ده کتاب داستانی برتر سال ۲۰۱۷

سیلبر نویسنده تحسین شده، باز هم رمان جدیدی با ساختاری چیره‌دستانه خلق کرده‌است. او با ترفندهایی روایی داستان‌های شخصیت‌های متعددی را در نسل‌ها و قاره‌های گوناگون بازگو می‌کند. سال ۱۹۷۰ است، کی‌کی به استانبول می‌رود و با عثمان، فروشنده فرش، ازدواج می‌کند. پس از این‌که کی‌کی همراه با شوهرش به زادگاه او در دهکده‌‌ای دورافتاده می‌رود این پیوند گسسته می‌شود. آن‌جا زن وسوسه ‌می‌شود که با سه جوان آلمانی که در قاچاق عتیقه دست دارند، بگریزد. هشت سال بعد او با ۹ قالی نفیس به نیویورک بازمی‌گردد. یکی از این فرش‌ها درنهایت به رینا خواهرزاده‌اش می‌رسدکه مادری دست‌تنهاست که در هارلم زندگی می‌کند. یک‌روز رینا از کی‌کی می‌خواهد که از بچه‌اش نگهداری‌کند تا او به دیدار دوست‌پسرش در زندان برود. این مرد و گروهش درگیر نقشه نافرجام قاچاق سیگار شده‌اند. هنگامی که این روایت معاصر و جذاب به پایان می‌رسد ما با همه شخصیت‌ها به خوبی آشنا شده‌ایم.

ساندرزکه استاد نوشتن داستان های کوتاه به‌شمار می‌آید، امسال جایزه من‌بوکر را برای نخستین رمانش به دست آورد. داستان در سال ۱۸۶۲ آغاز می‌شود که ویلی پسر ۱۱ ساله لینکلن به خاطر حصبه درگذشته است. آتش جنگ داخلی زبانه می‌کشد بی‌آن‌که پایانی روشن بر آن متصور باشد و برآمار کشته‌شدگان وتلفات هر روز افزوده می‌شود. آبراهام لینکلن در میانه این نبرد خونبار درگورستان باردو بر سر مزار فرزندش سوگوار است. ساندرز از مفهوم "باردو" - برزخی میان جهان مردگان و زندگان -در بودیسم تبتی بهره می‌جوید تا ترکیبی از نظرات گوناگون خویش را درباره غم فقدان با تمرکز بر مرگ ویلی و سوگ لینکن بیان کند. نویسنده با فصاحت و ظرافت میان سوگ پدری فرزند از دست داده و رهبری سیاسی و نظامی پیوند و موازانه برقرار می‌کند، آن‌جا که لینکلن به نیروهای شمال فرمان می‌دهد:" دلیر باشید و بر موانع فائق آیید."

اردریش که سه گانه اخیر او (خانه مدور، طاعون کبوتر، رز) برنده جوایزی شد، در این آثار با نثری تغزلی به مفهوم عدالت می‌پردازد. او در تغییری خیره‌کننده، در کتاب اخیرش داستانی ویرانشهری را روایت می‌کند. جهان داستان مملو است از کفشدوزک هایی به اندازه گربه و خزنده-پرنده ها و نوزادان مرده‌زاده شده. هراس در دنیای انسانی به هرج و مرج دامن می‌زند. حکومت زنان باردار را محصور می‌کند و زیر نظر می‌گیرد. سدر هاک سانگ‌میکر جوان، که چهارماهه بارداراست، پس از چندی با کمک مادرش، پدر نوزادی که در بطن خود دارد، و نیز پدرخوانده و مادر خوانده اش می‌گریزد. اردریش در این داستان تنگنایی می‌آفریند که عناصری همچون اعترافات ناشی از شکنجه و نظارت شدید حکومتی آن را پیچیده‌تر و خفقان‌آورترمی‌کند. گرچه کتاب به "سرگذشت ندیمه" شباهت می‌برد، اما آن‌چه در آن می یابیم کابوس خود اردریش است. او می‌نویسد: " اکنون این آینده است که از تعقیب ما دست نمی‌کشد."

ماهی سالمون برای بومیان امریکا که آلکسی داستان آنان را روایت می‌کند و به زبان سالیش سخن می‌گویند خوراکی مادی و معنوی بوده‌است. در ۱۹۳۸، پنج سال پس از آن‌که سد گراندکولی در ایالت واشنگتن ساخته‌شد، این ماهی‌ها ناپدید شدند. مادر آلکسی که از شهر اسپوکن بود و پدرش که از کوردلین، و هر دو به زبان سالیش به روانی صحبت می‌کردند، اولین نسلی بودند که بدون ماهی سالمون سرکردند. "سوگ سالمون" در برگ برگ این خاطره-نوشته تلخ و طعن آمیز و تکان‌دهنده طنین می‌افکند. او در توصیف بزرگ‌شدن در منطقه حفاظت‌شده اسپوکن می نویسد: "جانوری که نماد قبیله ما بود فقر بود ". پدرش حتی آن هنگام که مست می‌کرد" مردی خجالتی و آرام بود". مادرش زنی با استعداد و پرمسئله بود (همچون خود او دوقطبی و در تسخیر ارواح). الکسی خاطره- روایت تاثیرگذارش را گرداگرد آخرین روزهای زندگی مادرش و نیز سوگواری خود بنا می‌کند و خاطره‌ها را با شعر درمی‌آمیزد و به‌هم پیوند می‌دهد.

جزمین وارد جایزه ملی کتاب را برای این رمان فراموش‌نشدنی به‌دست‌آورد. بخشی از روح رنجور این اثر، داستان جوجوی ۱۳ ساله در مرحله‌ای سرنوشت‌ساز از زندگی است. آگاهی فزاینده او از میرایی و بی‌عدالتی با عشقش به پدربزرگ و مادربزرگ و خواهر ۳ ساله‌اش ‌کایلا درآمیخته است. پدربزرگ خاطراتش را از سال‌هایی که در زندان مخوف پارچمن در می‌سی‌سی‌پی گذراند بازمی‌گوید و به جوجو می‌آموزد که چگونه با نیک‌نامی زندگی کند. لیونی مادر جوجو با دو فرزندش و دوستش میستی در مسیری عجیب گام می‌نهد تا به سراغ دوست‌پسر سفیدپوستش مایکل برود که قرار است بعد از سه سال از پارچمن آزاد شود. روح سرگردان پسری به نام ریچی که ۶۰ سال پیش در پارچمن مرده در گوشه و کنار پرسه می‌زند. وارد لایه‌هایی از تاریخ را با زبانی زیبا از دل زمین بیرون می‌کشد و داستان را با نوایی فرازمینی به پایان می‌برد. (سیارک)