تفاوت‌های جنسی و بلوغ ذهنی ساختاری از خردسالی تا بزرگسالی اولیه
طاهره مصطفویدر۱۴۰۳/۲/۱۸
(سیارک) رشد مغز یک فرآیند به شدت پویا و سازمان یافته است که به صورت جبر ژنتیکی، هدایت شده به طور اپی ژنتیک و تأثیر گرفته از زیست بوم است. این فرآیند در دوره‌های خردسالی و نوجوانی ادامه می‌یابد، در طول دوران رشد جسم و مغز از حالت نابالغ به بزرگسالی تکوین می‌یابند . با وجود آنکه اندازه کلی مغز در سن شش سالگی 90 درصد اندازه دوران بلوغ است، امروزه به خوبی درک شده است که زیر جزء‌های ماده سفید و خاکستری مغز به تغییرات پویا در طول دوران نوجوانی همچنان ادامه می‌دهند.
تفاوت‌های سنی در ساختار‌های مغز
یک اتفاق نظر رو به افزایش در الگوهای کلی رشد ماده خاکستری در طول دوران خردسالی و نوجوانی وجود دارد که در خردسالی یک افزایش همه جانبه از حجم ماده خاکستری غشایی ایجاد می‌شود، اوج دهندگی پیرامون شروع بلوغ جنسی که سپس به‌وسیله کاهش تدریجی آن در دوران نوجوانی و اوایل بزرگسالی دنبال می‌شود . نازک شدگی غشایی در طول نوجوانی رخ می‌دهد و تا بزرگسالی ادامه می‌یابد، اما الگو‌ها ( از جمله خطی، چهار بری، مکعبی)در طول بخش‌های مغز متفاوت است و همچنین به محدوده سنی مورد مطالعه بستگی دارد . برای نواحی زیر قشری، الگوهای رشدی کمتر شناخته شده می‌باشند. برای مثال حجم مرتبط با سن برای هیپوکامپوس و بادامه افزایش می‌یابد , اما با نگاه داشتن به (Gogtay et al., 2004) می‌توان دید که افزایش حجم مرتبط با سن در نزدیکی دم، پوسته و پالیدوم گزارش شده است .
تفاوت‌های جنسی در ساختار‌های مغز
تفاوت‌های جنسی تا اندازه‌ای برای خط سیر‌های رشد تکوینی متفاوت فوق‌الذکر به حساب آورده می‌شود. حجم مغزی و ماده خاکستری در لوبهای پیشانی و لوب آهیانه ای در دختر‌ها زودتر از پسر‌ها شروع به تحلیل رفتن می‌کند (به هر حال سنین دقیق بسته به زیر ناحیه‌ها متغیر است)، الگو ممکن است مربوط به تفاوت‌های جنسی در زمان بلوغ جنسی باشد. علاوه بر این تفاوت‌های جنسی در هیپوکامپوس نشان داده شده است (بزرگتر در زنان، )، بادامه (بزرگتر در مردان) و تالاموس (بزرگتر در مردان). برخی از این یافته‌ها در مطالعات VBM (موروفومتری وکسال محوری) تکرار شده‌اند و دوریختی جنسی چشمگیری را در بادامه، تالاموس، پوسته مغز ولوب مرکزی (مردان بزرگتر از زنان) نشان می‌دهند . تفاوت‌های جنسی همچنین در ضخامت‌های قشر مخ گزارش شده است و وجود قشر‌های ضخیم‌تر در ناحیه‌های آهیانه ای و گیجگاهی در زنان نسبت به مردان (محدوده سنی 87-8) را نشان می‌دهد. در نمونه‌ای دیگر با محدوده سنی کم (14-10 سال) هیچ گونه تفاوت‌های جنسی در ضخامت‌های قشر مغز مشاهده نمی‌شود . به هر حال تفاوت‌های جنسی چشمگیر وقتی ظهور می‌یابند که هورمون‌های غدد جنسی که در این مورد تستسترون می‌باشند به عنوان یک پیش بینی کننده ضخامت قشر مغز مورد استفاده قرار می‌گیرند. علاوه بر این الگوهای بالغ شدن برای همه ضخامت‌های مغز خط سیر‌های مختلفی را در بین جنسیت‌ها نشان می‌دهد.
این مطالعات بینش و درک مهمی را در تغییرات پیچیده تکوین مغز در خردسالی پایانی و نوجوانی فراهم کرده‌اند. با این وجود هنوز هم اتفاق نظر کلی بر روی خط سیر‌های تکوین همه ساختار‌های مغزی قشری در دوره‌های اولیه و میانی نوجوانی وجود ندارد.ترجمه itrans.ir