عوارض حذف صبحانه، ناهار یا شام
محمد رضا عاشوریدر۱۴۰۳/۲/۱۸
ممکن است صبح دیر تر از حد معمول از خواب بیدار شده باشید و فرصتی برای خوردن صبحانه پیدا نکنید. پس از آن به این خاطر که باید به محل کار خودبرسید، وعده غذای ظهر خود را هم نخورده باشید. زمانی هم که به خانه رسیده اید، به قدری خسته و کلافه بوده اید که مختصر خوراک حاضری ای خورده و سپس به تختخواب خود رفته اید. متأسفانه باید گفت که پیش گرفتن این روند، بیش از آن چه که فکر می کنید برای شما زیان رسان خواهد بود. برخی عوارض آن را در مدت زمان کوتاهی احساس خواهید، با این حال، عوارض خطرناک دیگری نیز وجود دارند که به مراتب به مدت زمان بیشتری برای بروز پیدا کردن نیاز خواهند داشت. اما اگر بخواهیم به طور کلی شما را از این خطرات آگاه کنیم، باید عنوان کنیم که بدن شما به این خاطر که آن را از انرژی مورد نیازمحروم کرده اید، دچار مشکلات عدیده ای خواهد شد. با سیارک همراه باشید تا اطلاعات جزئی تر و دقیق تری در این باره در اختیارتان قرار دهیم.
ایجاد اختلال در میزان قند خون
بیشتر افرادی که از بیماری به خصوصی رنج نمی برند و به طور معمول از وعده غذایی اصلی خود صرف نظر نمی کنند، در مدت زمان میان وعده های غذایی شان، هیچ اختلالی متوجه قند خون نشده و کارکرد معمول خود را خواهند داشت. مشکلات مربوط به میزان قند خون زمانی آغاز می شود که فرد از وعده غذایی خود صرف نظر می کند. به طور اساسی، قند به عنوان سوخت اصلی مورد نیاز بدن شناخته می شود و بدن برای تأمین انرژی لازم برای انجام فرایند های گوناگون از آن استفاده می کند. به همین خاطر است که اگر میزان کافی قند خون در جریان خون فرد موجود نباشد (به واسطه نخوردن یک وعده غذایی) اتفاقی که می افتد این است که اندام های گوناگون بدن از آن محروم شده و تک تک آن ها تحت تأثیر قرار خواهند گرفت.
کاهش وزن و از بین رفتن ماهیچه ها
زمانی که فرد از یک وعده غذایی کامل صرف نظر می کند، با کاهش وزن رو به رو خواهد شد؛ با این حال، نکته ای که وجود دارد این است که بیشتر این وزن از دست رفته مربوط به آب و بافت های ماهیچه ای فرد می شود. بنا بر این، می توان گفت که صرف نظر از وعده های غذایی به هیچ عنوان راهکار مناسبی برای کاهش وزن به شمار نمی رود و آن دسته از افرادی که به جای این کار، برنامه غذایی مشخص و مناسبی در طول روز برای خود تدارک دیده اند، به مراتب به نتایج بهتری دست خواهند یافت و علاوه بر این کار شان نیز ساده تر است.
جمع شدن چربی
اگر هر چند ساعت یک بار و زمانی که فرد احساس گرسنگی پیدا می کند، اقدام به خوردن خوراک و غذای مورد نیاز بدننکرده و کالری مورد نیاز آن را تأمین نکند، اتفاقی که رخ می دهد این است که بدن، این حالت را غیر معمول و نا خوشایند شناسایی می کند و به حالتی که با نام «گرسنگی» شناخته می شود، تغییر پیدا می کند. این حالت در حقیقت یک مکانیسم خود کار دفاع از خود است که در چنین مواقعی بدن فرد روی بدان می آورد. در این حالت، بدن فرد شروع به ذخیره کردن منابع انرژی می کند تا در آینده از آن بهره بگیرد، به این معنا که از سوزاندن کالری موجود در بدن خود داری می کند.
این جمع شدن چربی بیش از هر جای دیگری ناحیه دور کمر را تحت تأثیر قرار می دهد. مدتی بود که عده ای برای کاهش وزن روی به حذف وعده های غذایی خود آورده بودند، به همین خاطر تحقیقاتی در این زمینه صورت گرفت و نتایج حاکی از آن بود که این کار نه تنها به کاهش وزن کمکی نمی کند، بلکه اختلالاتی در سیستم سوخت و ساز بدن پدید می آورد که سبب اضافه وزن خواهد شد. این اضافه وزن، بیش از هر جای دیگری نواحی دور کمر و شکم را تحت تأثیر قرار می دهد (به همین خاطر است که کودکان قحطی زده آفریقایی و سایر نقاط فقیر نشین شکم های بزرگی دارند). بنا بر این نکته ای که باید مد نظر داشته باشید این است که حذف کلی یک وعده غذایی، در نهایت سبب ذخیره کردن کالری توسط بدن و اضافه وزن می شود، پس بهتر است به جای این کار، به خوردن یک وعده غذایی سبک و کم چرب اکتفا کنید.
ایجاد اختلال در کارکرد سیستم سوخت و ساز بدن (متابولیسم)
این مسئله هم به همان حالت «گرسنگی» مربوط می شود که پیش تر اطلاعاتی درباره آن داده شد. زمانی که بدن کالری مورد نیاز خود را، چند ساعت یک بار و به واسطه مصرف وعده های غذایی دریافت نکند، اتفاقی که می افتد این است که سرعت سوخت ساز آن کاهش می یابد؛ و نیز تا زمانی که کالری مورد نیاز آن تأمین نشود، در این مسئله تغییری پدید نیامده و حتی بدتر هم خواهد شد. ماهیچه، که در صورت حذف وعده غذایی از بین می رود، تأثیر زیادی بر چگونگی کارکرد سیستم سوخت و ساز بدن دارد. به عبارت دیگر، هر چه فرد ماهیچه بیشتری در بدن خود داشته باشد، کالری بیشتری در طول روز مصرف خواهد کرد (یا این که به کالری بیشتری نیاز پیدا خواهد کرد).
کالری موجود در بدن، آن گونه که باید و شاید مورد استفاده اندام ها قرار نمی گیرد
زمانی که سرعت فرایند های مربوط به سوخت و ساز در بدن کاهش می یابد، اتفاق دیگری که می افتد این است که توانایی بدن برای سوزاندن کالری نیز به طور کلی تحت تأثیر قرار می گیرد؛ به این معنا که سرعت سوزاندن کالری در بدن از حد معمول کمتر می شود. این مسئله سبب می شود فرد امکان کاهش وزن را از دست بدهد. بنا بر این، دفعه بعدی که پس از انجام فعالیت های ورزشی بر روی ترازو قرار گرفته و مشاهده کردید که وزن تان تغییری نکرده است، بهتر است به جای تعجب کردن به آن چه اکنون گفته شد فکر کنید.
هورمون های فعال کننده استرس آزاد می شوند
زمانی که به طور مکرر در طول روز، از خوردن وعده های غذایی اصلی خود اجتناب می کنید، اتفاق دیگری که می افتد این است که بدن هورمون های فعال کننده استرس را آزاد می کند. علاوه بر این، کورتیزول موجود در بدن نیز افزایش پیدا می کند که این مسئله هم به نوبه خود به میزان استرس و آزردگی فرد می افزاید. زمانی که هورمون های یاد شده در بدن آزاد می شوند، میزان قند خون موجود در جریان خون نیز کاهش پیدا می کند. به همین خاطر است که کورتیزول فعالیت بیشتری نشان می دهد تا با استفاده از میزان مناسب کربوهیدرات، چربی و پروتئین، انرژی مورد نیاز بدن را تأمین کند. افزایش میزان کورتیزول موجود در بدن، در بلند مدت اختلالات بسیاری را متوجه فرد خواهد کرد که از آن جمله می توان به ترشح نا مناسب هورمون های مختلف بدن اشاره کرد. افزایش فعالیت های کورتیزول یکی از اختلالات این رویکرد است که در بلند مدت خود را نشان خواهد داد.
افزایش خطر ابتلا به دیابت
افرادی که به طور مکرر وعده های غذایی اصلی خود را مصرف نمی کنند، به مراتب بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع دو قرار می گیرند، چرا که این گونه افراد، بسیار بیشتر از سایرین عادت به خوردن نوشیدنی و شکلات و این گونه خوراکی ها دارند. این عادت رفتاری در نهایت سبب می شود تا قند خون فرد برای مدتی کوتاه به طور قابل ملاحظه ای افزایش پیدا کند و انسولینی که در این زمان در بدن ترشح می شود، بیش از حد مورد نیاز است. علاوه بر این، این کار باعث می شود چربی بیش از اندازه ای در بدن فرد ذخیره شود که خود به مرور زمان سبب مقاوت بدن در مقابل انسولین می شود و خطر ابتلا به دیابت نوع دو را افزایش می دهد.
افزایش خطر ابتلا به اختلالات قلبی
بنا به اطلاعات منتشر شده توسط محققان سازمان سلامت و بیماری های قلبی بریتانیا، نخوردن صبحانه کافی به هنگام صبح می تواند سبب اختلالاتی چون چاقی، دیابت، قند خون بالا و نیز سکته شود. با استناد به همین تحقیقات مشخص شد که آن دسته از افرادی که عادت به خوردن صبحانه ای مغذی و کامل داشته اند، به مراتب کمتر از سایرین در معرض ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی قرار گرفته و نیز میزان کلسترول مضر (به اختصار ال دی ال) موجود در بدن این افراد به مراتب کمتر بوده است (و نیز میزان کلسترول مفید (به اختصار اچ دی ال) موجود در بدن این گونه افراد بیشتر بوده است).
بوی بد دهان
زمانی که فرد اقدام به جویدن غذا می کند، به مرور زمان بزاق ترشح شده در دهانبیشتر خواهد شد. بوی بد دهان، یکی از ثمرات مستقیم کاهش میزان بزاق ترشح شده در دهان فرد است، چرا که بزاق باکتری های موجود در دهان را از بین می برد. بنا بر این، زمانی که فرد از خوردن یک وعده غذایی کامل صرف نظر می کند، اتفاق دیگری که می افتد این است که میزان بزاق ترشح شده در دهانکاهش یافته، زبان خشک شده، و در نهایت امکان رشد و تکثیر باکتری در دهان بیشتر می شود که مسبب اصلی بوی بد دهان است.
در آینده احساس گرسنگی تشدید خواهد شد
علاوه بر تمامی آن چه تا کنون ذکر شد، زمانی که برای چند ساعت متمادی از خوردن غذا صرف نظر می کنید، هورمون هایی ترشح می شوند که با گرسنگی ارتباط پیدا می کنند. این هورمون ها، در کنار هورمون های استرس زا که پیش تر توضیحاتی در موردداده شد، سبب می شوند تا در وعده غذایی بعدی پر خوری کنید. پر خوری کردن سبب می شود تا در میزان قند خون، و نیز انسولین موجود در بدن اختلالاتی به وجود بیاید. نتیجه این می شود که در کارکرد سیستم سوخت و ساز بدن اختلال ایجاد شده و به جای آن که از چربی موجود در بدن برای تأمین انرژی استفاده شود، این چربی در بدن ذخیره می شود.
مغز تحت تأثیر قرار می گیرد
سرعت تمامی فرایند ها در بدن در این هنگام تحت تأثیر قرار می گیرند و فعالیت سوخت و ساز مغزی نیز از این قاعده مستثنی نیست. زمانی که انرژی مورد نیاز فرد، در قالب گلوکز، در دسترس نباشد، حالت عمومی فرد، میزان انرژی و سطح هوشیاری او تحت تأثیر قرار می گیرند. بنا بر این زمانی که از خوردن یک وعده غذایی کامل صرف نظر می شود، میزان قند خون کاهش یافته و فرد توانایی فکر کردن را، آن گونه که باید و شاید، نخواهد داشت.
ضعیف شدن ماهیچه ها
حذف کامل یک وعده غذایی، آن هم پس از انجام فعالیت های ورزشی، به هیچ عنوان ایده خوبی نیست. ورزش کردن، به ویژه ورزش های استقامتی ای چون وزنه زدن، نیاز فرد به کالری و پروتئین را بیشتر از حد معمول خواهد کرد. به همین خاطر زمانی که این میزان پروتئین و کالری مورد نیاز پس از ورزش کردن را در اختیار بدن قرار ندهید، اتفاقی که می افتد این است که بازیابی و قوی تر شدن ماهیچه ها با مشکل مواجه خواهد شد. ماهیچه ها به طور کلی برای رشد و بازیابی، به آمینو اسید موجود در پروتئین نیازمندند. علاوه بر این، کربوهیدرات نیز به عنوان یکی از منابع اصلی انرژی مورد نیاز ماهیچه ها عمل می کند و نبود آن هم سبب بروز اختلالاتی می شود.
مختل شدن کارکرد سیستم ایمنی بدن
همان گونه که پیش تر از این نیز عنوان شد، نخوردن یک وعده غذایی کامل میزان کورتیزول موجود در بدن را افزایش می دهد و یکی دیگر از ثمرات مستقیم این مسئله، مختل شدن کارکرد معمول سیستم ایمنی بدن است. بنا بر این، هر چه مدت زمان نخوردن یک وعده غذایی طولانی تر شده و برای مدت بیشتری گرسنه بمانید، سیستم ایمنی بدن نیز در ارتباط مستقیم با آن قادر به بهبود بدن به طور معمول، به هنگام بروز بیماری نخواهد بود. افزایش میزان کورتیزول در بدن بسیار خطرناک است و بیماری های عفونی، التهابات مزمن، بیماری های خود ایمنی و نیز آلرژی، از جلمه اختلالاتی هستند که در ارتباط مستقیم با این مسئله قرار می گیرند.
نفخ
زمانی که به طور کلی از خوردن یک وعده غذایی کامل صرف نظر می کنید، اتفاق دیگری که می افتد این است که فیبر و آب مورد نیاز بدن، جذب نخواهند شد و در انجام فعالیت های روزمره خود با مشکل مواجه خواهید شد. یکی از ثمرات مستقیم این مسئله، نفخ کردن و یبوست است، چرا که تنها با خوردن یک وعده غذایی جدید است که خوراکی های موجود در معده به سمت پایین (به سمت روده) حرکت می کنند.
از دست رفتن ظاهر زیبای پوست و موی بدن
فهم این مسئله چندان دشوار نیست: زمانی که برای مدتی طولانی گرسنه می مانید، پوست و موی بدن شما، مواد مغذی ای که برای داشتن ظاهری زیبا و درخشنده نیاز دارند را، در اختیار نخواهند داشت. نتیجه این می شود که پوست شما خشک شده و موی سر ظاهری ناخوشایند پیدا خواهد کرد. البته مسئله تنها محدود به کمبود ویتامین نمی شود، و در کنار آن به پروتئین نیز نیاز خواهید داشت، چرا که پوست بدن، که به عنوان بزرگترین اندام بدن شناخته می شود، متشکل از آب، پروتئین و برخی ترکیبات معدنی دیگر است.
احساس گیجی و خستگی مفرط
فرد در طول روز به میزان کافی شکر احتیاج خواهد داشت، چرا که شکر به عنوان منبع اصلی انرژی در بدن عمل می کند. (آیا ممکن است خودرو بدون بنزین حرکت کند؟) زمانی که میزان قند موجود در جریان خون به اندازه کافی نباشد و این قند به اندام های موجود در بدن نرسد، احساس خستگی مفرط پیدا خواهید کرد و اگر این گونه نشود، حداقل احساس گیجی پیدا خواهید کرد.
تغییرات مکرر مزاجی (خلق و خو)
زمانی که فرد در طول روز میزان کافی ویتامین و مواد معدنی بدن را جذب نکند، فرایند های فیزیولوژیک و زیست شیمیایی گوناگونی در بدن رخ خواهند داد که در نهایت سبب بروز نشانه های آزردگی خاطر و ناراحتی خواهند شد. علاوه بر این، کمبود مواد مغذی موجود در بدن، سبب افزایش استرس می شود که خود بر میزان دوپامین و سروتونین ترشح شده در بدن فرد تأثیر گذار خواهد بود و نتیجه آن تغییرات مکرر مزاجی فرد خواهد بود.
