حمله موریانه ها به میدانی تاریخی در تهران
طاهره مصطفویدر۱۴۰۳/۲/۱۸
چندی است که موریانه ها به جان بناهای تاریخی تهران افتاده اند و بخشی از تاریخ را می بلعند. این در حالی است که این بناها می توانند به جاذبه های دیدنی پایتخت تبدیل شوند و گردشگران را به سوی خود بکشانند. محمدحسن طالبیان، معاون میراثفرهنگیِ سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری در این باره گفت:
در برخی بناهای تاریخی و فرهنگی کشور همچون خانههای خشتی یزد، مجموعه عالیقاپو در میدان نقشجهان اصفهان و حتی چغازنبیل نیز جمعیت زیادی از موریانهها وجود داشتند و اتفاقات خوبی برای کنترل جمعیت آن ها افتاد. متخصصان توانستند با روش تلهگذاری بهصورت ارگانیک و بدون آسیب زیستمحیطی به طبیعت، جمعیت موریانهها را از این بناها خارج و کلونی (گروه انبوه) آن ها را کنترل کنند.(سیارک)
وی علت پیدایش موریانه ها را این گونه توضیح داد:
به دلیل وجود الیاف چوب در بناهایی که در ساخت آن ها از چوب و کاهگل استفاده شده است، جمعیت موریانهها بسیار زیاد میشوند. این اتفاق در محوطه ی ثبت جهانی شده ی چغازنبیل نیز رخ داده چرا که این بنا از کاهگل و خشت ساخته شده و الیاف چوب در مصالح آن بهکار رفته است. کلونی موریانهها در این بنا بسیار پرجمعیت بود و تجربه کنترل جمعیت آن ها به حفظ دیگر بناهای ساخته شده از خشت و چوب در کشور کمک بسیاری کرد.
طالبیان مبارزه با موریانه ها را اقدامی بلند مدت دانست و افزود:
کنترل جمعیت موریانهها و انتقال کلونی آن ها از بناهای تاریخی اقدامی کوتاهمدت نیست و مقابله با تخریب موریانهها در سازه های تاریخی در درازمدت انجام میشود.
شایان ذکر است که کارشناسان و متخصصان خارج کردن موریانهها از بناهای تاریخی، در ابتدا با شیوه تلهگذاری و سپس ایجاد کلونی دیگر برای آن ها، اقدام به انتقال موریانهها از این اماکن و کنترل جمعیت این حشرات میکنند و باعث میشوند که جمعیت آن ها مانند گذشته رشد نکند. همین کار منجر به کنترل جمعیت موریانهها در چغازنبیل، خانههای تاریخی یزد و عالیقاپو شده و جمعیت زیادی از آن ها به خارج از بناهای تاریخی هدایت کرده است.
آنچه که در میدان مشق تهران اتفاق افتاده نیز باید برطرف شود و برای این کار لازم است بررسیهای تخصصی صورت گیرد و گروههای آموزشدیده به این میدان اعزام شوند.
در ابتدا باید آن چه که موجب افزایش جمعیت موریانهها در میدان مشق تهران شده، مشخص گردد و کارشناسان باید منشاء کلونی موریانهها در بناهای تاریخی میدان مشق، ساختمان وزارت خارجه، کاخ شهربانی و موزههای واقع در این میدان را پیدا کنند. متخصصان باید ساختمانهای واقع در این میدان را بازرسی کنند تا گزارش دقیقی از وضعیت این آفت در میدان مشق تهران به دست آید چرا که موریانهها تنها در سازههای خشتی و کاهگلی و چوبی، کلونی میسازند و ساختمانهای میدان مشق نیز با همین مصالح بنا شدهاند.
طالبیان معتقد است:
سازمان میراثفرهنگی نیز در وهله نخست میتواند متخصصان بخش خصوصی را برای کنترل جمعیت موریانهها به وزارتخارجه معرفی نماید و آن ها در مذاکره با وزارت خارجه کشور و ارائه طرحهای کارشناسی اقدام به مقابله با ازدیاد جمعیت موریانهها در ساختمانهای وزارت خارجه و میدان مشق کنند.(سیارک)
اتفاقا بهترین کارشناسان برای کنترل جمعیت موریانهها نه در سازمان میراثفرهنگی، که در بخش خصوصی مشغول فعالیت هستند و با بهرهگیری از آن ها میتوان اقدامات حفاظتی از ساختمانهای میدان مشق را نیز به پیش برد.
باید توجه داشت که میدان مشق می تواند بخشی از موزههای ملی ایران به شمار آید و باید به تدریج تبدیل به فضای فرهنگی شهر تهران شود. با مرمت بناهای این میدان از جمله ساختمانهای در اختیار وزارت خارجه، با کمک دولت و شهرداری می توان مجموعه موزههای ملی ایران را در این مکان ایجاد نمود.
معاون میراثفرهنگیِ سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری در مورد همکاری وزارت خارجه در این زمینه گفت:
وزارت خارجه نیز بهتر است غیر از ساختمان اصلی که مقر وزیر خارجه است، کاخ شهربانی و دیگر ساختمانهای در اختیار خود را به تدریج واگذار کند تا مهمترین اتفاق تهران در حوزه گردشگری و میراث فرهنگی کشور رخ دهد. منبع: تسنیم