(بسیاری از منتقدان بر این باورند که نقش اصلی فیلم «قوی سیاه»، با بازی ناتالی پورتمن، مبتلا به اختلال سندرم او سی دی بوده است.)

سندرم OCD یا اختلال وسواس (به انگلیسی Obsessive Compulsive Disorder، OCD) به باور عموم، معمولا به توجه بیش از اندازه فرد به حفظ پاکیزگی و نظافت مربوط می شود و این تعریف اصلی ای است که برای این اختلال عنوان می شود. این در حالی است که افرادی که از اختلال وسواس یا سندرم OCD رنج می برند، مشکلاتشان تنها محدود به وسواس در حفظ پاکیزگی نمی شود و علاوه بر این مسئله افکار و نگرانی هایی غیر منطقی اغلب این افراد را آزار می دهد و اختلال وسواس به مرور زمان تا اندازه ای می تواند جدی شود که زندگی فرد را رو به نابودی بکشاند. مجله «اینسایدر» با دو دکتر روان شناس، باربارا مارکوی و ست جی گیلیان مصاحبه ای در مورد این اختلال و افراد مبتلا به آن انجام داده است و در این مقاله قصد داریم جزئیات این گفتگو را در اختیارتان قرار دهیم. با سیارک همراه باشید.

علائم اختلال وسواس فکری

اگر شما عادت کرده باشید محل زندگی، یا میز کار خود را همیشه مرتب و پاکیزه نگه دارید، آیا دیگران این گونه عادات شما را مربوط به اختلال وسواس یا سندرم او سی دی می دانند؟ به طور معمول، زمانی که افراد شخص دیگری را می بینند که برای نمونه روی پوشه های مدارک خود کاور می کشد تا آلوده نشود، یا عادات این چنینی دیگری دارد، او را مبتلا به اختلال وسواس می دانند، با این حال، اگر بخواهیم تعریف دقیق و علمی این اختلال را مد نظر قرار دهیم، باید عنوان کنیم که بسیاری از افراد از درک درست مفهوم  و تأثیرات آن عاجزند. به این معنا که لزوما هر کسی که از اختلال وسواس رنج ببرد، مدام درباره میکروب ها و جرم های روی بدنش نگران نیست و ده ها بار در طول روز دستان خود را نمی شوید (هرچند برخی از افراد مبتلا به این اختلال، دارای چنین عاداتی هستند). به طور کلی باید گفت که بسیاری از افکار و عقایدی که درباره اختلال وسواس روی زبان همه افتاده است، چندان هم بی پایه و اساس نیست، با این حال، این گونه افکار دیدی ساده انگارانه نسبت به این اختلال به وجود آورده است، حال آن که در حقیقت اختلالی است بسیار پیچیده تر از آن چه عامه مردم فکر می کنند و در نهایت می تواند تأثیرات مخربی بر زندگی فرد به جای بگذارد.
شاید خالی از لطف نباشد اگر تعریف محققان کلینیک مایو از علائم اختلال وسواس فکری را برایتان عنوان کنیم:

 سندرم یا اختلال وسواس (او سی دی) شامل افکار و نگرانی های غیر منطقی ای می شود که به سراغ فرد مبتلا به اختلال آمده و سبب می شوند رفتارهایی از او سر بزند که کنترل آن در اختیار خود فرد نیست و به گونه ای اجباری است. نگرانی و ترس از آلوده شدن محیط، افکاری ناخواسته در مورد خشم و خشونت و نیازی بیش از حد معمول به نظم و ترتیب در انجام کارها، از جمله مسائلی هستند که افکار مبتلا به اختلال وسواس یا او سی دی از آن رنج می برند.

البته این اختلال درجات مختلف  و انواع وسواس فکری دارد (از مراحل ابتدایی گرفته تا مزمن تر) و حتی ممکن است فرد در تمامی طول حیات خود به آن مبتلا بماند و علاوه بر این تنها به تمایل فرد برای پاکیزه نگه داشتن همه چیز، و یا ایده آل بودن همه آرزوها محدود نمی شود.
همانگونه که در بخش ابتدایی مقاله هم عنوان شد، برای این که تعریف دقیق و درستی از این اختلال به دست آمده و هر گونه سوءتفاهمی درباره آن برطرف شود، مجله اینسایدر به سراغ دو متخصص در این حوزه رفته و نظر آن ها را جویا شده است. باربارا مارکوی یکی از این متخصص ها است؛ او دکتر روان شناس است و تا کنون کتاب های مطرح و شناخته شده ای در مورد اختلالات روحی روانی به چاپ رسانده است. متخصص دیگر ست جی گیلیان نام دارد؛ او هم دکتر روان شناس است و در منطقه هاورفورد آمریکا صاحب یک کلینیک درمانی بیماران روانی است. در ادامه مطالب بیشتر بر اساس گفته های این دو متخصص به خصوصیات افراد دارای وسواس فکری می پردازیم.

آیا به شدت به پاکیزگی و نظم و ترتیب اهمیت می دهند

اولین باور اشتباه در مورد افراد مبتلا به اختلال وسواس: به شدت به پاکیزگی و نظم و ترتیب اهمیت می دهند
اگر از شما بپرسند به طور معمول فردی که از اختلال وسواس رنج می برد چه مشخصه ای دارد، چه پاسخی خواهید داد؟ اگر با پرسیدن این سؤال تصویر فردی به ذهنتان متبادر شود که که میز کاری که مقابلش قرار گرفته بسیار تمیز و مرتب است و حتی گرده خاکی بر روی آن مشاهده نمی شود، باید عنوان کرد که شما هم همانند افراد بیشمار دیگری به اشتباه افتاده اید.

البته باید این نکته را عنوان کرد که برخی افراد مبتلا به اختلال وسواس، افکار و نگرانی هایی دارند مبنی بر این که برای نمونه حتما قاب عکس های متصل به دیوار در یک ردیف قرار بگیرند یا کفش های در جا کفشی، طبق اصول مشخصی قرار بگیرند، با این حال این مشخصه اصلی این اختلال نیست و لزوما تمامی افراد مبتلا به آن، چنین افکاری ندارند. حقیقت این است که این گونه افراد، از لحاظ شرایط زندگی شخصیشان با یکدیگر فرق می کنند و حتی کسانی در میان آن ها هستند که به هیچ وجه به پاکیزگی و مرتب بودن وسایل و چیزهای دیگر اهمیت نمی دهند.

دکتر مارکوی در این باره عنوان کرد: «ممکن است فرد به واقع بخواهد همه چیز مرتب باشد و طبق اصول به خصوصی سر جایشان قرار گرفته باشند، اما افکار و نیاز آن ها به بی نقص بودن همه چیز ممکن است آن ها را از شکل دادن هر گونه اقدام عملی بازدارد و در نهایت، خانه، محیط کار یا هر جای دیگری که این افراد در آن هستند، به شدت به هم ریخته و نامرتب باشد.». بنا بر این، بر خلاف باور عامه، اختلال وسواس یا او سی دی، در برخی از موارد، نه تنها منجر به پاکیزگی و مرتب نگه داشتن محیط نمی شود، بلکه خلاف این مسئله رخ می دهد و بعضا حتی مکانی که این افراد در آن زندگی می کنند به اندازه ای به هم ریخته می شود که امکان زندگی در آن تقریبا غیر ممکن می شود.

دکتر گیلیان نیز این باور عامه درباره افراد مبتلا به اختلال وسواس را رد کرده و بر این باور است که این تعریف، تعریفی است بسیار ساده انگارانه از اختلالی که به واقع بسیار پیچیده است. او در این باره عنوان کرد: «اگر بخواهم درک درست تری از افراد مبتلا به این اختلال در اختیارتان قرار دهم، باید عنوان کنم که بر اساس تجربه ام، طیف گسترده ای از افکار و نگرانی ها به سراغ این افراد می آید؛ از نگرانی و ترس مریض شدن و مریض کردن دیگران گرفته تا ترس از دست دادن کنترل و آسیب رساندن به دیگران. حتی برخی از این افراد از نگرانی ها و افکاری رنج می برند که از باورهای خرافی موجود در فرهنگشان سرچشمه می گیرد. با این حال، این که بخواهیم این افکار و نگرانی ها را دسته بندی کنیم، تقریبا غیر ممکن است و بسته به شرایط زندگی شخصی هر فرد مبتلا به اختلال وسواس، می تواند متفاوت باشد.».

آیا فوبیا یا ترس غیر منطقی همیشه گریبانگیر این افراد می شود

دومین باور اشتباه در مورد افراد مبتلا به اختلال وسواس:  فوبیا یا ترس غیر منطقی از جرم و آلودگی همیشه گریبان گیر این افراد می شود

زمانی که صحبت از فرد مبتلا به اختلال وسواس می شود، دیگر تصویری که احتمالا به ذهنتان متبادر می شود، تصویر فردی است که مرتبا در حال دوش گرفتن و تمیز کردن خود است و از دست دادن با دیگران خودداری می کند (البته در صورتی که اطلاعات دقیقی درباره این اختلال نداشته باشید). باید عنوان کرد که این باور رایج در میان عامه مردم هم اشتباه است و لزوما افراد مبتلا به اختلال وسواس، چنین مسئله ای نخواهند داشت و در صورتی که این گونه افراد را صرفا به خاطر ترس از آلودگی و جرمشان مبتلا به اختلال وسواس تشخیص دهیم، در شناخت دقیق و درست این اختلال به اشتباه افتاده ایم.

دکتر مارکوی در این باره عنوان کرد: «تجربه کاری و ملاقات با بیماران مبتلا به اختلال وسواس به من ثابت کرده است که میان آن ها، هستند تعداد نسبتا زیادی که مشکلی با جرم و آلودگی نداشته و واهمه ای از آن ندارند.». به طور کلی می توان گفت که برخی از افراد مبتلا به اختلال وسواس، بسته به شرایط به خصوص و منحصر به فردشان ممکن است از جرم و آلودگی واهمه داشته باشند، با این حال چنین مسئله ای در تمامی افراد مشاهده نمی شود و دکتر مارکوی نیز در ادامه توضیحاتش در این باره افزود که ترس یا فوبیای این گونه افراد مبتلا به اختلال وسواس، از مسائل و مشکلات عمیق تری نشأت می گیرد: برای نمونه این افراد می ترسند دچار بیماری مهلکی شوند، یا این که مدام احساس می کنند قسمتی از بدنشان آلوده است و این احساس آلودگی هم می تواند به مراتب در آن ها شدیدتر شود. در نهایت این گونه احساسات ریشه ای تر و عمیق تر است که مسبب ترس از آلودگی یا جرم در این گونه افراد می شود.

آیا رفتارهای غیرارادی یا اجباری افراد مبتلا به اختلال وسواس، سبب نمایان شدن اختلالشان برای دیگران می شود

سومین باور اشتباه در مورد افراد مبتلا به اختلال وسواس: رفتارهای غیرارادی یا اجباری افراد مبتلا به اختلال وسواس، سبب نمایان شدن اختلالشان برای دیگران می شود

پیش از آن که پیشرفت های یک دهه اخیر در علم روان شناسی و اختلالات مرتبط با آن حاصل شود، بیشتر متخصص ها بر این باور بودند که وسواس، محدود به تفکری می شود که به ذهن افراد می رسد و مدام تکرار می شود، حال آن که رفتارهای غیر ارادی، در قالبی توسط فرد مبتلا به اختلال وسواس نمایان می شود. به عبارت دیگر، فردی که وسواس دارد عبارتی چون «من پاکیزه نیستم» را در ذهن آورده و مدام به آن فکر می کند، حال آن که رفتار غیر ارادی و اجباری به این معنا است که به جای این گونه افکار، رفتارهایی چون شستن مداوم دست از فرد سر بزند.

با وجود این که این گونه تعاریف تا حدودی به اساس اختلال وسواس یا او سی دی نظر دارند، با این حال، مسئله به همین جا ختم نمی شود و همانگونه که پیشتر از این هم عنوان شد، اختلال وسواس بسیار پیچیده تر از آنی است که به نظر می رسد. در حقیقت، همان افکاری هم که به ذهن فرد رسیده و کمتر نمود بیرونی پیدا می کنند هم می توانند به اندازه رفتارها، غیر ارادی و اجباری باشند.

دکتر گیلیان در این باره گفت: «زمانی که صحبت از فرد مبتلا به اختلال وسواس می شود، نخستین موضوعی که به ذهن می رسد این است که مطمئنا چنین فردی مدام در حال شستن دست های خود یا تمیز کردن گاز و سایر لوازم آشپزخانه خواهد بود، حال ان که بسیاری از این افراد، تنها به این خاطر بیمار مبتلا به اختلال وسواس شناخته می شوند که این گونه مسائل غیر ارادی، تنها به صورت ذهنی در آن ها وجود داشته و هیچگاه نمود بیرونی پیدا نمی کند.».

برای نمونه زمانی که فکری ناخوشایند به سراغ چنین فردی می آید، مجبور است عبارتی به خصوص را پیش خود چند بار تکرار کند تا بتواند بر اضطراب و نگرانی ناشی از آن فکر غلبه کرده و یا حداقل آن را تسکین دهد. این در حالی است که هیچ یک از دوستان و نزدیکان فرد، متوجه چنین فرایندی از سوی او نخواهند شد. بنا بر این می توان این مسئله را در مورد بسیاری از افراد مبتلا به اختلال وسواس عنوان کرد که تنها با در نظر گرفتن رفتارهای آن ها نمی توان شناخت دقیقی از شدت و حالت بیماریشان به دست آورد.

دکتر مارکوی در این باره عنوان کرد: «تنها به این دلیل این گونه باورهای معمولا نه چندان درست در میان مردم شکل می گیرد که اختلال وسواس یا او سی دی، اختلالی پیچیده است و با اکتفا کردن به رفتارهای فرد مبتلا به آن نمی توان تعریف دقیقی از اختلال به دست داد. در حقیقت آن چیزی که اختلال وسواس را به واسطه آن می توان تا حدودی تشخیص داد، ترس یا نگرانی عمیق و ریشه داری است که فرد از آن رنج می برد؛ ترسی که به مانند رفتارهای بیرونی در هر فردی می تواند متفاوت باشد. برای نمونه فردی که به شدت به پاکیزگی اهمیت داده و از آلودگی واهمه دارد، ترس و نگرانی اصلی او می تواند ترس از مرگ باشد، یا شاید چیزی دیگر از این قبیل.».

برای نمونه ممکن است فردی مبتلا به اختلال وسواس تنها به این خاطر پیشخوان آشپزخانه را مرتبا تمیز و ضد عفونی کند که از مرگ به واسطه انتشار میکروب و آلودگی هراسان باشد، حال آن که شخص دیگری همین کار را به این خاطر انجام دهد که از قضاوت شدن توسط دیگران واهمه داشته باشد.

آیا اختلال وسواس در برخی موارد برای افراد مفید است

چهارمین باور اشتباه در مورد افراد مبتلا به اختلال وسواس: اختلال وسواس چندان هم چیز بدی نیست و شاید در برخی موارد برای افراد مفید باشد

به صورت کلی اگر بخواهیم تعریف مردم از یک فرد مبتلا به اختلال وسواس را در نظر بگیریم، باید عنوان کنیم که بسیاری بر این باورند که چنین فردی، فردی است دقیق، منظم و همه چیز در زندگیش سازمان دهی مشخصی دارد. حال اگر به این خصوصیات دقت کنیم، متوجه می شویم که همگی چیزهای خوب و مثبتی برای زندگی هستند. اما نکته ای که این افراد از توجه به آن غافل می مانند این است که با به شوخی برگزار کردن مسائل مربوط به این اختلال و در نظر گرفتن آن به عنوان چیزی مطلوب، در حقیقت نیمه تاریک و بد این اختلال را نادیده گرفته اند.

دکتر گیلیان در این باره عنوان کرد: «اختلال وسواس یا او سی دی، باعث می شود فرد مبتلا به آن در طول روز زمان زیادی را صرف کارهای بیهوده کرده و از رسیدگی به کارهای اصلی خود باز بماند. این گونه افراد، در برقراری ارتباط با دیگران هم دچار مشکل شده و کارهای روزمره ای چون رفتن به مدرسه یا محیط کار، برای آن ها شاید تا ده برابر انسان های عادی دشوارتر می شود، و برای آماده شدن و رفتن به چنین مکان هایی به زمان به مراتب بیشتری نیاز خواهند داشت. من حتی در تجربه ملاقات با این گونه افراد شاهد کسانی بوده ام که به خاطر اختلال وسواسشان، عملکردشان در محیط کاری تحت تأثیر قرار گرفته و برخی از آن ها مجبور به ترک کار خود شده و برخی هم مجبور به گرفتن مرخصی برای مدتی محدود.».

در برخی موارد مشاهده شده است که افراد مبتلا به اختلال وسواس، به واسطه افکار و نگرانی های خود بعضا از ازدواج کردن یا به دنیا آوردن کودکان خودداری کرده اند. متأسفانه، مسئله ناراحت کننده ای که درباره این افراد وجود دارد این است که آن ها خود به خوبی از غیر منطقی و غیر واقعی بودن افکارشان آگاهی دارند، با این حال، توانایی غلبه بر آن ها را نداشته و به همین خاطر بعضا احساس این افراد نسبت به هویتشان تحت تأثیر قرار می گیرد.

در برخی موارد نادرتر حتی مشاهده شده است که افراد مبتلا به اختلال وسواس شدید و مزمن، برای رهایی از عذاب روحی روانی خود اقدام به خودکشی کرده اند. بنا بر این، بهتر است به این موضوع بیشتر فکر کنیم که ساده برگزار کردن این اختلال و به شوخی گرفتن آن تا چه اندازه می تواند غیر عقلانی باشد و اگر شما یا کسی از نزدیکانتان از این اختلال رنج می برید، بهتر است بدانید که حتی در موارد بسیار پیشرفته اختلال هم امکان درمان و بازیابی فرد وجود دارد.

آیا اختلالات وسواسی محدود به فعالیت هایی چون شستن دست ها و بررسی مرتب وسایل و چیزهای دیگر است

پنجمین باور اشتباه در مورد افراد مبتلا به اختلال وسواس: اختلالات وسواسی محدود به فعالیت هایی چون شستن دست ها و بررسی مرتب وسایل و چیزهای دیگر است (که یک وقت آلوده نباشند)

نکته مهمی که باید در مورد افراد مبتلا به اختلال وسواس در نظر داشته باشیم این است که سعی کنیم به گونه ای اطلاعات بیشتری در مورد افکار ناخواسته ای پیدا کنیم که به سراغ فرد مبتلا به این اختلال رفته و نمود بیرونی پیدا نمی کند. در بسیاری از افراد مبتلا به اختلال وسواس، این گونه افکار همیشه ناخوشایند و عجیب و غریب هستند و خود فرد به طور ارادی آن ها را احضار نمی کند و برایش آزار دهنده هستند.

دکتر گیلیان در این باره عنوان کرد: «بسیاری از افراد مبتلا به اختلال وسواس یا او سی دی، به شدت نگران این موضوع هستند که مبادا به شخص دیگری آسیب برسانند. نکته قابل توجه این است که هر اندازه هم که در واقعیت امر فرد مبتلا به اختلال وسواس، توان و پتانسیل آسیب رساندن به شخصی دیگر را نداشته باشد، و حتی اگر از این فکر بدش بیاید، اختلال وسواس سبب می شود رهایی از این گونه افکار تقریبا برای او غیر ممکن شود.».

دکتر گیلیان در ادامه صحبت هایش در این باره اضافه کرد که حقیقت امر این است که این گونه افکار عجیب و غریب در مورد آسیب رساندن به اشخاص دیگر، گاه به گاه به سراغ  بعضی از افراد می آید (برای مثال این اواخر برای خودتان پیش نیامده که به این فکر کنید که فلان شخص را از روی بالکن به پایین بیندازید یا چیزی شبیه به این؟)، با این حال، بیشتر افراد به سرعت به پوچی و بی پایه و اساس بودن این گونه افکار پی برده و آن را از سر خود بیرون می کنند و به کارهای روزمره خود می پردازند. اما همانگونه که پیش تر هم عنوان شد، فرد مبتلا به اختلال وسواس، خواه نا خواه گرفتار این گونه افکار می شود و رهایی از آن ها برایش تقریبا غیر ممکن می شود. در نهایت این گونه افکار سبب می شود فرد مبتلا به اختلال وسواس به این فکر بیفتد که آیا می تواند در کنترل کردن خود و آسیب نرساندن به دیگران، به خود اعتماد کند یا نه.

برخی از ترس ها واقعا فلج کننده هستند.

همه تلاش ما بر این است که با این ترس غیرمنطقی  یا فوبیا برخورد کنیم اما هر بار از این که از چیزی می ترسیم که برای دیگران شاید مسخره باشد، هم خجالت زده شده و هم احساس ضعف می کنیم. اما شاید تا به حال به فکر درمان نبوده ایم و هر بار از بار پیش احساس ترس بیشتری کرده ایم. خبر خوب این است که این ترس ها درمان دارند. در این جا به شما راه درمان این نوع ترس ها که معمولا غیر منطقی هستند را پیشنهاد می کنیم.

پیش از هر چیز باید بدانید که ترس انواع مختلفی دارد.

یکی از انواع آن ترس های غیر منطقی ، کلاستروفوبیا یا بیماری تنگناهراسی نام دارد.

ترس تا حدودی طبیعی است و همین احساس ترس بوده است که اجداد ما را از خطرات حفظ کرده است. اما ترس غیر منطقی یا فوبیا به ترسی فلج کننده می گویند که فرد در مقابل چیزی یا کسی چنان احساس ضعف می کند که نمی تواند تصمیم گیری های درستی انجام دهد. شاید این ترس از دیدگاه برخی از افراد مسخره به نظر رسیده و شما را به خاطر ترستان مسخره کنند. اما به یاد داشته باشید که این طبیعی است که شما از چیزی بترسید ولی به فکر درمان آن نباشید غیر طبیعی است.

در سیارک بخوانیم : ارزیابی ترس های بیمارستانی در کودکان

حال فرض کنید فردی از گربه ها می ترسد. این شخص ممکن است از سگ نیز هراس داشته باشد. این مورد را تعمیم محرک می نامند. در این جا فرد زمانی که از گربه هراس دارد، ذهنش بی اختیار آن را به سگ و برخی اوقات به روباه یا هر چهارپای دیگری تعمیم داده و همان احساس ترس فلج کننده را ایجاد می کند. این ترس ها را می توان در چندین مرحله درمان کرد. اما اگر احساس کردید نمی توانید به تنهایی از پس درمان خود بربیایید توصیه می کنیم به یک روانشناس مراجعه کنید. زیرا او می تواند به طور علمی مشکل شما را ریشه یابی کند. از این که مسخره  بشوید نگران نباشید روانشناس کاملا ترس شما را درک کرده و در درمان آن شما را یاری خواهد داد. اکنون به بیان مراحل درمان بیماری ترس غیر منطقی یا فوبیا می پردازیم.

مرحله ی اول: شناخت ترس

این مرحله قدم اول برای شروع درمان است.

  این مرحله شما ترس خود را می شناسید. برای مثال اگر از سگ می ترسید آیا این ترس از گربه و یا روباه نیز وجود دارد یا خیر تنها ترس شما به ترس از سگ باز می گردد. این شناخت به شما کمک می کند که ترس خود را بهتر شناخته و با آمادگی بیشتری با آن رو به رو شوید.

مرحله ی دوم: ریشه یابی

تمام مشکلات روحی که وجود دارند از جمله ترس در جایی آغاز شده اند و به دلیل درمان نشدن روز به روز بدتر می شوند. بعد از این که نوع ترس را شناختیم سعی می کنیم به ریشه ی آن پی ببریم تا منشا آن را پیدا کنیم. سعی کنید اگر مثلا از موش می ترسید به علت آن فکر کنید و سعی کنید به یاد بیاورید که از کی این ترس شما شروع شده است. برخی از ترس ها مانند ترس از فضای بسته و یا ترس از تاریکی ریشه در اتفاقی دارند که امکان دارد فرد بعد از آن دچار هراس شده باشد و مغز به تعمیم محرک بپردازد. برای مثال فردی که در کودکی در فضای بسته ای گرفتار شده است. ممکن است در بزرگسالی از جاهای تنگ و تاریک ترسیده و همان احساس دوران کودکی آن را به فوبیایی فلج کننده تبدیل کرده باشد. یا فردی که در کودکی او را از تاریکی ترسانده باشند در بزرگسالی هراسی که در او وجود داشت را هنوز با خود به همراه دارد. متاسفانه والدین برای کنترل فرزندان خود از ترساندن آن ها استفاده می کنند و همین باعث می شود که این ترس با کودک بزرگ شود. مثلا به کودک خود می گویند اگر نخوابی می گویم گرگ تو را بخورد یا روح های خبیث تو را خواهند خورد. این رفتار ها که اغلب از روی نا آگاهی است ضربه های جبران ناپذیری به روح کودک وارد می کنند.

مرحله ی سوم: شروع درمان

تا این جا ما نوع ترس را مشخص کرده و علت آن را ریشه یابی کرده ایم. در این مرحله باید به درمان آن بپردازیم. البته به یاد داشته باشید که تنها با میل و اشتیاق خود باید به درمان ترستان به پردازید و هیچ گاه با زور و اجبار نمی توان کسی را وادار درمان کرد.

بهترین درمان کلاستروفوبیا یا بیماری تنگناهراسی و هر ترس دیگری مواجهه سازی است. برای رساندن منظور ما از مثال شخصی استفاده می کنیم که از آسانسور  و قرار گرفتن در جاهای تنگ هراس فلج کننده دارد. در این جا نحوه ی درمان را نشان داده و توضیح می دهیم که چگونه با مواجهه سازی می توان هر نوع ترسی را درمان کرد.

خانم ایکس از سوار آسانسور شدن به شدت هراس دارد. هر بار که به جایی می رود سعی می کند اگر صد پله هم در مقابلش باشد آن را به آسانسور ترجیح دهد.

ابتدای امر او ترس خود را شناسایی می کند. می داند که تنها ترس او از آسانسور نیست بلکه هر فضایی که کوچک باشد مانند اتاقی که درش بسته شده است، او را به هراس می اندازد به طوری که توانایی نفس کشیدن را نیز از دست می دهد. ترس او آنقدر زیاد بود که به پیشنهاد همسرش به روانشناسی مراجعه کرد. ترس خود را توضیح داد و روانشناسش علت اصلی آن را پیدا کرد. خانم ایکس در کودکی توسط پدرش در یک انباری زندانی شده است. این ترس با او بزرگ شده و اکنون او را به طوری عاجز کرده است که حس می کند زندگی اش مختل شده است.

اکنون زمان مواجهه سازی است. دکتر پیشنهاد می کند از فضاهای بزرگ شروع کنند. در اتاقی به همراه همسرش نشسته و درها و پنجره ها را ببندد. در ابتدا ترس و هراس طوری او را آزار داد که نزدیک بود بی هوش شود اما هر بار که به همراه همسرش در اتاق بود بیشتر سعی می کرد که به توصیه های پزشک عمل کند. به او توصیه شد در این مواقع نفس عمیق کشیده و خود را آرام کند و به خود بقبولاند چیزی برای ترس وجود ندارد. رفته رفته پیشرفت کرده و تنهایی در اتاق ماند. بعد از هر بار مواجهه، فضا به توصیه ی روانشناس کوچک تر شد تا جایی که به آسانسور رسیدند. در این جا باز هم هراس خانم ایکس را فرا گرفته بود اما تا حد زیادی برایش قابل تحمل بود. همراه با همسرش تمرین کرده و آنقدر بهبود یافت که به تنهایی از آسانسور استفاده کرده و در فضای های کوچک بماند.

مواجهه با ترس باعث می شود که شما ماهیت آن را درک کنید و در واقع فرایند عادی سازی را در ذهن خود جای بیندازید.

از این روش می توانید برای هر نوع ترسی استفاده کنید زیرا بیشتر ترس های ما از ناآگاهی ما سرچشمه می گیرد.

در آخر توصیه می کنیم اگر از حیوانی ترس دارید آن را بشناسید و رفتار های او را مطالعه کنید این کار باعث می شود تا حدودی با شناخت بیشتر با ترس خود مواجه شوید.

آیا مقاله  فوبیا یا ترس غیر منطقی برای شما مفید بود؟ لطفا تجربیات خود را با کاربران به اشتراک بگذارید. 

ترس از غذا یک مشکل رایج است و تأثیر بسیار منفی بر کیفیت زندگی دارد. همراه با یک متخصص ، ما می فهمیم که هراس غذایی چیست و چگونه می توان با آن کنار آمد.

انواع زیادی از فوبیا وجود دارد ، به عنوان مثال ، اکروفوبیا (ترس از ارتفاع) ، کلاسترافوبیا (فضاهای بسته) ، آرخنوفوبیا (ترس از عنکبوت) ، هوازی هراسی (ترس از پرواز). اینها از رایج ترین ترسهایی است که در زندگی با آنها روبرو هستیم ، اما با وجود این ، می توانیم با آنها زندگی کنیم ، به سادگی از عوامل فوبیا جلوگیری کنیم.

اما تعدادی از ترس ها وجود دارد که بسیاری حتی از آنها نمی دانستند - آنها با غذا در ارتباط هستند و می توانند به سلامتی انسان آسیب برساند ، زیرا اجتناب از آنها بسیار مشکل ساز است. ما این موضوع را به همراه متخصص تغذیه با جزئیات بیشتری خواهیم فهمید.

سیبوفوبیا

بیایید با جهانی ترین هراس - ترس از غذا - شروع کنیم. این مسئله اغلب با بی اشتهایی اشتباه گرفته می شود ، اما این دو مورد کاملاً متفاوت است: افراد مبتلا به بی اشتهایی از غذا "ترسیده اند" ، زیرا این امر می تواند به کنترل وزن آنها آسیب برساند و باعث بی تاسبی اندام آنها شود. اما کسانی که به سایبوبیا مبتلا هستند و از خوردن وحشت دارند ، نه به دلیل تمایل به کنترل وزن ، بلکه به دلیل ترس از مرگ. 

فوبیا می تواند در کودکی ایجاد شود ، وقتی کودک مثلاً با بعضی از محصولات احساس خفگی  کرده و روان او یک نگرش ایجاد کرده: غذا شر است ، می تواند آسیب برساند. پس از خوردن غذا ، فرد دچار حالت تهوع می شود ، ضربان قلب مکرر و ناهمواری شروع می شود ، از فکر غذا  عرق می کند ، احساس اضطراب ، عصبی ، سرگیجه و ... می کند ، به عبارت دیگر ، حمله وحشت شروع می شود.

این ترس را باید بسیار جدی گرفت ، زیرا ما نمی توانیم  غذا نخوریم. اجتناب از غذای خاصی که باعث ترس می شود یک چیز است ، اما اجتناب کامل از غذا می تواند عواقب بسیار منفی از جمله بیماری جدی و حتی مرگ را به دنبال داشته باشد. 

بنابراین ، در مورد چنین هراسی ، ضروری است که با یک روان درمانگر مشورت کنید و به طور موازی تحت نظارت یک متخصص تغذیه قرار بگیرید - تلاش مشترک متخصصان برای غلبه بر این مشکل کمک می کند.

میکروفوبیا

شما می توانید به طور کلی از غذا بترسید ، یا می توانید از قارچ بترسید - یک فرد مبتلا به میکو فوبیا ترس شدیدی از مسمومیت با این محصول دارد. در این حالت ، عوامل زیر می توانند دلایل بروز فوبیا باشند: 

تجربه گذشته - مسمومیت شدید با قارچ ، که نگرش بیشتر نسبت به این محصول را تحت تأثیر قرار می دهد

داستانهایی از آشنایان یا دوستان در مورد مسمومیت اغلب شنیده می شود ، حتی در قالب شوخی

مقالات ، فیلم ها در تلویزیون و اینترنت در مورد مسمومیت مداوم با قارچ ، به ویژه در دوره پاییز و بهار.

به نظر می رسد شما می توانید با این ترس هراس داشته باشید و سعی کنید از محصول محرک ترس جلوگیری کنید ، اما این ساده نیست. به عنوان مثال ، اگر یک همکار در محل کار خود ، یک پیتزا یا ماکارونی همراه با قارچ سفارش داده باشد ، ممکن است یک فرد مبتلا به میکروفوبیا دچار حمله وحشت شود - در حال حاضر با علائم آشنا (از سرگیجه تا حالت تهوع) است. با یافتن قارچ در ظرف خورده ، بیمار مبتلا به اختلال مشابه ممکن است علائمی را که با مسمومیت معمولی ظاهر می شود ، احساس کند ، حتی اگر قارچ طبیعی باشد - استفراغ ، اسهال ، اختلال در سیستم عصبی مرکزی ، غش ، ضعف و تب. 

این مشکل همراه با متخصصان نیز حل می شود - درمان  به اصلاح اوضاع کمک می کند.

کارنوفوبیا

اگر شخصی را مشاهده کنید که گوشت نمی خورد ، ممکن است گیاهخوار نباشد ، بلکه شخص  از خوردن گوشت رنج می برد. درست مثل لحظه شکل گیری هراس های دیگر ، این ترس ممکن است ناشی از دلپذیرترین خاطرات گذشته نباشد:

در کودکی یا سن هوشیاری ، شخص نحوه کشتن یک حیوان را دیده است.

پس از خوردن گوشت مسمومیت شدیدی رخ داد

هنگام ریز کردن گوشت دست خود را بد جور بریده است.

کارنوفوبیا اغلب با مشاهده گوشت خام با علائم زیر بروز می کند: حالت تهوع ، سبکی سر ، حمله وحشت. اما گوشت سرخ شده که خونی دیده نمی شود  ممکن است هیچ احساسی منفی در فرد مبتلا به این فوبیا ایجاد نکند - بنابراین همه افراد با چنین ترس از غذاهای گوشتی اجتناب نمی کنند. با این حال ، این اختلالات هنوز به مداخله احتیاج دارند ، زیرا با آسیب روانی و استرس همراه هستند.

لاهانوفوبیا

همه ما در دوران کودکی علاقه زیادی به کلم بروکلی و کرفس نداشتیم ، اما افرادی هستند که ترس غیر منطقی از همه سبزیجات و میوه ها (کمتر توت) دارند. 

این اختلال روانی همچنین می تواند نتیجه آسیب در سنین پایین باشد - به عنوان مثال ، والدین اغلب کودک را تحت فشار قرار می دهند و او را مجبور به خوردن سبزیجات می کنند ، در نتیجه کودک شروع به نفرت از هرگونه سبزیجات و بعداً این نفرت تبدیل به ترس شده است. 

رژیم غذایی یک فرد مبتلا به این اختلال ممکن است شامل غلات ، گوشت ، ماهی و محصولات لبنی باشد ، اما حتی یک تکه هویج ، خیار یا کلم کوچک می تواند منجر به وحشت شود. حتی اگر غذای معمول در یک بشقاب با سبزیجات یا میوه ها باشد ، در این صورت فرد مبتلا به لاهانوفوبیا آن را نمی خورد. بو ، بافت ، طعم و مزه این غذاها همه منجر به افزایش تعریق ، تپش قلب و حملات وحشت می شود. 

این فوبیا به لطف کار روانشناسان و متخصصان تغذیه نسبت به سایرین آسانتر قابل درمان است. بدون سبزیجات ، حتی اگر می خواهید به یک رژیم غذایی سالم پایبند باشید ، رژیم ما به همان اندازه کامل نخواهد بود و بنابراین باید سریعاً از متخصصان کمک بگیرید.  

اختلال هراسی

در این صورت ، مسئله کاملاً مربوط به ترس نخواهد بود ، بلکه نگرشی تحقیرآمیز نسبت به کل دسته ماهی ها و ماهی های فلس دار خواهد بود. ظاهر  محصولات ناخوشایند ، مقیاس های تیز ، بو - همه اینها می تواند انزجار را تحریک کند ، که بعدا به یک ترس تبدیل می شود. 

دلایل این مشکل دوباره در دوران کودکی نهفته است. به عنوان مثال ، یکی از اقوام از یک سفر ماهیگیری ماهی آورد و آن را به دستشویی انداخت. ماهی می تواند از آب بیرون بپرد ، کودک را بترساند ، علاوه بر این ، ماهی می تواند تحت تأثیر تقلای زیاد ، تلاش کند تا از آن خارج شود. همچنین ، شخص می تواند هنگام خوردن ماهی  از استخوان احساس خفگی کند و این تجربه باعث نگرش منفی نسبت به محصول می شود.

با یک رویکرد درست در درمان این ترس با یک روانشناس می تواند به نتیجه مطلوب برسد - فرد می تواند از ترس خلاص شود و ماهی را به رژیم غذایی خود وارد کند (و حتی از ظروف ماهی لذت ببرد بدون اینکه از دیدن آکواریوم غش کند).

ماژیروکوفوبیا

فرد مبتلا به این نوع فوبیا جذب یک برنامه آشپزی نمی شود ، نصف یک شام خوشمزه را دوست نمی خورد و یا یک مهمانی شام ترتیب نمی دهد - واقعیت این است که او از آشپزی ترس دارد. به نظر می رسد که این هراس چندان خطرناک نیست ، زیرا واقعیت مدرن گزینه های زیادی برای تحویل وعده های غذایی آماده ارائه می دهد. اما همه چیز خیلی ساده نیست. 

واقعیت این است که افرادی که از چنین فوبیایی رنج می برند به هیچ وجه نمی توانند آشپزی کنند - این مربوط به صبحانه ، پختن وعده های غذایی اولیه برای میان وعده ها ، نوشیدنی ها است. البته می توانید کیت های غذایی آماده سفارش دهید اما همه توانایی مالی ندارند که از این طریق یک مشکل جهانی را حل کنند.

غالباً ، ماژیروکوفوبیا در میان کمال گرایانی رخ می دهد که عاشق ارائه زیبا ، طراحی صحیح ظرف و ترکیب صحیح مواد هستند. علاوه بر این ، از جمله دلایل زیر است:

ترس از اینكه این شخص ممكن است افرادی را كه برای آنها آشپزی می كنند مسموم كند

ترس از ایجاد تأثیر منفی بر دیگران در صورت خراب شدن ظرف

نگران نباشید که  با وضعیت اجتماعی دیگران مطابقت داشته باشید. به عنوان مثال ، این نگرش تحمیلی مبنی بر اینکه یک همسر و مادر خوب باید هر روز انواع وعده های غذایی خوشمزه را برای کل خانواده بپزد ، می تواند باعث ایجاد استرس و وحشت شود ، که در نهایت منجر به بروز چنین ترس و هراسی می شود.

نگرانی های مربوط به اختلاف بین غذای واقعی تهیه شده توسط شخص و تصویری که وی ارائه می دهد (به عنوان مثال ، با عکس از اینترنت یا کتاب آشپزی) 

همچنین می توان با کمک روانشناس با این ترس مقابله کرد - شروع به پختن وعده های غذایی اساسی می کند ، فرد به تدریج با روند پخت و پز سازگار می شود. اما در این حالت ، کنترل مداوم بسیار مهم است ، زیرا به عنوان مثال ، یک ساندویچ که کره آن افتاده است می تواند وضعیت را بسیار بدتر کند ، و یک پیاز سوخته در یک ماهیتابه ، دوباره شخص را به اوج حالت وحشت تبدیل می کند. 

درک این نکته مهم است که ، به طور کلی ، فرد می تواند رژیم غذایی خود را طوری تنظیم کند که از غذاهایی که باعث ترس می شوند ، اجتناب کند. با این حال ، هر فوبیا یک مشکل روانی جدی است که نیاز به مداخله دارد ، بنابراین شما نباید از ترس خود فرار کنید ، سعی کنید آنها را حل کنید و هماهنگی و لذت را به زندگی برگردانید.