آیا مدیران زن و مرد رفتارهای مدیریتی کاملا متفاوتی دارند

در یک مطالعه ی عینی در دپارتمان مطالعات زنان، دانشگاه تیلبرگ، هلند بر روی این مسئله که آیا نوع جنسیت زمینه ی سازمانی بر روی نوعمدیریت زن و مرد تاثیر می گذارد یا خیر جست و جو شد. دستیاران فروش در دپارتمان های نوع مردانه یا زنانه، مدیر خود را از لحاظ مسئولیت محوری، مردم محوری، و سبک مدیریت متغیر توصیف کردند. همانطور که پیش بینی شده بود، هیچ تفاوت جنسیتی ای یافت نشد. نوع جنسیت دپارتمان ها بر روی سبک مدیریت تاثیری نداشت. یک متغیر دیگر در این زمینه، مکان دپارتمان، به طور غیر منتظره ای بر روی رفتار رهبر تاثیر داشت.
یکی از مهم ترین تفاوت ها در مدیریت زنان و مردان این است که مدیران زن زیادی وجود ندارند. اگرچه زنانی که در بازار کار شرکت می کنند در دهه های اخیر افزایش زیادی داشته است، افزایش چشمگیری در تعداد زنانی که در سازمان ها مدیر هستند دیده نشده است. بازار کار از نظر جنسیتی همیشه دچار تبعیض بوده و هست. زنان مشاغلی را کسب می کنند که از دیرباز مختص زنان بوده است و کمتر مشاغل "مردانه" دریافت می کنند.(سیارک)
یکی از توضیحات پیشنهاد شده برای پیشرفت کند زنان در سمت های مدیریت، خصوصا در سازمان های بالاتر و مردسالار این است که زنان سبک مناسب مدیریت را دارا نیستند. از مدیران زن در محیط های مردسالار انتظار می رود به سبکی مدیریت کنند که مناسب "دنیای مردانه" باشد. خصوصیات "مدل های مدیریت مردانه" رقابت، قدرت سلسله مراتبی، و تاکید بر روی کنترل است. تعجب ندارد که این خصوصیات با خصوصیات عادی مردانه جور در می آیند محققان مرتبا نشان داده اند که با وجود تجلیل از "روش های زنانه ی مدیریت" مدیران موفق بیشتر خصوصیات شبیه به مردان دارند . در عین حال، مدیران زن تحت این فشار هنجاری هستند که "زنانه" رفتار کنند . نویسندگان زیادی پیشنهاد کرده اند که به تعادل رساندن این مسئله می تواند برروی کیفیت مدیران زن تاثیر بگذارد و پیشرفت را برای زنان سخت تر می کند.

کلیشه های جنسیتی و سبک های مدیریت

سبک های مدیریتی یک دلالت ضمنی مشخص "جنسیتی" دارند . سبک کلیشه ای زنانه (ملاحظه گر و مردم محور) با پرورش ارتباط بین فردی شناخته می شود. در سبک کلیشه ای مدیریت مردانه ( ساختار آغازی یا وظیفه محور)، بر انجام وظیفه و دستیابی به اهداف سازمانی تاکید بیشتری می شود. این سبک ها به جنسیت مرتبط می شوند چرا که کلیشه ای که مردم از سبک مدیریت مردانه در ذهن دارند قابل استفاده، رقابتی، منطقی و اظهارکننده است (مردانه) و در مورد زنان، حساس، گرم، با نزاکت و اشاره کننده (زنانه) است محققان تناظر بین این رفتارهای کلیشه ای مدیریت زنان و مردان را در دو مطالعه ارزیابی کردند. در مطالعه ی اول، پاسخ دهندگان ویژگی های جنسیتی را در بازه ی "ملاحظه گری" تا "تشکیلات سازی" رتبه بندی کردند. ویژگی های مردانه با تشکیلات سازی منطبق بوده ویژگی های زنانه با ملاحظه گری انطباق داشتند. رفتارهای ملاحظه گرانه زنانه در نظر گرفته شده و رفتارهای ساختاری مردانه. درنتیجه سبک های اجرایی، وظیفه محور، و استبدادی معمولا سبک های مدیریت مردانه، و روش های ارتباط محور، کاریزماتیک، و دموکراتیک معمولا سبک های مدیریتی زنانه خوانده می شوند.(سیارک)
سبک رایج جدید در تئوری مدیریت و تمرین مدیریت، پیشبرد به سمت مشارکت کارمندان و توانمند سازی است. نویسندگان مختلف از سبک مدیریت مشارکتی به عنوان مدیریت متغیر، رویایی، کاریزماتیک یا الهام بخش یاد کرده اند مدیرانّ متغیر یک چشم انداز را ترسیم کرده، افکار غیر سنتی و جانبی دارند، پیشرفت فردی را تشویق می کنند، مرتب بازخورد می دهند، در تصمیم گیری ها مشورت می کنند، و یک محیط کاری دارای همیاری و اعتماد را مورد تجلیل قرار می دهند.
سبک مدیریت تحول گرا همچنین می تواند به عنوان یک سبک مدیریت زنانه شناخته شود چرا که بر روی ترغیب ذهنی کارکنان توسط مدیر و ملاحظه افراد تاکید دارد. این خصوصیات مدیریت تحول گرا به خصوصیات نسبت داده شده به زنان شباهت دارد . بسیاری از نویسندگان به مدیریت تحول گرا به عنوان یک سبک مدیریت "زنانه" نگاه می کنند . (سیارک)

تفاوت های جنسیتی در سبک های مدیریت؟

با وجود اینکه مردم از مدیران زن و مرد انتظار دارند رفتارهای مدیریتی کاملا متفاوتی داشته باشند، شواهد نشان دهنده ی تفاوت های اندک سبک مدیریت زنان و مردان است محققان یک تجزیه و تحلیل از مطالعات سبک های مدیریت مردم محور، وظیفه محور، و دموکراتیک دربرابر استبداد ارائه دادند که در سال های 1962 و 1987 نشان داده شده بود. آن ها نتیجه گرفتند که زنان اندکی بیشتر فردی و وظیفه محور هستند، درحالیکه تاثیرات بسیار ناچیز بوده و توسط شرایط تحقیقات محدود شده بودند. در مطالعات سازمانی که سوژه های تحقیقی مدیران واقعی بوده اند، میزان تاثیرات ناچیز بوده است. در مطالعات ارزیابی تفاوت بین زنان و مردان کمی بیشتر اما همچنان ناچیز و در مطالعات آزمایشگاهی که معمولا از دانش آموزان که نقش مدیران را بازی می کنند به عنوان سوژه تحقیقاتی استفاده می کنند این تفاوت بیشتر بود.
در یک بعد متفاوت مدیریت، در مورد عادت به مدیریت استبدادی یا دموکراتی، محققان گزارش کردند که مدیران زن به طور قابل توجهی دموکرات تر از مدیران مرد هستند. هرچند، مطالعاتی که بعد از 1987 پدید آمدند به سختی تفاوت کلیشه ایی در این ابعاد مدیریتی نشان می دادند . به طور مفهومی، مدیریت دموکراتیک نشان دهنده ی مدیریت تحول گرا است. مدیران تحول گرا و مدیران دموکرات بر روی مشارکت و ترغیب فکری کارکنان و تشویق آنان به شرکت در تصمیم گیری ها تاکید دارند. تحقیقات بر روی تفاوت های جنسیتی در مدیریت های تحول گرا نتایج مختلفی را نشان داده اند. برای مثال، کارلس درسال 1998، کومیوز درسال199و ماهر درسال 1997 هیچ تفاوتی در بین مدیران زن و مرد در درجات مختلف مدیریت تحول گرا نیافتند، در حالیکه دوهرتی درسال1997 و دروسکات درسال 1994 تفاوت چشمگیری در جهت گیری کلیشه های قابل انتظار جنسیتی را گزارش کردند. باس، آوولیو، و آتواتر درسال1996در سه مطالعه با نمونه های متفاوت مدیران، یافته های ناپیوسته ای در مورد تفاوت ای جنسیتی در مدیریت تحول گرا داشتند. در مطالعه ی اول، یا در سومین مطالعه شان با نمونه های متفاوت از مدیران و سازمانها، آن ها یافتند که مدیران رده بالای زن از شرکت های Fortune 50  که عموما بیشتر مردسالار هستند، تحول گراتر از همکاران مرد خود بودند، اما تفاوت جنسیتی چندانی در نمونه های مدیران رده پایین در سازمان های کوچک تا متوسط نیافتند.
به طور خلاصه، تحقیقات بر روی تفاوت های جنسیتی در سبک ها مدیریت تا به امروز بیشتر شباهت نشان داده است تا تفاوت، اما ناپیوستگی این یافته ها نشان می دهد که نیاز داریم نگاه نزدیک تری به دلیل تفاوت این یافته ها بیاندازیم. چندین فاکتور هست که نیاز به بررسی موشکافانه دارد. اینکه محققین چنین نتایج متفاوتی گرفته اند ممکن است به دلیل تفاوت متدولوژی تحقیقی استفاده شده باشد (تجربیات، ارزیابی ها یا مطالعات سازمانی)، مانند ابزار اندازه گیری متفاوت و پروسه ی بکار گرفته شده (نظارت، رتبه بندی توسط خود یا دیگران) و مهم تر از همه، تفاوت سازمان های بررسی شده (نوع صنعت، نوع سازمان، رتبه ی مدیریت و غیره).  این مقاله ادامه دارد........... ترجمه  itrans.ir