این احوال، گاهی باز هم مریض میشویم.
چگونه مریض نشویم؟
بیش از هزاران بار به ما گفته شده است که سرماخوردگی درمان ندارد. اما، آیا راهی هست که حداقل فرایند بهبودی را تسریع کنیم؟ باید گفت که ، بله، راهی هست. برخی از غذاهای خاص به شما کمک میکنند تا سریعتر از این احساس نکبتبار و ناخوشایند خلاص شوید. برای مثال:
- سیر : سیر مانند یک آنتیبیوتیک عمل میکند و از شدت سرما خوردگیها و دیگر عفونتها میکاهد.
- سوپ جوجه : سوپ جوجه در درمان سرماخوردگی بسیار موثر است و مایعات و الکترولیتها را در اختیار بدن قرار میدهد و با خواص ضد التهابی همراه است که علائم سرماخوردگی را کاهش میدهد. سوپ جوجه واقعی سوپی است که از جوشاندن استخوان مرغ همراه با سبزیجات تهیه شده باشد، نه سوپهایی که در قوطی در بازار عرضه میشوند.
- چای سبز : چای سبز تولید آنتیبادیهای B cell را تقویت میکند و به ما کمک میکند تا از تهاجم پاتوژنها در امان باشیم.
- عسل : عسل دارای خواص آنتی باکتریایی و آنتی میکروبی است و به درمان سرفه کمک میکند. چند قاشق چایخوری عسل در یک فنجان چای سبز تمام آن چیزیست که برای درمان سرماخوردگی به آن نیاز دارید.
- زردآلو : زردآلو دارای خواص ضد ویروسی و سرشار از فیتونوترینتهاست. عصاره زردآلو میتواند مدت سرماخوردگی را کاهش داده و دیگر عفونتهای دستگاه تنفسی را کاهش میدهد.
شاید این گفته که بدن ما بسیار پیچیده است، تا حدودی حقیقت داشته باشد. علم هنوز جوابی ثابت و همه جانبه در این رابطه نداده است. آنچه باید دانست اینست که : به صدای بدن خود گوش کنید. سرنخهای اشتهایی ما تصویر واضح و روشنی از آنچه باید بخوریم، و یا نخوریم، در زمان بیماری به ما میدهند. برای مثال، تعداد بسیار کمی از ما زمانی که از آنفلوآنزا رنج میبریم، مایل به غذا خوردن نیستیم. دلیل این امر آنست که مشکلاتی مانند سرماخوردگی و عفونتهای باکتریایی باعث ایجاد التهاب، و در نهایت، از بین رفتن اشتها میشوند. بنابراین، وقتی بدنتان به شما میگوید که چیزی نخورید، شاید بهتر باشد به آن گوش کنید و عمل کنید.
بیشتر اوقات چه میخورید؟
فکر کردن به قدرت برخی از غذاها خوب است، اما، اگر واقعاً میخواهید که سیستم ایمنی خود را تقویت کنید، چگونگی خوردن را هم در نظر بگیرید. برای مثال :
چه مقدار میخورید؟ کم خوری یا پرخوری میتواند نحوه پاسخ سیستم ایمنی به مهاجمین را تعیین کند. اگر رژیم غذایی شما آسیب دیده است، وقت آن رسیده که ترمیمش کنید.
مصرف چربی شما چگونه است؟ مصرف زیاد از حد چربیها ( به ویژه چربیهای اشباع شده و اسیدهای چرب امگا۳) میتواند به روده ضرر برساند و سیستم ایمنی را نیز تحت تأثیر قرار دهد. از طرف دیگر، مصرف متوسط چربیهای سالم، مانند روغن گردو، روغن زیتون و آووکادو، میتوانند منابع خوبی برای تامین ویتامین E باشد که خطر ابتلا به آنفوآنزا و عفونت های تنفسی را به حداقل میرساند.
مصرف شکر زیاد، عملکرد گلبول های سفید خون را کاهش داده و باعث ایجاد التهاب و آسیبرسانی به تمام سیستم ایمنی میشوند.
از طرف دیگر، کمبود پروتئینهای رژیمی و/ یا تقلیل آهن و روی میتواند عملکرد کلی سیستم ایمنی را کاهش دهد. بطور کلی، مقدار پروتئین به اندازه کف دست برای خانمها، و دو برابر این مقدار برای آقایان باید در هر وعده غذایی وجود داشته باشد. مصرف میوه و سبزیجات فراوان برای دریافت ویتامینها و مینرالهای کافی و مورد نیاز سیستم ایمنی لازم و ضروری است. این مینرالها شامل آهن، روی، منیزیم، منگنز، سلنیوم، مس، اسید فولیک، و ویتامینهایی مانند A ، C ، D ، E ،B6 و B12 هستند. بنابراین، دخترها و پسرها! به حرفهای مادرتان گوش دهید و سبزیجات زیاد بخورید.
به خاطر داشته باشید، یک رژیم غذایی متعادل که بتواند سیستم ایمنی را تقویت و پشتیبانی کند، بهترین راه برای در امان ماندن از بیماریها در وهله اول است.