تلاش دانشمندان برای ثبت تصویری واضح از کهکشان­ی دوردست

در

این عکس مربوط به تلسکوپ فضایی هابل است که از دورترین کهکشان دیده ­شده بدست آمده است. بزرگنمایی این عکس با استفاده از پدیده‌­ای به نام همگرایی گرانشی صورت گرفته است. کهکشان اولیه، که با نام SPT0615-JD شناخته می­ شود، زمانی وجود داشت که عمر جهان فقط ۵٠٠ میلیون سال بود.

کاوش­‌های بسیار دقیق توسط تلسکوپ­‌های فضایی اسپیتزر و هابل ناسا حکایت ضرب­‌المثل سوزن در انبار کاه را نشان می ­دهد: دورترین کهکشانی که تاکنون دیده شده، توسط پدیده‌­ای به نام همگرایی گرانشی تقویت و بزرگنمایی شده است.

کهکشان اولیه که SPT0615-JD نامیده می­ شود، زمانی وجود داشته که عمر جهان تنها ۵٠٠ میلیون سال بوده است. اگرچه چندین کهکشان در آن زمان وجود داشته‌­اند، اساساً با توجه به اندازه کوچک­ و فواصل دورشان، به ­صورت نقاطی سرخ رنگ دیده می­ شوند. با این حال، در این حالت، میدان گرانشی یک خوشه کهکشانی پس ­زمینه عظیم، نه تنها نور رسیده از کهکشان­‌های پیش ­زمینه را تقویت می­ کند، بلکه تصویر را به­ صورت یک قوس(Arc) به اندازه ٢ ثانیه قوسی در می­ آورد.

ابتدا یک قرن پیش توسط آلبرت اینشتین پیش­‌بینی شد که انحنای فضا توسط گرانش شیء پس ­زمینه عظیم می­ تواند سبب روشن‌­تر شدن و کج شدن اشیاء پیش ­زمینه بسیار دورتر شود. ستاره‌­شناسان این اثر “لنز بزرگ­نمایی”(Zoom Lens) را برای تقویت تصاویر (بهتر کردن کیفیت تصاویر) کهکشان­‌های دوری که با تلسکوپ­‌های امروزی نیز قابل­ مشاهده نیستند، بکار می­ برند.

برت سالمون، نویسنده مسئول این تحقیق از مؤسسه علم تلسکوپ فضایی در بالتیمور مریلند، که یافته‌­هایش را در ٢٣١مین جلسه جامعه نجوم آمریکا در واشنگتن ارائه داد، در این­باره گفت: «هیچ یک از کهکشان­‌های مورد مطالعه در چنین فاصله دوری یافت نشده­‌اند، و این تصویر قوسی اطلاعات فضایی زیادی را بدست می­ دهد. با تحلیل اثرات پدیده همگرایی گرانشی بر روی تصویر این کهکشان، می­ توان اندازه و شکل واقعی آن را تعیین نمود.»

برنامه S-RELICS اسپیتزر شناسایی شد. دان کوئه محقق اصلی این پژوهش می­ گوید: ابزار RELICS به منظور کشف کهکشان­‌های دوردست که به اندازه کافی برای مطالعه دقیق روشن نیستند، طراحی شده است.» این ابزار با کمک تلسکوپ هابل برای اولین بار ۴١ خوشه عظیم کهکشانی در نور فرو سرخ را برای بررسی کهکشان‌­های دور را مشاهده کرد. یکی از این خوشه‌ها SPT-CL J0615 -5746 می­‌باشد، که سالمون آن را مورد تحلیل و بررسی قرار داد. به ­محض یافتن لنز-قوس، سالمون گفت: «اوه، واو! من فکر می­ کنم که چیز با ارزشی یافته‌ایم!»

با ترکیب داده‌­های اسپیتزر و هابل، سالمون فاصلۀ این کهکشان را محاسبه کرد. تحلیل اولیه نشان داد که کهکشان کوچک جرمی معادل با جرم ٣ میلیارد منظومه شمسی (و تقریباً یک­صدم جرم کهکشان راه شیری) دارد. عرض آن کمتر از ٢۵٠٠ سال نوری، یعنی نصف اندازه ابر ماژلانی کوچک می­‌باشد. این شیء، نمونه­‌ای از کهکشان­‌های جوانی است که در مدت کوتاهی پس از بیگ­ بنگ پدیدار شده­‌اند. این کهکشان درست در محدوده قابلیت تشخیص تلسکوپ هابل است، اما این فقط شروعی برای قابلیت­‌های قدرتمند تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا در آینده است. سالمون گفت: «این کهکشان هدفی هیجان­‌انگیز برای علم به­ همراه تلسکوپ جیمز وب می‌­باشد، زیرا فرصتی منحصر به فرد برای حل جمعیت ستارگان در جهان خیلی قدیمی می­ باشد.»منبع: phys.org

نظرات

در ادامه بخوانید...