تستوسترون عامل مهمی در بزرگ شدن عضله
طاهره مصطفویدر۱۴۰۳/۲/۱۸
تستوسترون هورمون مردانه بافت ساز است که عامل مهمی در بزرگ شدن عضله ، انرژی و قدرت فیزیکی محسوب میشود. غلظت کل تستوسترون پایه موجود در خون در وزنه برداران مرد از تقریبا 14.4 نانو مول بر لیتر تا 27.7 نانو مول بر لیتر متغیر است که این مقدار در محدوده رنج نرمال برای مردان جوان، سالم و مبتدی یعنی 12.1 تا 34.7 مول بر لیتر است. افزایشهای کوتاه مدت ایجاد شده بخاطر ورزش در کل تستوسترون موجود در خون از تقریبا 17-30 درصد که در وزنه برداران مرد در واکنش به دوره های کامل تمرین وزنه برداری از شدت متوسط به شدید گزارش شده است.
علاوه بر اثر نوع، میزان و شدت ورزش، سن تمرین یک فرد نیز بر واکنش تستوسترون که در اثر ورزش ایجاد شده است موثر است. وزنه برداران مجرب جوان با بیش از دو سال تمرینات ورزشی در مقایسه با آندسته از وزنه بردارانی که 2 سال تمرین داشته اند افزایش قابل توجهی در میزان تستوسترون موجود در خون نشان میدهند.
این نتایج رویهم رفته نشان میدهند که وزنه برداران مجرب واکنش مشابهی نسبت به پیش نویسهای گزارش شده برای میزان مقاومت و بزرگ شدگی معمولی عضو نشان میدهند که مشتمل بر ورزشهای توده بزرگ عضله است.
داده های موجود مربوط به واکنش تستوسترون در مسابقه و محیطهای شبیه محیطهای رقابتی به مقادیر بزاق محدود میشوند. در خلال رقابتهای وزنه برداری شبیه سازی شده و واقعی، پسلرگو و همکارانش نشان دادند که هیچ تغییر قابل ملاحظه ای در کل تستوسترون بزاقی دیده نشد. برای این داده ها محدود، به نظر میرسد محیطهای مسابقه ای به آستانه میزان تمرین نمیرسند که در اینجا واکنش تستوسترون به طور قابل ملاحظه ای در وزنه برداران باید تحمیل شود. این امر مطابق با پژوهشهای قبلی است که هیچ تغییر قابل ملاحظه ای در کل تستوسترون پیرو دوره های تمرین شدید، و با دوره استراحت نسبتا طولانی، کم و شدید در پیش نویسهای مقاومت ورزشی نشان نداده اند.
روش های طبیعی برای افزایش تستوسترون
درمان با تستوسترون تست شده در مردان مسن تر
نسبت تستوسترون به کورتیزول
نسبت پایه تستوسترون به کورتیزول یعنی (T :C) اغلب برای نشان دادن آسیبهای فیزیولوژیکی که بخاطر برنامه ورزشی به فرد تحمیل میشود بکار میرود و عمدتا رابطه ای معکوس با شدت و مقدار ورزش نشان میدهد. برای مثال، در طول یک دوره تمرین 5 هفته ای در وزنه برداران مجرب زن، کاهش 37.0 درصدی در میزان تمرین منجر به افزایش میانگین 72.5 درصدی در نسبت پایه کورتیزول به تستوسترون شد. در مقابل، وئو و همکارانش نشان دادند که افزایش 54 درصدی در میزان تمرین های مربوط به وزنه برداری در طول 2 هفته منجر به کاهش 60 درصدی در نسبت پایه کورتیزول به تستوسترون شد.
با اینحال، به نظر میرسد تمرین وزنه برداری به مدت یکسال و افزایش تمرین موجب کاهش این رابطه میشود. همچنین، در خلال دوره های تمرین بیشتر مثلا 12-24 هفته با شدت و میزان متفاوت، وزنه برداران حرفه ای و مجرب رابطه مثبتی بین افزایش نسبت پایه کورتیزول به تستوسترون و بیشینه PF و PP هم اندازه گزینشی نشان دادند. بنابراین، ارزیابی عادی نسبت پایه کورتیزول به تستوسترون روشی موثر فراهم می نماید که در آن واکنشهای دقیق و قابل تطبیق نسبت به تمرین وزنه برداری اندازه گیری میشوند. در زمان مسابقه، نسبت کورتیزول به تستوسترون به میزان زیادی تحت تاثیر دلهره و نگرانی قبل از مسابقه است و ممکن است منجر به کاهش اولیه در هر گونه فرم فعالیت فیزیکی پر تنش و طاقت فرسا شود.
علاوه بر این، در رقابتهای رسمی وزنه برداری نشان داده شده است که میزان کورتیزول بزاقی بیشتری ایجاد میشود و بنابراین، کاهش بیشتر در نسبت کورتیزول به تستوسترون بزاقی را در مقایسه با رقابت شبیه سازی شده شاهد هستیم.
با این وجود، رقابت کنندگانی که از سطح کورتیزول بزاقی بالاتری قبل از مسابقه برخوردارند نیز عملکرد بهتری در بلند کردن وزنه های بزرگتر نشان دادند. در شرایط پر تنش، میزان کورتیزول بزاقی از میزان پایه 230 درصد افزایش نشان داده است. افزایش متصورانه قبل از رقابت در کاتکولامین تکراری ممکن است منجر به تحریک آزاد سازی هورمون محرک قشر غده های فوق کلیوی شود که این امر نیز به نوبه خود ترشح کورتیزول را افزایش میدهد. از آنجایی که رابطه مثبتی بین افزایش میزان کاتکولامین و تولید انرژی وجود دارد، احتمالا این مکانیسم مسئول ایجاد میزان کورتیزول بیشتر و عملکرد بهتر در وزنه های سنگین تر است که در خلال یک رقابت رسمی گزارش شده است.
هورمون رشد
به نظر نمیرسد که ورزشهای استقامتی مرسوم غلظت پایه هورمون رشد را تحت تأثیر خود قرار دهند. متعاقبا، غلظتهای پایه هورمون رشد در مردان و زنان وزنه بردار و سایر ورزشکاران استقامتی یعنی بدنسازان در مقایسه با بزرگسالان مجرب و مبتدی که به صورت تفریحی ورزش میکردند گزارش شد. به همین نحو در مردان و زنان در واکنش به پیش نویسهای ورزشهای استقامتی با دوره استراحت کوتاه و دفعات تکرار زیاد و بارهای ملایم به شدید ( مثلا ورزش بزرگ شدن عضو) افزایش قابل توجهی در هورمون رشد در اثر ورزش کردن رخ میدهد. برعکس، در پیش نویسهای مربوط به ورزشهای استقامتی و قدرتی مرسوم که در این ورزشها بارهای سنگین، دفعات تکرار کم و دوره های استراحت طولانی وجود دارد فقط افزایشهای خفیفی در هورمون رشد گزارش شدند. در مقایسه با یافته های قبلی، افزایش 4.5 الی 13 برابری هورمون رشد در وزنه برداران مرد در واکنش به تمرینهای ورزشی شدید آنها گزارش شد. با اینحال، این نتایج ضد و نقیض توسط 1- تفاوتهای موجود در بررسی شرکت کنندگانی که ورزش کردن در آنها مقدار آزاد شدن هورمون رشد را تحت تاثیر قرار میدهد و 2- تفاوتها در شدت مطلق و نسبی، نوع و میزان ورزش انجام شده مثلا ورزشهای انفرادی در مقابل ورزشهای چند نفره در هر تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است.
نتایج مسابقات ماهیت قدرتمند و شدید ورزش وزنه برداری را در برخی از سازشهای عملکردی و ساختاری سیستمهای قلبی عروقی و عضلانی نشان میدهد. نکته قابل توجه این است که انرژی و نیرویی که توانایی وزنه برداران برای انجام این ورزش را ایجاد میکند نسبت به سایر ورزشکاران استقامتی و قدرتی بیشتر است.
اگرچه انجام تمرینهای وزنه برداری در برخی از ورزشها روز به روز محبوب تر میشوند، فراوانی HIRE انجام شده توسط وزنه برداران قابل تطبیق با سایر ورزشکاران نیست و از ACSM پیشنهادی برای ورزشهای قدرتی و استقامتی بیشتر است. از آنجایی که زنان و مردان اعم از پیر و جوان به سمت وزنه برداری جلب میشوند، به منظور تضمین توسعه برنامه های ورزشی موثر و ایمن تحقیق و پژوهش بیشتری باید بر روی این افراد صورت پذیرد. و نیاز است تمرکز ویژه ای نسبت به درک واکنش به سازشهای شدید و بلند مدت در وزنه برداران زن اعمال شود، چون اکثر تحقیقات و پژوهشهای موجود فقط بر روی ورزشکاران مرد صورت گرفته اند. (سیارک)