بازی کامپیوتری برای تشخیص دمانس یا زوال عقل
طاهره مصطفویدر۱۴۰۳/۲/۱۸
بازی ویدیویی جدیدی امید به تشخیص و درمان زودهنگام دمانس یا زوال عقل را افزایش داده است . با کمک این نرم افزار می توان قدرت جهت یابی را آزمود. جهت یابی یکی از اولین مهارت هایی است که بر اثر دمانس افول می کند.
بی‌تحرکی زمینه ساز ابتلا به زوال عقل است
دانشمندان به عنوان بخشی از بزرگترین پروژه تحقیقاتی دنیا درباره زوال عقل (دمانس) نسخه واقعیت مجازی ( VR) یک بازی کامپیوتری را تولید کرده‌اند.
این پروژه برای بررسی یکی از نخستین علائم دمانس یعنی از دست دادن قابلیت جهت‌یابی طراحی شده است.
اپلیکیشن تلفن هوشمند این بازی که "سفر اکتشافی قهرمان دریا" نام دارد اکنون به صورت بیش از سه میلیون کاربر دارد اما دانشمندان با تولید نسخه وی‌آر امکان تحقیق با جزئیات بسیار بیشتری را برای خود فراهم کرده‌اند.
در این بازی کامپیوتری کاربر باید با استفاده از حس جهت‌یابی، راه و مسیر خود را از شبکه پیچیده آبراه‌ها، جزایر بیابانی و اقیانوس‌های منجمد پیدا کند و حتی به هیولای دریایی که عاشق سوسیس است غذا بدهد.
اما این فقط بازی و سرگرمی نیست، وقتی کاربر مشعول بازی است، اطلاعاتی جمع‌آوری می شود که دانشمندان از آن استفاده میکنند؛ در این جمع آوری اطلاعات کاربر ناشناس باقی می‌ماند.
مکس سکات-اسلید که در این پروژه مشارکت دارد به بی‌بی‌سی گفت: "این خیلی جالب است که موضوعی بسیار کسل کننده و محدود به دیوارهای آزمایشگاه به میان مردم برده و تا جایی که ممکن است مفرح شود... ارزش این کار برای ما این است که اطلاعات بسیار غنی‌تری خواهیم داشت، به این ترتیب ما ۱۵ برابر بیشتر اطلاعات جمع می‌کنیم چون مثلا با کمک واقعیت مجازی می‌توانیم تفاوت جهت نگاه و جهت حرکت قایق را تشخیص دهیم."
یافته نسخه اول بازی سال پیش در همایش بین‌المللی دانشمندان علوم اعصاب ارائه شد.
این یافته‌ها نشان داد توان جهت‌یابی افراد بعد از نوجوانی به طور مستمر کاهش پیدا می‌کند، مردان ممکن است اندکی در جهت‌یابی بهتر از زنان باشند و کشورهای شمال اروپا (دانمارک، سوئد، ایسلند، فنلاند، نروژ) از دیگر کشورهای دنیا در جهت یابی خیلی بهترند اما دلیل آن روشن نیست.
پروفسور کریستف هولشر رییس موسسه علوم شناختی ETH در زوریخ سوییس می‌گوید: "هیچ پروژه‌ای تا به حال چنین اطلاعاتی را از هم‌کنشی واقعی سه میلیون نفر، آن هم با چنین عمقی جمع‌آوری نکرده است. این به ما امکان می‌دهد تجزیه و تحلیل‌هایی انجام دهیم که با روش‌های کلاسیک به هیچ وجه امکان آن وجود ندارد."
محققان انتظار ندارند که همان تعدادی که بازی را در تلفن‌های هوشمند خود انجام می‌دهند از نسخه وی‌آر هم به همان اندازه استقبال کنند، عینک‌های وی‌آر به اندازه تلفن‌های هوشمند پرطرفدار نیستند.
با این حال آنها انتظار دارند حجم اطلاعاتی که گردآوری میکنند بسیار بیشتر از آن باشد که در آزمایشگاه ممکن است.
این پروژه که بودجه آن را شرکت مخابرات آلمان (دویچه تلکوم) تامین کرده هنوز در اوایل راه است اما هدف نهایی آن تشخیص زودرس نخستین نشانه‌های دمانس است.
این بیماری در بسیاری موارد ده سال بعد از بروز نخستین نشانه‌های بیماری تشخیص داده می‌شود.
دکتر دیودید رینولدز از انجممن تحقیقات آلزایمر بریتانیا می‌گوید هدف این است که بیماری ده تا پانزده سال زودتر از چیزی که الان است تشخیص داده شود: "سفر اکتشافی قهرمان دریا و فهمیدن اینکه ما چگونه جهت و مسیر را تشخیص می‌دهیم به تشخیص بسیار زودتر بیماری کمک می‌کند... برای توقف یا کند کردن دمانس هیچ دارویی وجود ندارد. اما بسیاری فکر میکنند که داروهای موجود فقط وقتی تاثیر دارند که خیلی زودتر از بروز علائم و پیش از آنکه آسیب مغز غیر قابل برگشت شود تجویز شوند."
