آزمایش داروی جدید سرطان بر روی انسان بخش دوم
محمد رضا عاشوریدر۱۴۰۳/۲/۱۸
آغاز بازی
در آن زمان داروی بی ایکس کیو-350 که در بخش پیشین مقاله توضیحات دقیق و جامعی در خصوص چند و چون گسترش ساخت آن داده شد، مجوز لازم برای نخستین آزمایش ها بر روی نمونه های انسانی را دریافت کرده بود. هدف از نخستین آزمایش هایی که برای هر دارویی مد نظر قرار می گیرند، درمان بیمار نیست؛ در حقیقت پیش از هر چیز باید مشخص شود چه میزان از دارو (دوز) برای بیمار قابل تحمل است و خطری را متوجه او نمی کند. بیمارانی که از اختلالی مزمن و خطرناک رنج می برند، این نخستین آزمایش های دارویی می تواند آخرین امید شان باشد.
تاکیجیکو در این خصوص عنوان کرد: «به واسطه ماهیت سمی دارو هایی که برای درمان سرطان مورد استفاده قرار می گیرند، پی بردن به این که چه نتیجه ای بر روی بدن بیمار خواهند گذاشت کار چندان ساده ای نخواهد بود. بنا بر این در مراحل نخستین انجام آزمایش های مرتبط با دارو تنها آن دسته از بیمارانی انتخاب می شوند که دیگر امیدی به زنده ماندن شان برای مدتی طولانی نیست و غده های سرطانی در بدن شان به گونه ای خارج از کنترل گسترش یافته اند. در عین حال اما، این بیماران باید از سلامت نسبی ای برخوردار باشند تا نگرانی چندانی از بابت عوارض جانبی دارو وجود نداشته باشد. اگر شرایط سلامتی بیمار این گونه نباشد، نمی توان تشخیص داد که حالتی که پس از مصرف دارو به او دست می دهد، از عوارض جانبی دارو است یا مشکل مربوط به سلامتی خود فرد است.».
نام شرکت دارو سازی ای که عهده دارد هزینه و مکان مورد نیاز فعالیت های زیائویانگ و همکاران اش شده بود، بکسیون است و همانند هر شرکت دارو سازی دیگری، خود به تنهایی قادر به عملی کردن مرحله نخستین آزمایش های دارو بر روی بیماران نبود. به همین خاطر مسئولان این شرکت قرار دادی با شرکت مشاوره دارویی سی تی آی امضاء کردند؛ تخصص اصلی سی تی آی، انجام آزمایش های مرتبط با بیماری های نادر است.
آزمایش داروی جدید سرطان بر روی انسان بخش اول
مدیر مسئول شرکت سی تی آی، تیموتی اشروئدر طی مصاحبه ای عنوان کرده بود که تمامی متخصصان حاضر در شرکت اش، امید بسیار زیادی به موفقیت و نتیجه بخش بودن داروی بی ایک کیو-350 در آینده دارند؛ این امید تا حدی بود که زمانی که صحبت از اختصاص دادن مکانی برای همکاری دو شرکت در این زمینه با یکدیگر شد، سی تی آی، محل اصلی فعالیت های خود را از نزدیکی رودخانه اوهایو به کاوینگتون تغییر داد. به هنگام شروع آزمایش های اولیه چهار مکان متفاوت برای این کار در نظر گرفته شد: مرکز درمانی سرطان در دانشگاه سینسیناتی، دانشگاه ایالتی اوهایو، دانشگاه کنتاکی و دانشگاه نیو مکزیکو؛ دکتر اولیویر رایکس محقق ارشد دانشگاه آخری بود. ناظر اصلی روند آزمایش ها نیز دکتر جان موریس بود؛ او محققی است کار کشته و با تجربه در زمینه دارو های مرتبط با درمان سرطان؛ او در خصوص آزمایش ها عنوان کرده بود: «به هر آزمایش جدیدی که روند کاری اش آغاز می شود، بدبینانه نگاه می شود و همگان بر این باور اند که نتیجه مطلوب دریافت نخواهد شد. من سعی می کنم در این مورد بی طرف باشم (نه خوش بین و نه بد بین). تنها تمام تلاش ام را به کار می بندم تا همه چیز برای خوب پیش رفتن روند آزمایش آماده شده باشد. این از آن دسته آزمایش هایی بود که همه تدابیر لازم برای آن اندیشیده شده بود.».
روند درمانی نوزده ماهه باب رولی و تزریق داروی جدید
دکتر تریشا وایز دریپر از جمله کسانی است که در مرکز آزمایش دارو های مرتبط با سرطان با بیماران صحبت می کند و احوالات آن ها را جویا می شود. او در خصوص مکانیسم و چگونگی کارکرد داروی بی ایکس کیو-350 توضیحاتی به رولی داد. مهندس بازنشسته تعمیر و ساخت موتور های هواپیما به گفته های دکتر تریشا گوش داد، اما این گونه به نظر می رسید که چندان جذابیتی برای اش نداشت، چرا که گفت: «اگر پرواز نکند، برای من جذابیتی ندارد.».
همان روز، در سپتامبر سال 2016 بود که رولی برای نخستین مرحله درمان به وسیله داروی جدید آماده شد و دکتر وایز دریپر و موریس، برای بروز خطرات احتمالی پس از مصرف دارو، آن روز را کنار رولی ماندند و کشیک دادند. اما رولی هیچ واکنش غیر معمول و خطرناکی نشان نداد و حال عمومی اش خوب بود.
رولی نخستین بیماری بود که استفاده از این دارو را تجربه می کرد و برای بازه زمانی نوزده ماهه ای، هر ماه مقداری از این دارو به او تزریق می شد. متخصصان و پزشکان به مرور زمان میزان یا دوز داروی تزریق شده را افزایش می دادند و این میزان را تا جایی بالا بردند که قوانین مرحله نخستین آزمایش ها اجازه می داد. در کمال شگفتی آزمایش های ام آر آی بعدی حاکی از آن بود که تومور مغزی در حال کوچک تر شدن است. روند درمانی رولی در حالی پیش می رفت که حال عمومی اش کاملا خوب بود و هفته سه مرتبه با دوستان اش به بازی گلف می پرداخت.
تا بهار سال 2018، رولی برای مدت چهار و نیم سال با تومور گلیوبلاستوم مولتی‌فرمی (در میانه معنای این تومور بدخیم توضیح داده شده است) که در مغز اش بود روزگار می گذراند. الایس رولی نیز همانند همسر اش، باب، روحیه جنگنده و اراده ای استوار دارد و به خوبی از نارسایی هایی که این تومور متوجه همسر اش کرده بود آگاهی داشت؛ نخستین نارسایی از دست رفتن حافظه کوتاه مدت باب بود؛ الایس در این خصوص عنوان کرد: «همیشه سه بار باید برای اش توضیح دهم که قصد داریم به کجا برویم، یا این که چه کاری قرار است انجام بدهیم. نیمی از نبرد ما با بیماری باب به روحیه مان بستگی دارد و این که امید وار به بهبودی او باشیم و خود را نبازیم.».
با این حال در ماه مارچ سال جاری بود که اتفاق نا خوشایندی افتاد؛ آزمایش ام آر آی تازه حاکی از رشد مجدد تومور در مغز بود. تا مشخص شدن علت رشد مجدد تومور، پزشکان مصرف داروی بی ایکس کیو-350 را متوقف کردند. این مسئله باعث شد تا باب برای نخستین بار روحیه اش را ببازد و نا امید شود. باب پس از این اتفاق گفت: «من با خود فکر می کردم توقف مصرف دارو همانند آن است که پزشکان به من بگویند: ‘خب، تو شکست خوردی، دیگر امیدی به ادامه زندگی ات نیست.’». اما پزشکان باب هنوز امید خود را از دست نداده بودند. البته آزمایش های نشان از رشد مجدد تومور می دادند، اما نکته ای که وجود داشته این بود که غده اصلی و مرکزی کوچک تر شده بود. تا زمانی که پزشک جراح باب فعالیت خود را شروع نکرد، هیچ کس نمی توانست نظری قطعی در خصوص وضعیت بیماری باب بدهد. بنا بر آن شد تا در روز چهارم می عمل جراحی بر روی باب رولیس انجام پذیرد و پس از انجام عمل جراحی بود که خبر های تازه ای به دست رسید: تومور سرطانی از بین نرفته بود، با این حال، روند رشد آن متوقف شده بود و ثبات پیدا کرده بود و خبر مهم تر و خوشحال کننده تر برای باب و سایر دست اندر کاران این بود که آن چه توسط آزمایش های ام آر آی به عنوان غده سرطانی تازه ای شناسایی شده بود، مجموعه ای از سلول های سرطانی مرده بودند و نه غده ای جدید. الایس در این خصوص عنوان کرد: «من با تمام وجود ام باور داشتم که استفاده از این دارو ثمر بخش خواهد بود. در تمامی طول دورانی که باب با سرطان دست و پنجه نرم می کرد، هیچ نشانه ای از یک فرد بیمار از خود نشان نمی داد و حال اش خوب بود و به همین خاطر بود که به آینده باب و روند درمانی اش امید وار شده بودم. روحیه ای که باب به هنگام طی کردن روند های گوناگون درمانی از خود نشان می داد، این باور را در من به وجود آورد که بر سرطان غلبه خواهد کرد.».
البته پزشک جراح باب رولی، دکتر برادبری اسکیدمور که در مرکز عصب شناسی مغز و نخاع میفیلد فعالیت می کند، عنوان کرد که با وجود خوشحالی بی حد و حصر اش برای بیماری که روند درمانی اش رو به بهبودی پیش می رود، باب رولی در عالم سرطان مغز و بیماران آن یک استثنا به شمار می رود. او ویژگی های بیماران عادی را ندارد. بنا بر این، به عنوان یک متخصص و یک محقق، زمانی که دارویی بر روی چنین شخصی اثر می گذارد، به این نتیجه نخواهید رسید که به طور کلی برای همگان جوابگو خواهد بود.».
ریچارد کری عصب شناس، دستور انجام یک آزمایش ام آر آی دیگر را برای ماه جولای صادر کرده است و در نهایت این آزمایش مشخص خواهد کرد که آیا باب رولی با مصرف دارو های بی ایکس کیو-350 بهبود خواهد یافت یا خیر.
بازنویسی قوانین
تاکیجیکو عنوان کرد که واکنش نخستین بیمار مورد آزمایش قرار گرفته (باب رولی) به دارو، چالش های بسیاری را برای شرکت بکسیون به وجود آورد. او در ادامه صحبت های اش افزود: «به خاطر باب رولی مجبور شدیم چندی از قوانین مان را دوباره و دوباره تغییر داده و مفادی از آن ها کم کرده و یا مطلب تازه ای به شان بیفزاییم. ما همگی شادی وصف ناپذیری از بهبود باب رولی احساس می کنیم؛ به خاطر همین گونه مسائل است که زندگی خود را وقف کار مان می کنیم. اما هنوز برای دادن پاسخی قطعی و گرفتن نتیجه ای مسلم و بی چون و چرا زود است. زمانی که برای مدتی زیاد در این حرفه فعالیت می کنید، به مرور متوجه خواهید شد که تا چه اندازه این امکان وجود دارد که همه چیز یک باره به هم بریزد.».
در ماه ژوئن، تاکیجیکو به همراه سایر مقامات ارشد شرکت بکسیون راهی شیکاگو خواهند شد تا در نشست سالانه مربوط به درمان و پیشگیری از سرطان در آمریکا شرکت کنند و توضیحاتی در خصوص داروی جدید خود عنوان کنند. پیش از آن البته رایکس توضیحاتی در خصوص نتایج به دست آمده از اولین مراحل استفاده از داروی جدید شان ادا کرده است که با هم نگاهی به توضیحات وی خواهیم انداخت:
به طور کلی به هفده بیمار سرطانی که غدد یا تومور های سرطانی در مغز، ریه، پانکراس، پروستات، روده بزرگ، تخم دان و آپاندیس شان وجود داشت، داروی بی ایکس کیو-350 طی بازه زمانی مشخصی تزریق شده است و تا کنون هیچ یک عارضه به خصوصی به واسطه مصرف دارو نشان نداده است. از این هفده بیمار، هفت تای آن ها حداقل برای مدت سه ماهه ای بیشتر زنده ماندند و حداقل در دو تای آن ها می شد به وضوح علائم بهبود بیماری شان را مشاهده کرد. نخستین بیمار هم (باب رولی) کاهش قابل ملاحظه ای در رشد تومور مغزش مشاهده شد و روند بهبودی بسیار مؤثری طی کرد.
در حال حاضر شرکت بکسیون خود را برای آغاز مرحله دوم آزمایش های اش آماده می کند و برای این که به طور دقیق تری مشخص شود داروی جدید بی ایکس کیو-350 تا چه حد نتیجه بخش خواهد بود و تأثیر اش بر تومور های موجود در نقاط مختلف بدن افراد بالغ چگونه خواهد بود. علاوه بر این مرحله نخستین آزمایش این دارو بر روی کودکان نیز در آینده ای نزدیک آغاز خواهد شد. اگر شرکت و مسئولان اش قادر به اخذ مجوز لازم برای آزمایش داروی جدید بر روی کودکان هم باشند، یکی از نخستین مکان هایی که پا بدان خواهند گذاشت، بیمارستان مختص به کودکان واقع در سیسنسیناتی خواهد بود؛ جایی که شانزده سال پیش زیائویانگ کی در عدسی میکروسکوپ اش نگاه کرده و آن صحنه شگفت انگیز را مشاهده کرد که روند کار ساخت داروی جدید اش را آغاز کرد.
سرطان بیماری پیچیده ای است
نتایج به دست آمده از استفاده از داروی بی ایکس کیو-350 بر روی نمونه های انسانی ، بعضا محققان را بسیار امید وار به آینده کرده است، با این وجود، تجربه چیزی است که خوش بینی بیش از اندازه را شایسته نمی داند. در حال حاضر نمی توان عنوان کرد که آیا مصرف این دارو در روند درمانی سرطان مؤثر واقع خواهد شد یا خیر و یا این که در نهایت چه کسی از این پروسه منفعتی عاید اش خواهد شد و باید کمی صبر کرد و دید در آینده چه خواهد شد. هزینه انجام آزمایش های بیشتر تن انسان را به لرزه در می آورد. تا کنون مسئولان شرکت بسکیون قادر بوده اند سرمایه ای بالغ بر چهل میلیون دلار برای ادامه فعالیت ها شان فراهم کنند. البته پرده برداری از رمز و راز های داروی بی ایکس کیو-350 و پی بردن به بهترین نتایج با به کار بستن آن، به هزینه به مراتب بیشتری احتیاج پیدا خواهد کرد. تاکیجیکو در این خصوص عنوان کرد: «راستش را بخواهید ما نمی دانیم در آینده روند استفاده از این دارو و نتایج حاصل شده از آن چگونه خواهد بود. اما همگی امیدوار هستیم و تمام تلاش خود را برای پی بردن به این گونه مسائل و دریافت نتایجی قطعی خواهیم کرد.».
زیائویانگ، جان موریس و سایر پزشکان متخصص باب رولی همگی عنوان کرده اند که در آینده ای نه چندان دور و در صورتی که مجوز های لازم از سوی ارگان های مسئول دریافت شوند و این دارو در کنار سایر دارو های ضد سرطان به رسمیت شناخته شود، می توان بی ایکس کیو-350 را در کنار سایر دارو های مرتبط با درمان سرطان مورد استفاده قرار داد. آن ها همگی امید وار اند که کشف تازه شان کمک حال کسانی باشد که در حال مبارزه با این بیماری کشنده هستند؛ بیماری ای که سالانه تعداد زیادی از افراد نقاط مختلف جهان را از پای در می آورد. زیائویانگ در این خصوص عنوان کرد: «ما باید از بیماری سرطان با هوش تر باشیم. نمی توانیم اجازه دهیم سرطان ما را مغلوب خود کند. در حال حاضر، سرطان یکی از پیچیده ترین بیماری ها است و به سادگی نمی توان راهکاری برای غلبه بر آن یافت.».
باب رولی نیز هم اکنون در شرایط نسبتا خوبی به سر می برد و پس از انجام آخرین آزمایش ام آر آی بر روی او، کری، عصب شناس متخصص عنوان کرد که باب می تواند استفاده از داروی بی ایکس کیو-350 را ادامه دهد و باید دید در آینده چه خواهد شد.
آیا این مقاله برای شما مفید بود؟لطفا تجربیات خود را با کاربران به اشتراک بگذارید.
