حقایق جالب در باره کارکرد ذهن انسان بخش دوم
محمد رضا عاشوریدر۱۴۰۳/۲/۱۸
برخی از مردم حافظه ای قدرتمند تر از سایرین دارند
در حال حاضر در دنیای علم و تحقیقات، گونه ای به خصوص از حافظه شناسایی شده است که برای آن نام «حافظه بسیار قدرتمند در زندگی شخصی فرد (به اختصار HSAM)» در نظر گرفته شده است. در حقیقت این گونه به خصوص از حافظه تنها در افرادی وجود دارد که این قابلیت را دارند که تقریباً هر آن چیزی که برای شان رخ داده و پیش آمده کرده است را، به خاطر بسپرند؛ برای مثال اگر از این گونه افرادی که چنین حافظه ای دارند سؤال کنید که در روز دوازدهم مارچ سال 1998، برای صبحانه چه چیزی خورده اند، به احتمال بسیار زیاد، پاسخ درستی خواهید شنید و از آن شگفت زده خواهید شد. با این وجود ذکر این نکته حائز اهمیت است که هر چند داشتن این گونه حافظه قدرتمند برای دیگرانی که آن را ندارند، یک موهبت به شمار می رود و ممکن است آرزوی داشتن چنین حافظه ای را داشته باشند، اما باید دانست که آن قدر ها هم که از دور به نظر می رسد، داشتن چنین حافظه ای لذت بخش نیست؛ جیل پرایس، نخستین کسی بود که وجود این حافظه قدرتمند (HSAM) در او تشخیص داده شد و هنگامی که از او در خصوص چگونگی حال و هوای این حافظه سؤال کردند در پاسخ گفت: «توقف ناپذیر، غیر قابل کنترل و به طور کلی کلافه کننده.».
حقایق جالب در باره کارکرد ذهن انسان بخش اول
کسانی که چپ دست هستند، حافظه بهتری در مقایسه با سایرین دارند
تنها چیزی حدود ده درصد از کل جمعیت کره زمین را افرادی تشکیل می دهند که چپ دست هستند، اما نکته ای که در خصوص این افراد که در اقلیت قرار گرفته اند این است که هم خود ایشان و هم کسانی که ارتباط فامیلی با آن ها دارند، در مقایسه با کسانی که راست دست هستند از حافظه قدرتمند تری برخوردارند و در حقیقت زمانی که مطلبی برای آن ها عنوان می شود، احتمال این که آن مطلب به یادشان بماند، در مقایسه با افراد راست دست، بسیار بیشتر است. بنا به تحقیقات و مطالعات انجام شده در این خصوص، قسمت هایی در مغز که وظیفه شان متصل کردن، دو نیم کره چپ و راست مغز است، در افرادی که چپ داست هستند، کمی بزرگ تر است و در نهایت همین مسئله است که سبب می شود خاطرات به شکل واضح تری در ذهن این افراد باقی بماند و برای مدتی طولانی تر قادر به به خاطر سپردن خاطرات خود خواهند بود.
شاهدان عینی ای که تنها بر حافظه خود متکی هستند، به طور قابل ملاحظه ای امکان اشتباه کردن دارند
در این مورد توجه شما را به آمار بسیار جالبی که در دسترس قرار گرفته است، جلب می کنیم: تا سال 1990، تعداد 239 نفر به واسطه شهادت شاهدان عینی در دادگاه روانه زندان شده بودند. در همان سال 1990 بود که تصمیم بر آن گرفته شد که آزمایش های دی ان ای در خصوص جرم این افراد انجام پذیرد تا همگان از قطعی و درست بودن حکمی که برای شان صادر شده است، آگاهی کسب کرده باشند. نکته جالب در خصوص این مسئله این بود که تقریباً چیزی حدود هفتاد و سه درصد از این 239 نفری که به زندان افتاده بودند، بی گناه تشخیص داده شده و آزاد شدند. این مسئله به این معنی است که گواه شاهدان عینی در خصوص آن ها اشتباه بوده است. البته این نشانگر نقطه ضعفی است که حافظه انسان دارد و به هیچ عنوان کسی از میان این افراد، با قصد و غرضی به خصوص، شهادت دروغ نداده بوده است. حقیقت این است که ذهن انسان در بسیاری از مواقع حقایقی را به خاطر می آورد که وجود خارجی ندارند (همانند آن چه در خصوص عشق اول عنوان شد) و مشکلی که در این خصوص وجود دارد این است که این اتفاق کاملاً ناخود آگاه بوده و راهکاری برای فائق آمدن بر آن وجود ندارد. این اتفاق خصیصه ای ذهنی است.
انجام جراحی و برداشتن نیم کره مغزی از سر، بدون عواقبی که دارد امکان پذیر نیست
نوعی جراحی به خصوص وجود دارد که تنها در موارد نادری انجام می گیرد. نام این جراحی، جراحی نیم کره مغز است و اتفاقی که طی آن می افتد این است که طی عمل جراحی یک نیم کره مغز را به طور کلی خارج می کنند. این گونه جراحی البته همان گونه که عنوان شد بسیار نادر است و اغلب برای کسانی مورد استفاده قرار می گیرد که به طور مکرر از حملات شدید تشنجی و عصبی رنج می برند. نکته ای که در خصوص این عمل جراحی وجود دارد این است که اجتناب از عوارض آن، مقدور نیست و علاوه بر تغییری که در شیوه کارکرد مغز به وجود می آورد، تغییرات کوچک دیگری هم گریبان گیر فرد خواهد شد. براندُن براک، از جراحان متخصصی است که تجربه انجام این جراحی را دارد و در این خصوص عنوان کرد: «به طور معمول، حافظه، حس شوخ طبعی و به طور کلی شخصیت فرد، دچار تغییرات عمده نخواهد شد و تنها اتفاقی که از لحاظ ذهنی کاملاً در فرد قابل رؤیت بوده و دیگران متوجه آن خواهند شد، تغییرات جزئی ای است که در مهارت های شناختی فرد شکل می گیرد.».
خواب کوتاه بعد از ظهر، در یادآوری و به خاطر سپردن مطالب مؤثر است
بسیاری بر این باور اند که اگر پس از مدت زمان زیادی که صرف مطالعه و تحقیق در خصوص مطلبی کرده اند، کمی استراحت کرده و خواب کوتاهی داشته باشند، بیشتر مطالب را به احتمال زیاد فراموش خواهند کرد، حال آن که این مسئله به هیچ عنوان صحت ندارد و نه تنها این گونه نیست، بلکه خواب کوتاه بعد از ظهر به فرد کمک می کند تا هر آن چه را که پیش از خوابیدن مطالعه کرده بوده را به خوبی به خاطر بسپرد. تحقیقاتی در این خصوص توسط محققان آلمانی صورت گرفته است که گواهی بر این ادعا است؛ آن ها در این تحقیقات خود دو گروه از افراد را در نظر گرفته و پس از آن که دسته ای کارت به آن ها نشان داده شد، از آن ها خواستند که این کارت ها را به خاطر بسپرند. پس از آن از افراد گروه اول درخواست شد که یک خواب چهل دقیقه ای داشته باشند و افراد گروه دوم چنین وظیفه ای نداشتند. نتیجه ای که به دست آمد حاکی از آن بود که افراد گروه اول که تجربه خواب چهل دقیقه ای را داشتند، قادر بودند نزدیک به هشتاد و پنج درصد کارت ها را به خوبی به خاطر بسپرند و این در حالی بود که این درصد برای افراد گروه دوم که نخوابیده بودند، به شصت درصد کاهش یافت.
نشستن در حالی که ستون فقرات کاملاً صاف باشد، به فرد کمک خواهد کرد خاطرات را ساده تر به یاد بیاورد
خم کردن کمر به هنگام نشستن علاوه بر این که از لحاظ بدنی می تواند آسیب رسان باشد، انسان را با یادآوری خاطرات با مشکل مواجه می کند. البته این مطلب ممکن است برایتان کمی عجیب به نظر برسد، با این وجود، محققان دانشگاه ایالتی سان فرانسیسکو، با انجام تحقیقاتی در این خصوص به این نتیجه رسیدند که نشستن صحیح و کاملاً صاف، این زمینه را برای فرد فراهم می کند که خاطرات خود را ساده تر به یاد بیاورد. در حقیقت اتفاقی که در این خصوص می افتد این است که فرد به هنگام صاف نشستن، امکان جریان یافتن خون و نیز به همراه آن اکسیژن به سمت مغز خود را هموار تر کرده و خون و اکسیژن بیشتری در این حالت روانه سر و مغز انسان می شود. میزان افزایش خون و اکسیژن موجود در سر، در مقایسه با زمانی که فرد به هنگام نشستن کمر خود را خم می کند، با افزایشی چهل درصدی رو به رو می شود و در نهایت همین مسئله است که کارکرد مغز و ذهن انسان را بهبود بخشیده و فرد قادر خواهد بود، خاطرات بیشتری را به یاد بیاورد.
در میان حواس پنجگانه انسان، این حس بویایی است که نزدیک ترین رابطه را با حافظه دارد
شاید تجربه چنین مسئله ای را در زندگی خود داشته باشید که برای نمونه، زمانی که بوی یک شیرینی به خصوص به مشامتان رسیده، به یاد یک مهمانی خانوادگی افتاده باشید که مدت ها پیش در منزل مادر بزرگتان برگزار شده بود. این مسئله ای است که نه تنها در خصوص شما، بلکه در باره افراد بسیاری صدق می کند و این یک حقیقت است که بویایی در ارتباط مستقیم با حافظه انسان قرار دارد، اما چه چیزی است که این ارتباط را شکل می دهد و دلیل این اتفاق چیست؟ برای پیدا کردن پاسخ این سؤال، نظر دکتر جوزف مِرکُلا را در این خصوص جویا شده ایم؛ او در این باره عنوان کرد که قسمتی در مغز که وظیفه نگه داری و ثبت خاطرات را به عهده دارد و با نام هیپوکامپ یا اَسبک مغز (قسمتی از دستگاه کناره‌ای مغز که مرکز یادگیری است) شناخته می شود، به طور قابل ملاحظه ای به بخش هایی از بینی فرد که مهمترین نقش را در شناسایی بوی مواد مختلف ایفا می کنند، نزدیک است و همین نزدیکی است که باعث شده تا این ارتباط میان آن چه بو می کنیم، با خاطرات وجود داشته باشد. دکتر جوزف مِرکُلا در ادامه صحبت های خود در این خصوص گفت: «نزدیکی این دو بخش مربوط به حافظه و بینی انسان، خود به خوبی گویای این مسئله است که به چه علتی زمانی که چیزی را بو می کنیم، به طور نا خود آگاه به یاد خاطره ای می افتیم که مرتبط با آن بوی به خصوص است.».
از دست دادن حافظه می تواند ارتباطی با اختلالات تیروئیدی داشته باشد
دکتر مجید فتوحی و تیم تحقیقاتی اش در این خصوص بررسی ها و تحقیق های زیادی انجام داده و در نهایت به نتایجی در این خصوص دست یافته اند که ممکن است برایتان جالب توجه باشد. دکتر فتوحی در گفتگویی با اِی بی سی نیوز، در خصوص نتایج تحقیقات شان عنوان کرد: «البته این مسئله کاملاً صحیح است که تیروئید در مغز انسان هیچ گونه نقش به خصوصی ایفا نمی کند، اما نکته ای در خصوص آن وجود دارد؛ زمانی که در کارکرد تیروئید فرد اختلال به وجود می آید، یکی از نخستین علائمی که فرد در خود مشاهده می کنید، مشکلاتی است که در خصوص به یاد آوردن خاطره هایش با آن مواجه می شود. تا کنون تحقیقات بسیاری روی افرادی که دچار کم کاری و یا پر کاری تیروئید هستند صورت داده ایم و تقریباً اطمینان داریم که اکثریت این افراد در خصوص به یاد آوردن خاطره ها و نیز تمرکز کردن بر مطلبی به خصوص، دچار مشکل می شوند. نکته دیگری که در خصوص این تحقیقات وجود دارد آن است که مشخص شده این اختلال کم کاری و یا پر کاری تیروئیدی در خانم ها بیشتر از آقایان مشاهده می شود.».
اگر قصد دارید آن چه مطالعه می کنید برای مدتی طولانی در خاطرتان بماند، بهتر است از یک فونت عجیب و غریب برای متنی که مطالعه می کنید استفاده کنید
تقریبا در تمامی مطالبی که در طول روز مطالعه می کنیم، از یک فونت به خصوص استفاده می شود. برای نمونه تمامی کتاب هایی که می خوانیم، فونت استانداردی دارند و نیز مطالبی که در سایت ها مطالعه می کنیم. این مسئله در نهایت سبب می شود که اگر متنی را بخوانیم که فونتی متفاوت از فونت های معمول داشته باشد، در خاطر ما برای مدتی طولانی تر باقی خواهد ماند و برای به خاطر سپردن آن ها کار ساده تری خواهیم داشت. روان شناسان دانشگاه پرینستون در این خصوص تحقیقاتی انجام داده اند که نتایجش گواهی بر این ادعا است. آن ها دو گروه از افراد را در نظر گرفته و آزمون مشابهی برای افراد هر دو گروه تدارک دیدند. بنا بر آن شد که گروه اول، مطالب و جزوات خود را به همان فونت های معمول و استاندارد مطالعه کند و این در حالی بود که مطالبی که برای مطالعه گروه دوم در نظر گرفته شده بود، با فونتی غیر معمول و عجیب برای آن ها تهیه شده بود. نکته جالب توجه در خصوص این آزمون آن بود که گروه دوم به مراتب عملکرد بهتری نسبت به گروه اول داشته و نتایج بهتری در آزمون کسب کردند.
اگر از چیزی به این منظور عکسی گرفته شود که برای مدتی طولانی در خاطر بماند، این اتفاق نخواهد افتاد
شاید این مسئله به نظرتان بسیار طعنه آمیز و حتی خنده آور بیاید که این امکان وجود داشته باشد که عکسی که از چیزی به این منظور که بهتر به خاطر بماند گرفته می شود، در حقیقت نتیجه ای کاملاً برعکس این موضوع خواهد داشت و با این کار، نه تنها نمی توان مطلب را به خوبی به خاطر سپرد، بلکه زودتر از حالت عادی فراموش خواهد شد. تحقیقاتی در این خصوص صورت گرفت و نتایج آن در مجله ای به نام حافظه و مهارت های شناختی در اختیار عموم قرار گرفت. در آن تحقیق، یک نقاشی به خصوص به افراد مختلفی نشان داده شد و از برخی از این افراد خواسته شد برای به خاطرسپردن بهتر این نقاشی از آن عکس بگیرند و این در حالی بود که سایر افراد تنها به بررسی و نگاه کردن به تصویر برای به خاطر سپردن آن اکتفا می کردند. نکته قابل توجه این بود که افرادی که از تصویر عکس نمی گرفتند، در پرسشنامه ای که بعد ها در اختیار آن ها قرار داده شد، اطلاعات بیشتر و بهتری در خصوص نقاشی ارائه دادند. حقیقت این است که در این مورد، اتفاقی که این دو گروه از افراد را از یکدیگر متمایز کرد این بود که افرادی که از نقاشی عکس می گرفتند، زمان کمتری را برای تجزیه و تحلیل و بررسی نقاشی صرف کرده و عکس گرفتن این ذهنیت را برایشان به وجود آورده که نیازی به این کار نیست، و در نهایت همین مسئله است که باعث می شود زودتر آن را فراموش کند. البته این که عکسی از آن نقاشی تهیه کرده و این که هر زمان که بخواهند به آن دسترسی خواهند داشت نیست که سبب می شود فرد توجه کمتری به خود نقاشی کند و محققان بر این باور اند که اتفاقی که در این خصوص می افتد این است که فرد بیش از آن که به آن چیزی که در حال عکس گرفتن از آن است دقت کند، ذهن خود را متمرکز بر فرایند عکاسی می کند و این علت اصلی این اتفاق است.
اگر چیزی را با صدای بلند عنوان کنید، احتمال این که در خاطرتان بماند بیشتر است
اگر یک سخنرانی بسیار مهم و حیاتی در پیش دارید و یا این که نیاز دارید اطلاعات به خصوصی را در رابطه با یکی از مشتریان خود به خاطر بسپرید، توصیه می شود متن سخنرانی و یا اطلاعات مکتوبتان در خصوص مشتری را با صدای بلند بخوانید. محققان بریتانیایی بر این باور اند که یکی از رویکردهایی که می تواند به ذخیره سازی اطلاعات در حافظه بلند مدت کمک کند، این است که مطالب را با صدای بلند بخوانیم.
از هر ده انسانی که به پیری می رسند، یکی از آن ها دچار آلزایمر می شود
متأسفانه، آلزایمر یکی از آن بیماری هایی است که هنوز درمانی برای آن یافت نشده و تقریباً هم شایع است. بنا به اطلاعات منتشر شده توسط دپارتمان ایالتی سلامت در تگزاس، این اختلال وابسته به مغز چیزی حدود 5.7 میلیون آمریکایی را تحت تأثیر قرار می دهد، و بالغ بر ده درصد این افراد سنی بالای شصت و پنج سال دارند..........ادامه دارد........
