آخرین وضعیت واکسن کرونا، بروزرسانی 14 تیر
کاوه طاهریدر۱۴۰۳/۲/۱۸درحال حاضر بیشتر از 145 شرکت، سازمان و دانشگاه درحال کار روی واکسن کرونا هستند و تقریبا 20 واکسن روی انسان آزمایش شده است. واکسن ها معمولا باید چند سال آزمایش شوند تا برای استفاده تعداد زیادی انسان قابل اطمینان باشند. ولی دانشمندان قرار گذاشتند این زمان را به یکسال کاهش دهند.
مراحل آزمایش واکسن
PRECLINICAL TESTING یا آزمون مقدماتی
در این مرحله واکسن روی حیوانات مانند موش یا میمون آزمایش می شود. بعد از مشخص شدن پاسخ مثبت سیستم ایمنی واکسن به مرحله بعد می رود.
PHASE I SAFETY TRIALS یا فاز اول - آزمون ایمنی
دانشمندان واکسن را به تعداد کمی از انسان ها می دهند تا میزان پاسخ سیستم ایمنی و امن بودن واکسن مشخص شود.
PHASE II EXPANDED TRIALS یا فاز دوم - آزمون انبساطی
دانشمندان واکسن را به 100 ها نفر می دهند. واکنش کودکان، بزرگسالان و افراد مسن را به صورت جداگانه بررسی می کنند.
PHASE III EFFICACY TRIALS یا فاز سوم - آزمون اثربخشی
اینبار واکسن به هزاران نفر داده می شود. در این آزمون تعداد شبه دارو نیز ارائه می شود که در نهایت نتایج افرادی که واکسن واقعی و افرادی که شبه دارو دریافت کردند را مقایسه می کنند. تمامی افراد در این آزمون به صورت داوطلبانه شرکت می کنند.
APPROVAL یا تایید
هر کشور متناسب با قوانین سازمان دارویی خود تصمیم به تایید یا رد واکسن ساخته شده می گیرد. در شرایط بحرانی مانند کرونا این فاز ممکن است زیاد سخت گرفته نشود.
انواع واکسن
واکسن ها به چند نوع اصلی واکسن ژنتیکی، واکسن برپایه ویروس، واکسن برپایه پروتئین و واکسن ویروس کامل تقسیم می شوند. هر شرکت متناسب با توانایی تکنولوژی و امکاناتی که در اختیار دارد یک یا چند نوع از واکسن را اماده می کند.
واکسن ژنتیکی
فاز 2
شرکت مودرنا درحال توسعه واکسن ژنتیکی است که احتمالا تا سال 2021 اماده نخواهد شد.
فاز 1 و فاز 2
شرکت آلمانی BioNTech واکسن برپایه mRNA را برای انتهای سال 2020 اماده خواهد کرد.
فاز 1 و فاز 2
شرکت آمریکایی inovio هم فاز 1 را با موفقیت به پایان رسانده و در تابستان فاز 2 و 3 را شروع کرده است.
فاز 1 و فاز 2
امپریال کالج لندن یا کالج سلطنتی لندن نیز واکسن برپایه RNA را تا فاز 2 پیش برده و همچنان درحال پیشروی است.
فاز 1 و فاز 2
شرکت ژاپنی AnGes نیز با همکاری دانشگاه اوساکا واکسن ژنتیکی را تا فاز آزمون ایمنی پیش برده است.
واکسن برپایه ویروس
فاز 2 و فاز 3
شرکت AstraZeneca با همکاری دانشگاه آکسفورد واکسنی برپایه آدنوویروس شامپانزه به نام ChAdOx1 تولید کردند که در فاز 3 قرار دارد. احتمالا به عنوان واکسن اورژانسی تا ماه اکتبر قابل استفاده باشد.
فاز 2
شرکت چینی CanSino Biologics نیز بر روی واکسنی به نام Ad5 کار می کند که در فاز 2 روی تعداد محدودی انسان آزمایش شده است.
آزمون مقدماتی
کمپانی معتبر مرک نیز به همراه دو شرکت دیگر درحال توسعه واکسن هستند ولی هنوز در فاز مقداماتی قرار دارد.
واکسن برپایه پروتئین
فاز 1 و فاز 2
2 ماه گذشته شرکت Novavax ساخت واکس برپایه قسمتی از پروتئین ویروس کرونا را شروع کرد. در این پروژه 385 میلیون دلار هزینه شده است.
فاز 1
شرکت Clover Biopharmaceuticals نیز موفق به تولید واکسن از پروتئین ویروس کرونا شده است. این واکسن بیماری را برای سیستم ایمنی شبیه سازی می کند.
واکسن ویروس کامل
فاز 1 و فاز 2
یکی از واکسن های که احتمالا به زودی وارد بازار خواهد شد و در این هفته صحبت های زیادی درباره آن شده است، واکسن شرکت هندی بهارات به نام Covaxin است که از ویروس غیرفعال برای انتقال پروتئین استفاده می کند. به زودی فاز 1 و 2 انجام خواهد شد.
واکسن تولید شده
فاز 3
تیم اتریشی روی واکسن Bacillus Calmette-Guerin یا ب.ث.ژ که در سال 1900 برای مقابله با ویروس سل استفاده شده است تحقیق می کنند.