موقعیت جغرافیایی غار آبی سهولان در جنوب آذربایجان غربی در ۳۵ کیلومتری شهرستان مهاباد و جاده مهاباد بوکان می باشده که دنیایی بس شگفت انگیز در اعماق زمین می باشد و سالانه پذیرای هزاران گردشگر برای تماشای این زیباییهای سحر انگیز عازم این غار می شوند.
غار سهولان از چند حوضچه بزرگ که به وسیله دالانهای آبی به هم متصل گردیده اند تشکیل شده، ارتفاع سقف آن از سطح آب در حوضچه آخر ۵۰ متر و عمق آب در حوضچه وسط به ۳۵ متر می باشد، بر اساس نوشتههای یک هیئت غارنورد از دانشگاه آکسفورد که در سال ۱۳۵۰ ه. ش از آن بازدید کرده بودند ، غار سهولان را یکی عجیبترین غارهای آبی جهان معرفی کردند.
از آغاز امسال تا مهر ماه تعداد ۱۶۵ هزارگردشگر ایرانی و خارجی از غار آبی تاریخی سهولان مهاباد دیدن نمودهاند که بیش از نیمی از آنها درماه تابستان صورت گرفنه است . شناسایی این غارو انجام کارهای نخستین از غار در سال ۱۳۷۰ انجام شد و سرانجام در سال ۱۳۷۶ به بازگشایی مسیرهای ورودی اقدام کردند که در سال ۱۳۷۹ توسط شهرداری مهاباد موردبهره برداری موقت قرار گرفت،(سیارک)
این غار تا حدودی شبیه به غار علیصدر همدانمی باشد با این تفاوت که قسمت کشف شده آن در حال حاضر چندان طولانی نیست و قندیلهای بسیار زیبا و فراوان موجود در غار علیصدر را به صورت موردی میتوان در این غار مشاهده نمود، غار سهولان دارای دو در اصلیمی باشد که به هم راه دارند و میتوان از هر یک از آنها وارد غار و از در دیگر خارج شد.
بعد از ورود به غار و پس از طی مسیر پیاده با سوار شدن بر قایق قادرید جاذبهها و شگفتیهای نهفته در دل این غاررا ببینید، هم اکنون به لطف نورپردازی محیط درونی غار که با انواع لامپها و نورافکنها چراغانی شده اند ، مناظر شگفت انگیزی را میتوانید ببینید. رسوبات داخل غاربه اشکال گوناگونی در آمده اند از جمله شبیه به : پای فیل، عروس دریایی، خفاش و... که به همراه قندیلهای زیبای غار آنرا بسیار دیدنی نموده است.
و اما راز این جیغ های شبانه در غار چه می باشد؟ تنها ساکنان این غار ، خفاشها و کبوتران چاهی می باشند که در کمال آرامش، روی تخمهای خود خوابیده اند و یا در حال استراحتند ، خفاشها به خاطر اندک نوری که از چراغهای داخل غار به اطرافپخش می گردد در قسمتهای تاریک غار پناه گرفته اند و جیغ های شب هنگام صدای این خفاش ها می باشد. اما برخی از کبوتران لانههای خود را چنان در نزدیکی محل تردد قایقها ساخته اند که گردشگران به راحتی قادرند ، تخمها و یا جوجههای آنان را دست بزنند.(سیارک)
این غار که به تازگی در میان ایرانگرادان شناسایی شده، به سرعت جایگاه ویژه ای به عنوان یکی از مهمترین غارهای آبی ایران دست پیدا کرده است و دارای ایوانهای بلند با نقش و نگارهای سحرآمیز، تندیسهای طبیعی به اشکال گیاهان و جانوران، استلاگمیت ها و استلاکتیت های ظریف و دالانهای تنگ و باریک می باشد .
کف غار سهولان دارای حوضچههای بزرگ و کوچک آبیاست که توسط دالانهای باریک به هم متصل گردیده اند، گردشگران برای مشاهده پدیدههای داخل غار با قایقهای پارویی حرکت می کنند و قایقران در طول مسیر پدیدهها ونقش و نگارهای سحرآمیز، تندیسهای طبیعی به اشکال گیاهان و جانوران، استلاگمیت ها و استلاکتیت های ظریف را به بازدید کنندگان معرفی مینماید.
در حال حاضر میتوانیدن با اتومبیل تا نزدیکی غار بروید و گردشگران تنها مسیر کوتاهی را مجبور به پیاده روی می باشند، بر سر راه غار، منطقه ای وجود دارد که تابلویی با عنوان "جاذبه معکوس" در کنار جاده دیده میشود، ظاهراً در این منطقه با وجود سرازیری جاده بر اثر کشش کوه، سرعت و شتاب اتومبیل کاهش مییابد. روستای سهولان در مسیر جاده فرعی (برهان) مهاباد بوکان واقع شده که یکی از زیباترین عرصههای طبیعی آذربایجان غربی یه شمار می آید، این منطقه دارای پستی و بلندیها و دشتهای سرسبز، باغات و مزارع پربار، چشمه سارهای پرآب و جویبارهای متعددی می باشد که باغات، مزارع و دشتهای منطقه را سیراب مینماید.(سیارک)