ورزش قدرتی وزنه برداری

وزنه برداری نوعی ورزش قدرتی است که در آن دو یا چند مفصل و کل بدن در رقابت یعنی در حرکت یک ضرب و دو ضرب نقش ایفا میکنند. در هنگام انجام این حرکات، برخی از وزنه برداران به بالاترین بازده در حداکثر قدرت نسبی و مطلق گزارش شده در مقالات نائل شده اند. ساختار آموزشی وزنه برداران رقابتی از طریق استفاده مکرر از حرکات ورزشی مقاومتی با شدت زیاد مشخص میشود. علاوه بر مربیهای متعدد و اصول آموزشی که هم اکنون در سرتاسر دنیا وجود دارند پژوهشهای بیشتری لازم است تا بهترین نوع برنامه آموزشی برای وزنه برداران زن و مرد در گروه های سنی مختلف محقق شود. از طریق انجام وزنه برداری رقابتی بر روی 8 مرد و 7 زن از گروه های وزنی مختلف، مشخص شد که ویژگیهای مربوط به بدن ورزشکاران در بسیاری از موارد متغیر هستند. ساختارهای بدن وزنه برداران شبیه ورزشکارانی سایر ورزشهای استقامتی و قدرتی است. با اینحال، قد کوتاه تر و بلندی دست و پای وزنه برداران عامل مهمی است که به آنها کمک میکند وزنهای سنگین را بلند کنند چون این ویژگیها گشتاور مکانیکی و فاصله عمودی که هالتر باید حرکت کند را کاهش میدهند. علاوه بر این، ابعاد کوچکتر بدن وزنه برداران با میانگین مساحت سطح مقطع عضله مطابق است که این امر برای عملکرد وزنه برداران مفید میباشد. تمرینات وزنه برداری هزنیه متابولیک گزافی را موجب میشوند. اگرچه سوابق تغذیه ای نشان میدهند که وزنه برداران معمولا نیازهای مربوط به انرژی روزانه خود را دریافت میکنند، وزنه برداران نشان داده اند که پروتئین و چربی بیشتر به جای کربوهیدرات کافی مصرف میکنند. عدم تعادل درست خوراک منجر به بازده بهینه عملکرد نمیشود. داده های مقعطی نشان میدهند که تمرینات وزنه برداری موجب تغییر شکل فیبرهای نوع IIX به IIA میشود. علاوه بر این، وزنه برداران در فیبرهای نوع دو علایم هایپرتروفی را نشان میدهند که برای عملکرد وزنه برداران و تولید بیشینه نیرو مفید و سودمند است. به این ترتیب، حداکثر نیروی جور فشاری و انقباضی وزنه برداران به ترتیب تقریبا 15-20 درصد و 13-16 درصد بیشتر از سایر ورزشکاران استقامتی و قدرتی است. همچنین، تمرینات مربوط به وزنه برداری موجب کاهش تفاوتهای مربوط به جنسیت در نشان دادن نیروی عصبی عضلانی میشود. با اینحال، این تفاوتهای آشکار مرتبط با جنسیت با افزایش سن بزرگسالان تکمیل میشوند و زنها در مقایسه با مردان با افزایش سن متحمل کاهش بیشتری در کوتاه شدگی ماهیچه و بیشینه قدرت میشوند. تمرینات و رقابتهای وزنه برداری موجب سازگاریهای ساختاری و عملکردی قابل توجهی در سیستم قلبی عروقی میشود. شواهد نشان میدهند که این سازگاریها بجای اینکه پاتولوژیک باشند فیزیولوژیک هستند. نهایتا، تسترون، کورتیزول و واکنشهای هورمون رشد ایجاد شده در اثر تمرینات ورزشی در بدن وزنه برداران با پروتکلهای هایپرتروفی و مقاومت مربوط به تمرینات ورزشی با ماهیچه بزرگ شباهتهایی دارند. ارزیابی عادی نسبت پایه توسترون به کورتیزول موقع تعیین میزان واکنشهای تطبیقی مرتبط با تمرینات وزنه برداری مفید هستند. با افزایش روز افزون محبوبیت و شهرت وزنه برداری رقابتی در سرتاسر جهان، پژوهشهای بیشتری واکنشهای فیزیولوژیک و سازگاریهای مرتبط با وزنه برداران زن و جوان تر( مثلا 17 ساله) و وزنه برداران مسن تر ( مثلا 35 سال ) را از هر دو جنس باید مورد رسیدگی قرار دهند.
وزنه برداری بخش عمده بازیهای مدرن المپیک بوده است و از مشارکت عظیم و رو به رشد بین المللی برخوردار است. در خلال انجام دو حرکت رقابتی، یعنی حرکت یک ضرب و دو ضرب، وزنه برداران باید حداکثر نیرو را ایجاد نمایند. در این پژوهش عملکرد منحصر به فرد و نیازهای تمرینی وزنه برداران رقابتی با تاکید ویژه بر نیازهای حرکتی، شدت تمرین و تمرینهای تغذیه ای عادی این ورزشکاران توضیح داده میشوند. تاکید بیشتر این پژوهش بر توصیف واکنشهای فیزیولوژیک و سازگاریهای عضلانی، سیستمهای قلبی عروقی و غده فوق کلیوی در تمرینات و رقابتهای وزنه برداری است. نهایتا، با افزایش محبوبیت وزنه برداری در میان زنان و افراد پیر و جوان، حوزه های بالقوه تحقیق بیشتر را مورد تاکید قرار میدهیم که موجب ایجاد دستور العملهای ورزشی مفید و ایمن برای این افراد میشود.
تحقیق و پژوهش در زمینه مقالات علمی مرتبط با این بررسی منجر به استفاده از کتابخانه ملی علوم دارویی ایالات متحده آمریکا و پایگاه داده های علمی گوگل شد. واژه های اصلی در این تحقیق " وزنه برداری المپیک"، وزنه برداران، حرکت تک ضرب، حرکت دو ضرب، مقاومت ماهیچه ای و نیروی ماهیچه ای بودند. نوشته جات بیشتری از طریق بررسی مقالات الکترونیکی مرتبط و با غربالگری دستی فهرست منابع دربردارنده این مطالعات بدست آمدند. معیار نتیجه گیری برای کلیه مقالات به قرار زیر بودند: 1- مقالات مرجع منتشر شده به زبان انگلیسی در مجلات و کتابها از فوریه 1970 تا 2012، و 2- واژگان "وزنه بردار" و "وزنه برداری" که با ورزش وزنه برداری رقابتی مرتبط بوده اند.

 عملکرد وزنه برداری

حرکات یک ضرب و دو ضرب در وزنه برداری حرکات پیچیده ای هستند که کل بدن را درگیر یک سری از انقباضات ماهیچه ای سنگین می نمایند. در هنگام انجام این حرکات، وزنه برداران به بازده انرژی خوبی دست می یابند که قابل مقایسه با سایر ورزشکاران نیست. از سال 1998، گروه های وزنی به رسمیت شناخته شده به قرار زیر هستند: در مردان 56-6-69-77-85-94-105 و سنگین تر از 105 کیلوگرم و در زنان 48-53-58-63-69-75 و سنگین از 75 کیلوگرم میباشند. ورزشکاران باید به مدت یک ساعت توزین شوند که این کار دو ساعت قبل از شروع مسابقه صورت میگیرد. جایگیری ورزشکار در گروه وزنی که مناسب با وزن بدن اوست توسط کل مسابقه تعیین میشود که حاصل مجموع حداکثر حرکات یک ضرب و دو ضرب ثبت شده وزنه بردار است.

حرکت یک ضرب

در حرکت یک ضرب وزنه بردار باید هالتر سنگین را از روی زمین بلند کند و با یک حرکت بالای سر خود ببرد. حرکت یک ضرب شامل 6 مرحله است . اولین کشش زمانی شروع میشود که وزنه بردار زانوهایش را از هم باز میکند تا هالتر را از روی سکو برداشته و دقیقا زیر زانو ببرد. دوره انتقال که به نام خمیدگی دو برابر زانو نیز نامیده میشود مرحله ای است که در آن زانوها دوباره خم میشوند و تا زیر هالتر حرکت میکنند و این درحالیست که بالاتنه وزنه بردار تا حدودی عمودی میشود. خمیدگی دو برابر زانو به وزنه بردار اجازه میدهد تا از چرخه کوتاه شدگی کشیدگی دست و پا در خلال فاز کششی ثانویه استفاده کند. دومین کشیدگی نیازمند آن است که وزنه بردار به میزان زیادی هالتر را با بالا انداختن همزمان شانه و باز کردن کپل، زانو ها و مچ پا شتاب دهد. در خلال انجام حرکت یک ضرب کامل، شتاب عمودی هالتر در خلال دومین کشیدگی بین 1.65 میلی ثانیه تا 2.28 میلی ثانیه متغیر است. در خلال حرکات نزدیک به بیشینه هالتر و حرکات یک ضرب، شتاب هالتر ممکن است از 3.00 میلی ثانیه نیز بیشتر شود. وقتی هالتر در سطح عمودی در 62-78 درصد از قد وزنه بردار قرار میگیرد، وزنه بردار شروع به کشیدن بدن خود زیر هالتر می نماید، این مرحله به عنوان مرحله تغییر شناخته میشود. سپس وزنه بردار هالتر را در موقعیتی بالای سرخود با دستهای مستقیم قرار میدهد که در این هنگام زانو و باسن به موقعیت کاملا قوز کرده منقبض میشوند. سپس وزنه بردار از حالت کاملا قوز کرده به موقعیت ایستاده برمیگردد که در این حالت هالتر بالای سرش است. در خلال تلاش برای شروع اولین کشش تا پایان کار زمان موفقیت آمیز 3-5 ثانیه برای بالابردن وزنه است. هر ورزشکار در مسابقه باید 3 حرکت یک ضرب انجام دهد.

حرکت دو ضرب

حرکت دو ضرب بالا بردن وزنه در دو مرحله است که وزنه بردار را قادر میسازد وزنه سنگین تر یعنی تقریبا 18-20 درصد سنگین تر نسبت به وزنه حرکت یک ضرب را بلند کند. در این حرکت وزنه بردار هالتر را از روی زمین بلند میکند و با یک حرکت بالای شانه میبرد. در این حرکت 6 مرحله کامل وجود دارد . اصول مکانیکی در پس سه مرحله اول یعنی اولین کشش، انتقال یا خمیدگی دو برابری زانو و دومین کشش شبیه سه مرحله اول حرکت یک ضرب است. در هنگام انجام دومین کشش نزدیک به بیشینه یا بیشینه، شتاب عمودی هالتر از 0.88 میلی ثانیه تا 1.73 میلی ثانیه متغیر است. با اینحال، در خلال حرکتهای نزدیک به بیشینه و حرکتهای یک ضرب، شتاب هالتر از 2.50 میلی ثانیه بیشتر میشود. ولی هالتر در وضعیت عمودی به 55-56 درصد قد وزنه بردار میرسد، وزنه بردار فاز تغییر را شروع میکند. سپس وزنه بردار هالتر را روی شانه هایش برده و در موقعیت چمباتمه کامل آن را به پایین می آورد. سپس وزنه بردار از موقعیت چمباتمه کامل تغییر حالت داده و برای مرحله حرکت سریع آماده میشود. مرحله حرکت ناگهانی نیز شامل 6 مرحله است (طبق شکل 2) 1- شروع، 2- خم و راست کردن، 3- حرکت سریع، 4- از هم باز شدن غیر مستحکم پاها زیر میله، 5- از هم بازشدگی مستحکم پاها زیر میله، و 6- بازگشت. در هنگام شروع این مرحله، وزنه بردار و هالتر باید بی حرکت باشند. سپس وزنه بردار با باز کردن زانو و باسن شروع به خم شدن می نماید و هالتر را در امتداد شانه هایش نگه میدارد. در پائین ترین نقطه، وزنه بردار به حرکت سریع تغییر موضع میدهد که در آنجا باید سریع هالتر را به موقعیت عمودی ببرد. در هنگام این دوره انتقال، ورزشکار تحت نیروی رو به پائینی تا 17 برابر بیشتر از وزن بدن خود است. بازده انرژی گزارش شده در هنگام حرکت سریع تا 2140 وات برای وزنه بردار مرد کمتر از 56 کیلوگرم و تا 4786 وات برای وزنه برداران مرد سنگین تر از 105 کیلوگرم متغیر است. در حرکت کامل، هالتر به طور عمودی از شانه های وزنه بردار پائین آمده و پاهای او از زمین جدا میشود. این مرحله در واقع بازشدگی غیر مستحکم زیر میله را نشان میدهد. وقتی پاهای وزنه بردار با زمین برخورد میکند و هالتر با دستانی کاملا گسترده بالای سر او میرد، وزنه بردار در موقعیت مستحکم زیر میله قرار میگیرد. وزنه بردار باید به حالت قبل برگشته و بدون حرکت روی پاهای موازی با یکدیگر قرار بگیرد. در خلال تلاش برای شروع از اولین کشش تا انجام وزنه برداری موفق این کار بین 8-12 ثانیه طول میکشد. هر ورزشکار باید سه حرکت دو ضرب در مسابقه انجام دهد. (سیارک)