انگیزه مصرف کنندگان در خرید محصولات ارگانیک
طاهره مصطفویدر۱۴۰۳/۲/۱۸
خرده فروشی مواد غذایی موجب افزایش فروش مواد غذایی ارگانیک شده است. شاید دلیل ان افزایش علاقه و اگاهی عموم مصرف کنندگان به توسعه پایدار باشد. مسائل زیست محیطی و اخلاقی بیش از پیش در انتخاب محصول توسط مصرف کنندگان با اهمیت می شود. اثبات شده است که مسائل اخلاقی، سلامتی و زیست محیطی انگیزه هایی قدرتمند برای مصرف کنندگان سوئد در خرید محصولات ارگانیک می باشند. افزایش نگرانی های زیست محیطی در میان مصرف کنندگان در انتخاب محصولات غذایی، به نظر می رسد بسته بندی را نیز شامل می شود. همان گونه که پوکا و اوسیتالو در مطالعه ای در زمینه انتخاب مصرف کننده بر اساس محصولات کاربردی نوشیدنی گزارش داده اند، مصرف کنندگان بیشتر بسته بندی را انتخاب می کنند که سازگار با محیط زیست باشد. با این همه، در این مطالعه درباره نوع بسته بندی سازگار بار محیط زیست و یا اینکه چه نوع بسته بندی از نظر مصرف کننده با محیط زیست سازگار است، توضیحی نداده اند، لذا این مطلب می تواند یک عنوان تحقیقاتی باشد که ارزش مطالعات بیشتر را دارد.
جوانب متعددی می توانند انتخاب محصولات غذایی توسط مصرف کننده را تحت تاثیر قرار دهند. این جنبه ها عبارتند از ویژگیهای محصول همانند طعم، کیفیت، منشاء، نام تجاری، قیمت همچنین برچسب زنی و بسته بندی.
طیف وسیعی از مطالعات چگونگی تاثیرگذاری مجموعه مختلفی از این جنبه ها بر روی انتخاب مصرف کننده را مورد بررسی قرار داده اند، اما مطالعاتی که در انها به مسئله درک مصرف کننده از بسته بندی پرداخته شده باشند بسیار محدود هستند. برخی از این مطالعات به بررسی نگرش مصرف کننده در رابطه با مجموعه محدودی از جنبه های از پیش تعریف شده مرتبط با بسته بندی می پردازند، برخی به شدت بر روی تابع ارتباطی بسته بندی تمرکز کرده اند که عمدتا شامل عناصر طراحی گرافیکی است، و یا تمرکز انها منحصرا بر روی مواد بسته بندی است.
هر چند به نظر می رسد علاقه رو به رشدی از دیدگاه زیست محیطی در بسته بندی وجود دارد، اما پیش از این به طور پراکنده مطالعاتی بر روی اولویتهای زیست محیطی مصرف کنندگان برای بسته بندی انجام شده اند. در اغلب این مطالعات، نگرش مصرف کننده در رابطه با مجموعه های از پیش تعریف شده جنبه های زیست محیطی بسته بندی مورد ارزیابی قرار می گیرد که عمدتا به موضوع مواد و قابلیت بازیابی مواد بسته بندی محدود می شوند. از این رو در کار حاضر، محققان تصمیم به گسترش دیدگاه زیست محیطی بسته بندی از مواد و قابلیت بازیابی گرفته اند و به بررسی دریافت ذهنی مصرف کننده از بسته بندی از بعد زیست محیطی می پردازند. تصمیم بر ان شد که بین این مطالعه و دسته مواد غذایی ارگانیکی یک ارتباط برقرار کنیم، چرا که به طور ویژه پروفایل زیست محیطی را مورد تاکید قرار میدهد.
برای مواد غذایی ارگانیک، پیام ارگانیک از طریق بسته بندی به مصرف کنندگان منتقل می شود. برچسب مواد غذایی ارگانیک، KRAV، در بسیاری از مواد برای 99 درصد مصرف کنندگان سوئد یک برچسب شناخته شده است.
این برچسب نمایانگر مسئله زیست محیطی، مراقبت از حیوانات، مسئولیت اجتماعی، بهداشت و سلامت است.
با این حال، زمانیکه نوبت به مواد غذایی ارگانیک می رسد در می یابیم که یک شکاف ارتباطی بین محصول و بسته بندی وجود دارد، زیرا استانداردهای ارگانیک KRAV عمدتا بر روی محتوای بسته بندی تمرکز می کنند که تنها شامل یک سری تقاضای محدود درباره پروفایل زیست محیطی بسته بندی می باشند. اثبات شده است که بسته بندی مواد غذایی نه تنها برای مصرف کننده اهمیت دارد بلکه حقیقتاً پتانسیل زیادی برای کمک به پایداری زیست محیطی دارد. در سراسر زنجیره تامین، بسته بندی می تواند به بهره برداری از منابع کارآمد در زنجیره توزیع، از تولید تا خرده فروشی و در نهایت تا تحویل محصول به مصرف کننده کمک کند و از طریق ارائه حفاظت کافی و حفظ محتوای بسته بندی (محصول) از اتلاف مواد غذایی جلوگیری کند.
اکثر مصرف کنندگان بسته بندی را المان جدایی ناپذیر محصول می دانند، البته تا زمانی که محصول مصرف نشود. اما به محض خالی شدن بسته بندی، به عنوان پسماند در نظر گرفته می شود. با توجه به مسائل و نگرانی های مرتبط با پسماندها، دو دهه تمرکز نظارتی و داخلی بر روی بسته بندی به عنوان چیزی که باید به حداقل برسد مصرف کنندگان را تحت تاثیر قرار داده است. در نتیجه، از نظر آن ها پسماند بسته بندی در مقایسه با پسماند ناشی از مواد غذایی که در هر ثانیه تولید می شود، مهم ترین مسئله مربوط به پایداری محیط زیست است. مصرف کنندگان در مقایسه با آنچه برای تاثیر واقعی محصولات غذایی و تولید آن انجام می دهند، بالاترین رتبه را به لحاظ اهمیت داشتن اثرات زیست محیطی به بسته بندی اختصاص می دهند. ون دام دریافته است که بسته بندی پایدار به لحاظ زیست محیطی فراتر از ظرفیت قضاوت مصرف کنندگان است، به عبارت دیگر بسته بندی پایدار به لحاظ زیست محیطی چیزی نیست که مصرف کنندگان بتوانند درباره آن قضاوت کنند. در کل، افرادی که در محیط زیست هشیارانه عمل می کنند تا حدودی نگاه منتقدانه تری نسبت به بسته بندی دارند. با این حال، تا آنجا که محققان کار حاضر اطلاع دارند، تحقیقاتی که اخیرا درباره دانش و نگرش مصرف کنندگان در مورد بسته بندی به لحاظ زیست محیطی پایدار مواد غذایی ارگانیک و معمولی منتشر شده اند بسیار اندک می باشند. در رابطه با مردم سوئد، این موضوع اهمیت ویژه ای دارد چرا که کشور سوئد دارای یک پیشینه طولانی در زمینه مواد غذایی دارای برچسب یکسان در کل کشور است و علاقه به مواد غذایی ارگانیک با قدرت روز افزونی رو به رشد است..............
در ادامه این مقاله علمی تحقیقی ، بر روی بسته بندی هایی تمرکز می کند که مصرف کنندگان آنها را به خانه های خود می برند، به عبارت دیگر، بسته بندی اولیه. نتایج نه تنها برای اهداف علمی اهمیت دارند، بلکه می توان از این نتایج به عنوان ورودی برای فروشندگان مواد غذایی، صنایع غذایی و بسته بندی، مقامات و سازمان های برچسب گذاری ارگانیک بهره گرفت. (سیارک)