آیا علم به اکسیر جوانی دست پیدا خواهد کرد؟
(سیارک) حتما تا به حال داستانهایی تخیلی راجع به اکسیر جوانی و چشمه حیات خواند‌ه‌اید. بشر از دیرباز تا کنون در جستجوی چشمه حیات و اکسیری برای جاودانگی و یا حداقل به تعویق انداختن مرگ بوده است. از اسکندر مقدونی گرفته تا دانشمندان و شیمیدانان قرون وسطی به دنبال پیدا کردن و یا ساختن این معجون جادویی عمرها به باد دادند. حتی در بعضی مستندات تاریخی به وجود چشمه حیات در دنیا اشاره شده است، هرودوت مورخ مطرح یونانی به وجود این چشمه در کشور اتیوپی فعلی اشاره می کند و معتقد است در آنجا چشمه ای وجود داشته است که آب حیات از آن بیرون میجوشیده و عمر بلند مردمان اتیوپی هم به خاطر نوشیدن از آب این چشمه بوده است.
انسان مدرن در پیچ و خم علم به دنبال آنچه از دیرباز آرزوی انسان بوده است، اکسیر جوانی
امروزه علم به حدی پیشرفت کرده است که این موضوع نه تنها افسانه و داستان نیست بلکه بیشتر از هر زمان دیگری بشر به داشتن آن نزدیک شده است . البته شاید تفاوتهایی بین آنچه علم در جستجوی آن است و آنچه ما در قصه ها و داستانها خواند ه‌ایم وجود داشته باشد. مسلما جاودانگی و زندگی ابدی بیشتر از اینکه یک رویای شیرین باشد کابوسی تلخ و وحشتناک است. اگر داستان رایموندو فوسکا در کتاب همه می میرند به قلم سیمون دوبووار بزرگ را خوانده باشید می دانید که عمر جاویدان چقدر می تواند وحشتناک باشد و عاشقانه‌هایی که رایموندو برای مرگ می سراید آنچنان زیباست که با خود فکر کنیم که بدون مرگ زندگی چقدر بی‌رحم و خسته کننده می شد .
مسلما دانشمندان به دنبال افزایش طول عمر نیستند بلکه هدف آنها بیشتر افزایش کیفیت زندگی خصوصا در سالهای پیری است ، سلامتی بزرگترین سرمایه ماست، اما فقط زمان بیماری ارزش واقعی آن را درک می کنیم.
انسان مدرن بیش از هر زمان دیگری عمر می کند اما در عوض زمان بیشتری از زندگی خودش را در ناتوانایی به سر می برد. پیر شدن در دنیای امروز به معنای تحم درد و رنج بیشتر است در نتیجه دانشمندان می خواهند به جای افزایش طول عمر، روی افزایش دوره سلامتی تمرکز کنند ، دوره سلامتی همان مدت زمانی از زندگی ماست که بدون بیماری و ضعف طی می کنیم. برای اینکار باید ریشه ریشه تمام مشکلات جسمانی ار از بین ببریم و این ریشه چیزی نیست جز پیری!
دانشمندان امروز بیشتر از آنکه به دنبال افزایش طول عمر باشند به دنبال افزایش دوره سلامتی انسان و مبارزه با پیری هستند
تقریبا بیش از نیمی از سلامت عمومی شما در پیری از بین می رود و توان جسمانی و حرکتی شما به طرز قابل ملاحظه‌ای کاهش می یابد . شاید فکر کنید که به دلیل بیماری چنین اتفاقی برای انسانهای کهنسال می افتد. اما واقعیت کاملا عکس این تفکر است. آنچه باعث بیماری می شود پیری و افزایش سن است . با افزایش سن در درون بدن انسان اتفاقاتی می افتد که هر کدام به نوبه خودشان توان دفاعی بدن انسان را کاهش می دهند و موجبات یک بیماری خاص را به وجود می آورند.
علم در این زمینه طی سالهای اخیر پیشرفتهای بسیاری کرده است و احتمالا آزمایشات بر روی انسانها به زودی آغاز می شود در این مقاله سه نمونه از دستاوردهای علمی که می تواند زندگی انسانها را متحول کند را بررسی می کنیم. این سه روش در حال حاضر در انتهای فرایند تحقیقاتی خودشان هستند. همه چیز به نتایج آزمایشات بر روی انسانها بستگی دارد. رویای جوانی همیشگی دور از دسترس نیست و بشر با سرعت قابل توجهی به سمت این رویا در حال حرکت است.
با کشتن سلولهای پیر در بدن موشها آنها کلیه و قلب سالمتری داشتند و عمرشان 30 درصد افزایش یافت
یک : سلولهای پیر (Senescent Cells)
سلولهای بدن زمانبندی بسیار دقیقی دارند و هر زمان که یکی از سلولها تقسیم می شود کروموزمهای خود را تکثیر می کنداما در این روش بخش کوچکی از انتهای DNA از بین می رود . برای رفع این مشکل در بدن انسان قسمتهای ویژه‌ای موسوم به تلومر (Telomere) وجود دارد که از انتهای رشته دی ان ای محافظت می کند. اما تلومرها هم در هنگام تقسیم سلولی کوتاهتر می شوند. بعضی از سلولها در هنگام تمام شدن تلومر به سلولهای پیری تبدیل می شوند که به هیچ عنوان قصد مردن ندارند. همراه با افزایش سن تعداد این سلولهای زامبی هم بیشتر می شوند ، سلولهای پیر بافتهای مجاور خودشان را تخری می کنند و در بیماریهای زیادی مانند دیابت و نارسایی کلیه نقش دارند.
اما آیا راهی برای از بین بردن این سلولهای پیر وجود دارد؟
دانشمندان با ایجاد تغییرات ژنتیکی در موش توانستند قابلیت از بین بردن سلولهای پیر در موش را به وجود آوردند. این موشها فعالیت بیشتری پیدا کردند و قلب و کلیه سالمتری داشتند و کمتر به سرطان مبتلا شدند. طول عمر آنها هم در مقایسه با سایر موشها به طور میانگین 30 درصد عمر بیشتری داشتند.
دانشمندان در حال حاضر نمی توانند تمام سلولهای بدن انسان را تغییر دهند پس باید راه دیگری پیدا کنند تا سلوللهای پیر را از بین ببرند بدون اینکه سلولهای سالم در کنار آنها آسیب ببینند.
بیشتر سلولهای بدن میفهمند که چه زمانی باید بمیرند اما سلولهای پیر اینگونه نیستند. محققان این رفتار را به نوعی پروتین درون سلولی مرتبط می دانند و با تزریق این پروتئین به موشها توانستند بیش از 80 درصد سلولهای پیر در بدن موشها را ازبین ببرند. موشهایی که این تزریق برای آنها انجام شد سلامتشان را به دست آوردند و موهای بدنشان هم دوباره رشد کردند. به دلیل موفقیت در نتایج تحقیقات اولیه شرکتهای زیادی به دنبال ساخت داروی جدید برای انسان هستند و آزمایشات بالینی هم به زودی آغاز می شود .
ان ای دی پلاس آنزیمی است که سلولها را به مراقبت از خودشان وادار می کند و با اضافه شدن آن به بدن سلولهای پوست و مغز و عضلات تقویت می شوند
2-ان ای دی پلاس NAD+
سلولها از چند صد میلیون پخش تشکیل شده‌اند که عملکردهای مختلفی مثل ساخت و ساز، پیام رسانی و واکنشها را به عهده دارند و همه این بخشها باید هر چند وقت یکبار تعمیر و یا تعویض شوند اما با پیر شدن بدن انسان این سیستم از کار می‌افتد.
این مشکل به این دلیل به وجود می‌آید که در سنین پیری بعضی از مواد ضروری بدن کاهش می‌یابند، یکی از این ترکیبات آنزیمی است به نام NAD+ که سلولها را به مراقبت از خودشان وادار می کند . در سن 50 سالی میزان ان ای دی پلاس در بدن به نصف میزانش در سن 20 سالگی می رسد. این کاهش آنزیم باعث به وجود آمدن بیماریهای مختلفی مثل سرطان پوست، آلزایمر و بیماریهای قلبی و MS می شود . ان ای دی پلاس نمی تواند مستقیما وارد سلولها شود و لذا ساختن قرض آن فایده‌ای ندارد . اما دانشمندان توانستند یک ترکیب دیگر را وارد سلولهای بدن کنند و آن ترکیب بعد از اینکه وارد سلول می شود به NAD+ تبدیل می شود.
کاهش NAD باعث بروز بیماریهایی مثل سرطان پوست، آلزایمر، مشکلات قلبی و MS می شود
آزمایشهای مختلف روی موشها نشان داده است که این روش باعث تقویت سلولهای بنیادی پوست و مغز و عضلات می شود . موشهایی که مورد آزمایش قرار گرفتند جوانتر و شادابتر شدند و طول عمرشان هم نسبت به موشهای عادی کمی افزایش یافت.
این روش مورد توجه ناسا هم قرار گرفت تا فضا نوردان را از آسیبهای سلولی در سفرهای فضایی که در اثر تابش کیهانی به وجود می آیند نجات دهند. آزمایشها روی انسانها به زودی آغاز می شوند و نتایج آن هم مشخص نیست ولی محققان امیدوارند که ان ای دی پلاس نخستین درمان پیری برای انسان باشد.
سلولهای بنیادی در حکم نقشه ساخت سلولهای جدید در بدن هستند با کاهش آنها انواع بیماریها در بدن انسان شروع به ظاهر شدن می کنند.
3- سلولهای بنیادی STEM CELLS
سلولهای بنیادی در بدن ما مثل نقشه هایی هستند که سلولهای جدید را از روی آنها می سازند. همراه با افزایش سن تعداد سلولهای بنیادی در بدن کاهش می یابند و در نتیجه بدن انسان تحلیل می رود و یا به طور کامل از کار می افتد . از بین رفتن کامل سلولهای بنیادی در مغز موشها شروع بیماریهای مختلف را به همراه دارد.
دانشمندان سلولهای بنیادی مغز بچه موشها را مستقیما به مغز موشهای میانسال تزریق کردند.در واقع سلولهای بنیادی به غده هیپوتالاموس که نقش تنظیم عملکردهای مختلف بدن را به عهده دارد تزریق شدند. این سلولهای بنیادی تازه توانستند سلولهای پیر مغز موشها را دوباره فعال کنند و مشاهده شد که بعد از چهار ماه مغز و عضلات آنها تقویت شدند. ضمن اینکه این موشها به طور میانگین 10 درصد بیشتر از سایر موشها ی عادی عمر کردند .
در تحقیقی دیگر سلولهای بنیادی جنین موش به قلب موشهای بالغ تزریق شد با این کار قلب موشها عملکرد بهتری پیدا کرد و توانایی فعالیت جسمانی آنها 30 درصد افزایش یافت ضمن اینکه موی بدن آنها دوباره رشد کرد.
همه چیز بستگی به نتیجه آزمایشات انسانی دارد، بشر بیش از هر زمان دیگری به حذف پیری از زندگی خودش نزدیک شده است
نتیجه گیری :
تمام تحقیقاتی که ذکر شد نشان می دهد که هنوز یک اکسیر جادویی برای درمان پیری وجود ندارد و به ترکیب روشهای درمانی مختلف نیاز داریم .
می شود سلولهای پیر را از بین ببریم و همزمان سلولهای بنیادی را هم به بدن تزریق کرد یا ترکیبات مورد نیاز سلولها مثل ان ای دی پلاس را تامین کرد.
با این حال یک مشکل اساسی وجود دارد و آن اینکه تمام تحقیقات تا کنون فقط بر روی موشها انجام شده است و نمی دانیم که همین روشها روی انسان هم جواب می دهد یا خیر ؟
برای درک بهتر این روشها و افزایش دوره سلامتی به آزمایش روی انسانها نیاز داریم . مواردی که در این مقاله خواندید تنها بخشی از تحقیقات در دست اجرا هستند. امیدواریم که این رشته بیشتر مورد توجه قرار گیرد و بودجه بیشتری به آن اختصاص داده شود تا به نتیجه مطلوبی برسند و دوران کهنسالی بشر با درد و رنج کمتری سپری شود . ترجمه itrans.ir