چرا من زشتم ؟ بینیام کوچکتر بود بهتر بود؟ گونهام چطور؟ قدم کوتاه نیست؟ رنگ پوستم چندان جذاب نیست؟ من چرا زشتم ؟من زشت ترین انسان روی کره زمین هستم! چرا زشتم ؟ من اصلا نقطهی قوتی ندارم! چون من زیبا نیستم، پس دوستان زیادی هم ندارم! چرا اینقدر زشتم ؟ مردم از من خوششان نمیآید!چرا زشت هستم ؟ اطرافیانم همه از من زیباتر هستند!
این سوالات و جملات، کلماتی تکراری و آزار دهنده هستند که ممکن است هر شخصی در دورانی مشخص از زندگی خود، خصوصا در دوران حساس نوجوانی و جوانی و یا تمام عمر خود از خود بپرسد. قبل از اینکه وارد بخش روانشناسی این موضوع بشوم، مایل هستم که تعریفی علمی از این بیماری زشت پنداری یا چرامن زشت هستم ؟ ارائه دهم. بله درست خواندید. بیماری!
اختلال یا بیماری زشت پنداری یا مرض زیبایی ( BODY DYSMORPHIC DISORDER به اختصار BDD )، اختلالی است که این روزها با افزایش فعالیت رسانههای رنگارنگ پیرامون ما، بیشتر شاهد آن هستیم. شاید اوج اختلال "چرا من زشت هستم " را بتوان در سی سال اخیر دید. باید در ابتدای امر این نکته را یادآورد شوم که اکثر قریب به اتفاق افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، خود را بیمار نمیدانند، به همین دلیل هرگز به دنبال راه علاجی برای آن نیستند.
حتی دو قلوهای همسانی که قادر هستند سیستم تشخیص چهره اندروید و یا تشخیص چهره آیفون را با چالش مواجه کنند، روحیات متفاوتی دارند. بهتر است باورهایمان را تغییر دهیم. معیارهایمان هم باید تغییر کنند. متاسفانه باید گفت که یکی از دلایل اصلی شیوع این بیماری در جهان، خصوصا در ایران، افزایش سیر صعودی عملهای زیبایی بوده است. این قابل قبول است که برخی از انسانها تحت شرایطی خاص و منحصر به فردی که دارند، شاید نیاز به عمل زیبایی برای آنها حتی ضروری باشد، اما آیا همهی افرادی که زیر تیغ جراحان زیبایی میروند، واقعا زشت هستند؟
چه خوشمان بیاید و چه نیاید، باید بگویم که بسیاری از افرادی که مایل به عمل زیبای هستند، درجاتی از این بیماری زشت پنداری و یا اختلال زشت پنداری را دارند. عملها هزینهی زیادی را به شما تحمیل میکنند. برای مثال عمل بینی ارزان نیست. شما تا مدتها به مراقبتهای شدیدی نیاز دارید. نحوه خوابیدن بعد از عمل بینی با حالت عادی شاید متفاوت باشد. مراقبت های بعد از عمل بینی یکی یا دو تا نیستند. در حالی که این یک عمل معمولی زیبایی در حال حاضر محسوب می شود.
شاید در بسیاری از موارد شما در ابتدا راضی باشید و یا بنا به دلایلی سعی کنید که خود را راضی جلوه دهید. اما آیا درمان بیماری خود زشت پنداری عمل زیبایی بوده است؟ اگر اینگونه است پس چرا بسیار دیده می شود که مراجعین به کلینیک های زیبایی، حاضر می شوند چندین بار عمل زیبایی را روی بینی تحمل کنند؟ لطفا راه را اشتباه نرویم! ما اگر ملکهی زیبایی بر روی کره زمین هم بشویم باز این عناوین چندان دوام نخواهد یافت. بهتر است که ریشهای مشکل زشت پنداری را حل کنیم.
ما قرار است در نگاه خودمان زیبا و قابل قبول باشیم یا در نگاه دیگران؟ چرا اینقدر سعی داریم در نگاه دیگران زیبا باشیم ؟ منافع ما چیست؟ چرا تنها تحسین دیگران برای ما راضی کننده است؟ یکی از مشکلات ما در این زمینه این است که ما با خودمان رو راست نیستیم. واقعا نمی دانیم دنبال چه چیزی هستیم. فرض کنید که شما عمل زیبایی بینی که واقعا لازم و واجب نبوده را انجام دادید. چند درصد احتمال دارد که فردا به دنبال تغییر در لبها و گونه های خود نباشید؟ چقدر از خودمان مطمئن هستیم که این نارضایتی به فرم وسایز سینه و یا نقاط دیگری از بدن که ممکن است جذابیت آفرین باشد کشیده نشود؟ با خودمان رو راست باشیم. توصیههایی برای شما دارم اما ترجیح می دهم که قبل از ارائهی این توضیحات، مثالی که معمولا برای چنین افرادی میزنم را برای شما نیز ذکر کنم.
در بالا اشاره کردم که افراد درگیر با این اختلال چرا من زشتم ، چون خود را از نگاه دیگران و در مقایسه با دیگرانی که گمان می کنند بسیار زیبا هستند، کوچک می بینند، دائما به خود سرکوفت زشتی می زنند. تصور کنید که شما قرار است که مدت ده روز را در یک کلبهی جنگلی سپری کنید. نگران نباشید! به شما سخت نخواهد گذشت! ترتیبی داده شده تا امکانات رفاهی شما کامل باشد! غذای کافی هم برای شما تدارک دیده شده. هر آنچه که دوست داشته باشید. اگر بچههای خوبی باشید برای شما اینترنت هم فراهم خواهد شد. پس مطمئن باشید که کمبودی را احساس نخواهید نخواهید کرد. هوای عالی و بهشتی. بیدار شدن صبحگاهی در خنکای نسیمی که از برکهی کنار کلبه به صورت شما میخورد. می توانید روزها به تفریح و گشت و گذار بروید و یا اگر به ماهی گیری علاقه دارید وقتی را هم برای ماهیگری سپری کنید. خب دیگر کافی است. زیاد غرق خیالات خود نشوید. برویم سر اصل مطلب.
شما قرار است در این مکان مدت ده روز تنها و بدون اینکه با کسی ملاقاتی داشته باشید زندگی کنید. حال به این سوالات صادقانه پاسخ دهید: شاید شما در منزل خودتان، روزی یک یا چند بار و یا یک روز در میان به حمام می رفتید، اما آیا این روند در آن ده روز نیز تکرار خواهد شد؟ اگر تصمیم بگیرید که به بیرون از کلبه سری بزنید و ساعتی را برای هواخوری بیرون از کلبهی خود سپری کنید، آیا آرایش و مدل موی شما به همان غلظت و آراستگی زمانی است که در شهر بودید و با مردم تماس داشتید؟ آیا ایرادی دارد مثلا زمانی که به بیرون میروید گوشهای از لباس شما پاره یا کثیف باشد؟ اگر با خود صادق باشید به تمام این سؤالات جواب خیر خواهید داد، زیرا در آن مکان انسانی غیر از شما زندگی نمیکند که شما نگران چشمان کنجکاو او باشید.
بله انسان موجودی اجتماعی است. ما در هنگام مواجه و تماس با انسان ها در محل زندگی خود، سعی می کنیم که آراستگی ظاهری خود را حفظ کنیم. این موضوع امری کاملا پسندیده و ضروری است. اما آیا واقعا لازم است که ما خود را برای این موضوع، تااین حد به سختی بیاندازیم؟ نفس انسان سیری ناپذیر است. اگر شما بیش از اندازهی طبیعی به دنبال پاسخگویی به عطش زیبایی طلبی آن باشید، در نهایت خواهید فهمید که هرگز در این راه موفقیتی برای شما حاصل نخواهد شد. خب چکار کنیم تا بر زشت پنداری غلبه کنیم؟ چند توصیهی دوستانه برای جلوگیری از اختلال چرا من اینقدر زشتم .
سعی کنید بیشتر و بهتر خود را بشناسید. دریابید که عمر انسان به اندازهای کوتاه است که باید بهتر از اینکه در حال حاضر در حال سپری شدن است، در مورد آن اندیشید. مطالعه کنید تا بدانید. مطالعه کنید تا بشناسید. مطالعه کنید تا از پریشانیها و وسواسهای بی مورد خلاص شوید. زشت ترین زن دنیا یا زیبا ترین زن دنیا! زیاد خود را درگیر کلمات نکنیم. مطالعهی نکات اخلاقی بزرگان دینی می تواند بسیار در این مورد راه گشا باشد. در مورد زشت و زیبایی، واقعیتها، بایدها و نبایدهای آن که هرگز در تبلیغات رنگارنگی که هر روز بی رحمانه به سمت شما حمله می کنند، به آنها اشارهای نمی شود.
متأسفانه ریشهی اصلی این بیماری است، مقایسه خود با دیگران، مقایسه خود با بازیگران، اقوام و اجتماع، با همکلاسیهایی که روزانه در روبروی ما رژه می روند و ما هر لحظه خود را با آنها مقایسه می کنیم. چرا؟ زیرا ما از اعتماد به نفس پایینی برخودار هستیم. ما در وجود خود از آنها اسطورههایی می سازیم که باید برای هر چه بیشتر شبیه شدن به آنها تلاشی مداوم داشته باشیم. واقعا اسطوره چیست؟ تعاریف خود را اصلاح کنیم. نگاهمان را اصلاح کنیم. چقدر از جوانی که مهمترین بخش زندگی هر فرد هست باید صرف افکار و رفتارهایی شود که در آینده شاید چندان برای ما مفید نباشد؟ مقایسه دوچیز در شرایطی خوب است که واقعا شما را بالا ببرد. موفقیت کاذب را از موفقیت واقعی تشخیص دهید.
بسیاری از افرادی که درگیر این اختلال زشت پنداری هستند، عموما افرادی هستند که اصطلاحا سرشان به کاری گرم نیست! نه اینکه لزوما شغلی ندارد، بلکه به این معنی که تمام وقت درگیری خاصی برای پرداختن به آن ندارد. جوانانی که تنها کار آنها خرید بسته اینترنت و چرخ زدنهای بی انتها در فضای مجازی بدون اینکه حتی ذرهای موفقیت واقعی برای آنها حاصل شود. زنی که در خانه نتوانسته سرگرمی مناسبی برای خود فراهم کنید و در نتیجه در فضایی قرار می گیرند که آنها را به سمت مقایسه سوق می دهد.
برنامههای خود را به گونه ای سامان دهید که احساس مفید بودن به شما دست دهد. موردی مطالعاتی را به شما معرفی می کنم که در دسترس همهی شما نیز باشد. در میان زنان و مردان موفق جهان، به طور خاص ثروتمندان شاخص و افراد با نفوذ مانند سیاستمداران، چرخی بزنید و ببینید که آیا آنها در درجات بالایی از زیبایی ظاهری قرار دارند یا خیر. جوابی مشخص را خواهید یافت. پس سعی کنید در راه مفید بودن گام بردارید. اول از همه برای خود مفید باشید، بعد برای دیگران تا معجزهی تغییر را در زندگی خود احساس کنید.
سعی کنید با افرادی که حالتان را خوب میکنند، زمان بیشتری را سپری کنید. خوب شدن حال الزاما به معنی چندین ساعت خنده با صدای بلند نیست. ارتباطی کلامی با آنان که درکتان می کنند. دوست یا اعضای خانواده. انتخاب با خودتان است. لذت هم کلامی با افرادی که تا کنون از آنها دور بودهاید را دوباره دریابید.
محکم بودن یعنی اینکه مدام تحت تأثیر سیل تبلیغات و حرف و حدیثها قرار نگیرید. به جای اینکه صرفا به دنبال این باشید که از دیگران تأثیر بگیرید، خودتان خالق تأثیرات لازم در وجودتان باشید تا در نهایت بتوانید حتی این تأثیرات را به دیگران نیز منتقل کنید.
این بخش را من در پایان توصیه های خودم آوردم، زیرا بسیاری از افراد این شیوه را متأسفانه چندان نمیپسندند زیرا در ابتدا گفتم که افراد درگیر با این بیماری معمولا قبول نمی کنند که دچار این اختلال هستند و سعی دارند که دائما به خود بقبولانند که ذاتا فردی زشت هستند تا دیگر خیالشان راحت شود.. اما اگر صادقانه با خود خلوت کردید، گوشه چشمی هم به مراجعه برای دریافت نظرات مشاوران داشته باشید. از زندگی واقعا لذت ببرید، لذتی که برای کسب آن محتاج کف زدن های دیگران نباشید. موفق باشید. ترجمه itrans.ir