آب لیمو و لیمو به طور کلی، از جمله خوراکی هایی است که طرفدران بسیاری داشته و صحبت های زیادی درباره خواص و فوائد آن می شود. همین مسئله سبب شده است تا در میان عامه مردم و بعضا برخی از متخصصان تغذیه، اغراق هایی در این باره به گوش برسد و خواصی را به لیمو نسبت بدهند که چندان پایه و اساس علمی ندارد. لیمو مثل تمام مرکبات آلرژی زا است. بنابراین نباید به مقدار زیادی استفاده شود.
آب لیمو برای مینای دندان مضر است، آن را از بین می برد، اسید سیتریک موجود در لیمو و آب لیمو باعث تخریب مخاط معده می شود و می تواند باعث تشدید گاستریت یا زخم معده و دوازدهه شود، بنابراین افرادی که از این بیماری ها رنج می برند، باید با دقت از لیمو استفاده کنند و بهتر است از رژیم غذایی و تغذیه خود لیمو را حذف کنند.
همچنین لیمو و آب لیمو برای افراد مبتلا به پانکراتیت توصیه نمی شود. آب لیمو اغلب باعث سوزش سر دل می شود. هنگام التهاب در دهان و گلو، شستشو با آب لیمو و در ناشتا می تواند نه تنها باعث تحریک، درد، بلکه حتی خونریزی و بهبودی در دراز مدت شود. بیماران مبتلا به فشارخون باید این میوه را با احتیاط استفاده کنند.آب لیمو را به غذای کودکان زیر 2 سال و تا دو سال اضافه نکنید، زیرا کودکان اغلب به آب لیمو آلرژی دارند و همچنین تاثیر منفی روی غشای مخاطی معده کودک می گذارد.
در این مقاله قصد داریم شما را در کنار خواص لیمو با پنج مورد دیگر از مضرات لیمو آشنا کنیم که به اشتباه در میان مردم رایج شده اند. با سیارک همراه باشید.
بسیاری بر این باورند که لیمو، حاوی پکتین، یا ژلاتین گیاهی است؛ ژلاتین گیاهی در حقیقت نوعی به خصوص از فیبر است و در میوه هایی چون سیب، مقدار زیادی از آن وجود دارد. بنا به گفته این افراد، همین مسئله سبب می شود که به هنگام نوشیدن آب لیمو، فرد قادر باشد برای مدت طولانی تری احساس گرسنگی نکرده و در نتیجه این مسئله، در بلند مدت کاهش وزن را تجربه کند. البته مسئله ای که این افراد نادیده می گیرند این است که به هنگام گرفتن آب لیمو، مقدار بسیار ناچیزی از فیبر یاد شده در آن باقی می ماند (تازه اگر باقی بماند و به طور کلی از بین نرود) و به همین خاطر است که نظریه شان دچار ایراد می شود. دکتر مایکل زک، متخصص تغذیه در این باره عنوان کرد: «فیبر به طور کلی نقش عمده ای در کاهش سرعت فرایند گوارش غذا در بدن داشته و به گونه ای مؤثر به بهبود عملکرد دستگاه گوارشی بدن کمک خواهد کرد. نکته ای که باید به خاطر داشت این است که فیبر موجود در لیمو، پس از آن که آب آن گرفته می شود، تقریبا به طور کلی ناپدید می شود.».
به همین خاطر است که بیشتر متخصصان تغذیه، استفاده از خوراکی هایی چون جو، لوبیا و سایر حبوباتی که حاوی فیبر هستند را به آن دسته از افرادی که قصد کاهش وزن دارند توصیه می کنند و عنوان می کنند که جایی در رژیم غذایی روزانه برای این خوراکی ها داشته باشند. اما نقش آب لیمو در این میان چه می شود؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که این گونه افراد (کسانی که قصد کاهش وزن دارند) می توانند همیشه مقداری آب لیمو در دسترس داشته باشند و شربتی از آن تهیه کرده و به جای نوشیدنی های مضر که سبب چاقی می شوند از آن بهره بگیرند (برای نمونه به جای نوشیدنی های گازدار و سایر نوشیدنی های آماده که در آن ها از شکر فرآوری شده استفاده می شود). بنا بر این، نمی توان آب لیمو را به تنهایی به عنوان نوشیدنی ای در نظر گرفت که سبب کاهش وزن می شود و تنها به عنوان جایگزینی برای پیش گیری از ضررهای سایر نوشیدنی ها می توان از آن بهره گرفت.
جیسون اولت، متخصص تغذیه و مدیر مسئول یک مرکز سلامت درمانی، در این باره عنوان کرد: «میزان کالری موجود در آب لیمو بسیار ناچیز است و به همین خاطر به وسیله نوشیدن آن می توان از جذب کالری بیش از اندازه و افزایش وزن جلوگیری کرد، با این حال، این تنها تأثیری است که می توان برای آب لیمو در این باره متصور شد و فوائد آن برای کاهش وزن فرا تر از این نمی رود.». البته نکته امیدوار کننده ای که در ادامه صحبت های جیسون اولت در این باره به چشم می خورد، تحقیقاتی است که به گفته او بر روی حیوانات انجام شده و نتایج اولیه حاکی از آن بوده است که ترکیبات موجود در لیمو، به گونه ای به کاهش وزن این حیوانات کمک رسان بوده است، با این حال، او ادامه داد که این تحقیقات هنوز در مراحل اولیه خود به سر می برند و هنوز نمی توان با قطعیت از تأثیر این ترکیبات بر کاهش وزن انسان سخن گفت و باید منتظر تحقیقات تکمیلی و اخبار جدید در این باره باشیم.
زمانی که فرد آب لیمو می نوشد، اسید موجود در آن توسط بدن جذب شده و خاصیت قلیایی پیدا می کند. در حقیقت همین مسئله است که سبب شده این باور اشتباه رایج در میان مردم و برخی از متخصصان تغذیه به وجود بیاید، چرا که بسیاری از متخصصان تغذیه مشترکا بر این باورند که میزان پ هاش مواد غذایی هیچ گونه تأثیری بر سلامت فرد نمی گذارد و علاوه بر آن، هیچ بیماری ای را نیز سبب نمی شود (بیماری هایی چون آرتروز و یا سرطان که برخی از متخصصان پ هاش غذا را عامل آن ها می دانند). نکته دیگری که در این باره باید به خاطر داشته باشید این است که نوشیدن بیش از اندازه آب لیمو و جذب اسید آن به مرور زمان می توان سلامت دندان ها را به خطر بیندازد. لیبی پارکر، متخصص تغذیه شاغل در کالیفرنیا در این باره عنوان کرد: «اسید های قوی، مانند اسید موجود در آب لیموی تازه، اگر مرتبا در تماس با دندان ها قرار گیرند، در نهایت می توانند فرسایش مینای دندان را به همراه داشته باشند. بنا بر این اگر آب لیمو نوشیده اید، توصیه می شود که بلافاصله پس از آن دندان های خود را مسواک نزنید و به جای آن به وسیله آب معمولی دهان خود را بشویید.». همان گونه که عنوان شد، زمانی که دندان فرد در تماس با اسیدی قوی، شبیه به آن چه در آب لیمو موجود است قرار می گیرد، مینای دندان تا حدودی در معرض آسیب و فرسایش قرار گرفته و حال اگر در این حالت اقدام به مسواک زدن دندان های خود کنید، به مراتب این آسیب و فرسایش را شدید تر خواهید کرد؛ آسیبی که در نهایت می تواند منجر به شکل گیری حفره در دندان ها و خراب شدن آن ها شود. بنا بر این برای این که خطری سلامت شما را تهدید نکرده باشد، بهتر است در مصرف آب لیمو زیاده روی نکنید.
برخی از افراد بر این باورند که نوشیدن آب لیمو در نهایت سبب خواهد شد سموم و سایر مواد مضر موجود در بدن دفع شوند و به این گونه فرایند ها کمک خواهد کرد، با این حال، این نظریه نیز چندان پایه و اساس علمی نداشته و بسیاری از متخصصان تغذیه با آن مخالف اند. دکتر مایکل زک در این باره عنوان کرد: «این مسئله از جلمه صحبت هایی است که درباره آب لیمو و فوائد آن به کرات شنیده می شود و باوری است که به اشتباه در میان مردم رایج شده است. در حقیقت تنها ماده موجود در لیمو که بتواند به فرایند سم زدایی در بدن کمک کند، ویتامین سی است (که آن هم چندان زیاد نیست) و صرفا محدود به لیمو نمی شود و در بسیاری از خوراکی هایی که در طول روز مصرف می کنیم، مقادیری از آن موجود است و از جمله ویتامین هایی است که کمتر افراد به کمبود آن دچار می شوند. بنا بر این، می توان به طور کلی عنوان کرد که این نظریه که آب لیمو تأثیر بیشتری در مقایسه با آب معمولی برای بهبود فرایند سم زدایی از بدن دارد، با توجه به تحقیقات علمی چندان قابل استناد نیست.». دکتر زک در ادامه صحبت های خود در این باره افزود که بدن به طور کلی، بر خلاف آن چه برخی از افراد عنوان می کنند، به عملیات بیرونی ای برای سم زدایی خود نیازمند نبوده و کلیه ها و کبد فرد (البته اگر سالم و سلامت باشند) تمامی سموم و مواد مضر برای سلامت بدن را به طور طبیعی دفع می کنند.
بسیاری این مسئله را عنوان می کنند که نوشیدن یک فنجان آب لیمو به هنگام صبح و در کنار صبحانه، می تواند سبب افزایش قابل ملاحظه سوخت و ساز در بدن شده و این افزایش تقریبا در تمامی طول روز پایدار بماند. این گفته به نظر عالی می رسد و اگر این گونه بود، مطمئنا آب لیمو خواص بسیاری متوجه سلامت فرد می کرد، با این حال باید عنوان کرد که همانند موارد گذشته، این مسئله نیز توسط متخصصان تغذیه تأیید نشده است. دکتر مایکل زک در این باره گفت: «من هیچ گاه چنین مسئله ای را در خصوص آب لیمو مشاهده نکرده ام. البته بعضی از مواد غذایی و خوراکی، همانند فلفل قرمز، به واسطه تأثیرات وابسته به حرارت شان، برای مدتی و به صورت موقت، سوخت و ساز بدن فرد را افزایش می دهند، با این حال، من تا کنون به تحقیقی علمی که نشان از همین خاصیت به هنگام نوشیدن آب لیمو داشته باشد، بر نخورده ام.».
با این حال، اگر افزودن مقداری لیمو به آب معمولی به شما کمک می کند میزان نوشیدنی مایعات خود در طول روز را افزایش دهید و به خاطر طعم خوشایند آن، میزان آب بیشتری می نوشید، در بلند مدت فوایدی برای سلامتی تان خواهد داشت. دکتر مایکل زک در ادامه صحبت های خود در این باره افزود: «البته لیمو از جمله خوراکی های مفید برای سلامت فرد است، اما به هنگام نوشیدن آب لیمو، بیش از هر چیز دیگری، آب معمولی است که فوایدی برای سلامت فرد به همراه می آورد. زمانی که میزان آب لازم برای بدن فرد در طول روز تأمین می شود، فرایند های سوخت و ساز در بدن ثبات بیشتری پیدا کرده و بهبود پیدا می کنند. اگر بدن را ماشین یا دستگاهی فرض کنیم که وظیفه آن سوزاندن کالری های اضافی باشد، آب، حکم سوختی را پیدا می کند که برای کارکرد مؤثر دستگاه به آن نیاز پیدا خواهیم کرد.».
البته جای تردیدی نیست که میزان قابل توجهی آنتی اکسیدان در آب لیمو وجود دارد، با این حال، نمی توان بر خاصیت لیمو برای جلوگیری از پیری زودرس از لحاظ علمی صحه گذاشت.
دکتر مایکل زک در این باره عنوان کرد: «می توان عنوان کرد که آب لیمو یکی از منابع غنی ویتامین سی به شمار می رود. ویتامین سی، نقش عمده ای بر بهبود سلامت پوست ایفا می کند و از جمله مهمترین موادی است که به شکل گیری کلاژن ها کمک می کند (کلاژن نوعی پروتئین است که از بروز چین و چروک بر سطح پوست جلوگیری می کند)، اما زمانی که صحبت از جذب میزان ویتامین سی لازم و کافی برای بدن در طول روز می شود، غذاها و مواد خوراکی بسیاری وجود دارند که بر آب لیمو اولویت پیدا می کنند و به مراتب، میزان ویتامین سی موجود در آن ها بیشتر است. به همین خاطر است که به آن دسته از افرادی که از کمبود ویتامین سی رنج می برند (معمولا تعداد این افراد بسیار اندک است) معمولا غذاهای دیگری توصیه می شود.». با استناد به نظر متخصصان تغذیه، آن دسته از افرادی که به دنبال مواد خوراکی ای می گردند که به بهبود سلامت پوست شان کمک کند، بهتر است رژیم غذایی ای برای خود در نظر بگیرند که حاوی این مواد خوراکی باشد: میوه، سبزیجات، گوشت بوقلمون و ماهی سالمون و بذر یا دانه برخی خوراکی ها (تخمه آفتابگردان، کدو و ...). تمامی این مواد خوراکی به طور مؤثری به شکل گیری کلاژن ها و بهبود سلامت پوست کمک خواهند کرد.