ایجاد کسب وکار با پرورش قارچ خوراکی
طاهره مصطفویدر۱۴۰۳/۲/۱۸
کسب درآمد از راه های کم هزینه همیشه ذهن منو درگیر کرده، حتماشما هم از خودتان می پرسید مثلا پرورش قارچ خوراکی کار مشکلی است ؟ یا چه زمانی برای پرورش قارچ خوراکی مناسب است ؟ به چه مقدار جا برای پرورش قارچ خوراکی نیاز دارید؟ آیا پرورش قارچ خوراکی کسب و کار سود آوری هست؟ بعد از تحقیقات به نتایج این پست رسیدم که با شما به اشتراک می گذارم.
بهترین زمان برای پرورش قارچ در خانه بین ماههای مهر تا آذر می باشد اما اگر امکانات تهویه هوا و متعادل نمودن درجه حرارت محیط محل پرورش برای شما مقدور باشد میتوانید قارچ را در ماههای دیگر سال هم پرورش دهید. بطور کلی نحوه پرورش قارچ بصورتی خاص است و باید آن را در محیط تاریک پرورش دهید قارچ به نور مستقیم آفتاب بسیار حساس می باشد اما نورهای مصنوعی را تحمل میکند. برای پرورش قارچ وکسب درآمد ، محل پرورش قارچ را باید از نظر تهویه هوا ، ثابت نگه داشت و دما بین 15 - 10 درجه باشد . تمیزو قابل شستشو بودن محل از مهم ترین عوامل پرورش قارچ سالم می باشد. محل مورد نظر نباید محیط مناسبی برای رشد باکتریها ، حشرات و قارچهای مضر باشد.
اطاق پرورش قارچ
در اطاق پرورش قارچ باید بتوانید براحتی بین راهروهای بین قفسه بندی ها حرکت کنید،حدود 70 سانتیمترمناسب است. حداکثر عرض طبقات پرورش قارچ 180 سانتیمتر باشدو از دو طرف طبقه قابل دسترسی ولی اگر طبقات از یک طرف بدیوار چسبیده اند عرض طبقه را نصف در نظر بگیرید . در صورتی که بصورت آماتور و تمرینی پرورش قارچ را انجام می دهید می توانید از جعبههای چوبی در اندازه 60 در 90 سانتیمتر و عمق 20 تا 25 سانتیمتر استفاده کنید. (مثل جعبه های میوه) فاصله اولین طبقه از کف زمین حداقل 15 سانتیمتر باشدو طبقات بعدی حداقل 60 سانتیمتر با هم از نظر ارتفاعی فاصله داشته باشند. اگر در خانه پرورش قارچ را انجام می دهید و اتاق وسیع می باشد می توانید 2 ردیف در کنار دیوارها طبقه بندی کنید و یک ردیف هم در وسط که با این کار دارای 2 راهرو برای عبور می شوید.
نحوه آماده سازی کود
برای آماده سازی کود به یک محوطه بتونی به ابعاد 1.5در 1.5 در 1.5 متر و یک جعبه 1*1*1 متر که از نور سیمی با سوراخ های 0.5 درست شده باشد احتیاج داریم . در این مخزن بتنی محلی برای خروج آب اضافه کود تعبیه شده باشد که این آب هم درون مخزنی ریخته شود تا از کثیف شدن محوطه کار جلوگیری شود تصور کنید که این آب کثیف ، در صورت نبودن این مخزن کوچک که آب حاصل را جمع کند ، حالا کف مخزن بتنی را به ارتفاع 15 سانتیمتر کاه می ریزیم ودر وسط مخزن بتنی می گذاریم تا از هر طرف مخزن بتنی 25 سانتیمتر فاصله داشته باشد. حالا دور این جعبه توری راکاه می ریزیم .
تهیه بستر برای پرورش قارچ
تهیه کود مناسب برای پرورش قارچ یک مقدار سخت است ولی در صورتی که بخواهید تمام مراحل را خودتان انجام دهید برایتان بگویم که برای تهیه بهترین کود برای پرورش قارچ ، از پهن اسبی و کاه استفاده می شود. خب یک مقدار حال بهم زن است ولی چه می شود کرد می خواهیم یک کسب و کار کوچک راه بیندازیم برای تهیه کود پهن اسبی و کاه رامخلوط می کنیم و روی همانبار کرده و حسابی با پشت بیل می کوبیم !!بجز بیل چیز دیگری بنظرم نرسید بعد از این که حسابی مخلوط کاه و پهن اسبی را کوبیدین و دق دلی خودتون را خالی کردین ، مخلوط شروع به تخمیر می کند یاد آوری کنم که درجه کوبیدن باید بحدی باشد تا آب به داخلش نفوذ نکند بعد از شروع تخمیر ، درجه حرارت کود در حال آماده شدن ، بالا می رود در صورتی که در زمان مخلوط کردن کاه و پهن اسب مقداری آهک به مخلوط اضافه کنیم عمل تخمیر دیرتر شروع می شود این باعث می شود که آمونیاک تولید شده ، جذب کود شود در ضمن آهک باعث جذب آب اضافی کود حاصله می شود چون کلا کود نباید خیلی خیس باشد به این صورت که وقتی کود را در مشت می فشاریم فقط دست ما نمدار شود ، اگر آب از لای انگشتان ما چکه کند وضعیت مناسبی نیست و باید هنوز آب اضافی کود گرفته شود.واقعا سخت است از نفس افتادم حالا بعد از 3 روز این کود های تلمبار شده را با مقداری برگ مخلوط می کنیم وهم می زنیم تا هوا بخورد دوباره روی هم انبار می کنیم و حسابی با پشت بیل می کوبیم هرچه قدر دق دلی داریم دوباره خالی می کنیم. سطح کود را کمی شیب دار می کنیم تا باران نفوذ نکند عمل کوبیدن کود را به فاصله 4-2 روز چهار تا شش مرتبه باید تکرار کنیم.دارم کم کم ناامید می شوم ، تهیه کود تمام نمی شود!!!اگر به کود آهک داده باشیم فاصله برگردان کود 4 روزه ودر غیر اینصورت هر 2 روز یکبار این عمل را انجام می دهیم.در صورتی که رطوبت کود در حال آماده شدن زیاد باشد اسیدی و غیر قابل استفاده می شود.
نحوه کاشت قارچ در اطاق پرورش
حال کود آماده را به داخل سالن می آوریم و به ضخامت 15 سانتیمتر روی سطح طبقات پهن و مسطح می کنیم هر چه سرعت عمل دارید انجام بدهید تا کود حرارت خود را از دست ندهد بعد از پهن کردن کودها تمام درها و منافذ را به مدت چهار روز می بندیم و کود را بحال خود رها می کنیم در این 4 روز باید درجه حرارت کود و محیط اطاق ، حدود 54 تا 60 درجه برسد و این حرارت به مدت 30 -48 ساعت ثابت مانده و تغییر نکند، بعد ازاین مدت درجه حرارت کود پائین و به 54 درجه میرسد.به این عمل عرق کردن می گویند که باعث ضد عفونی شدن محیط و از بین رفتن لارو حشرات و غیره می شود. بعد از این 4 روز درجه حرارت شروع به پایین آمدن می کند و به 23 الی 24 درجه می رسد که برای کشت قارچ مناسب است .(5 روز طول می کشد)بله اصلا فکر می کردین تهیه این کوچولوهای سفید و ترد این همه زحمت داشته باشد ، من که اصلا فکر نمی کردم خب حالا می شود یک نفس راحتی بکشم زیرا زمان کاشتن رسیده است.
اسپر آماده کاشت
اسپر قارچ های خریداری شده ، بله باید خریداری کنید زیرا همراه با اسپر قارچ تعداد زیادی قارچهای سمی وجود دارد و مستقیما نمی توانیم کشت دهیم . بنابراین بایستی از اسپر آماده کاشت به نام اسپون که در محیط کاملا استریل ، محفوظ به حالت خواب درآورده شده اند برای کشت استفاده نماییم. حتما با خودتان می گویید آخه این چه کاری بود این همه دردسر برای تولید چند تا دونه قارچ ، سبزی بود بذرش رو می پاشیدم روی خاک و بعدش هم خلاص ولی خوب قارچ خیلی زحمت داره البته دفعه اول و دوم بعدا دستتون میاد که چکار کنید. آره داشتم می گفتم این اسپر آماده کشت رو در محیط کاملا استریل آزمایشگاه پرورش می دهند ، بطوری که میسلیوم قارچ رشد کنه و بعد آنرا در حالت عقیم یا همان حالت خواب قرار می دهند تا مانع رشد بیشتر آن شوند و در محیط کاملا استریل و محفوظ به نام اسپون قارچ بسته بندی و بفروش می رسد پس بنا به نیاز و متراژ محل کشت چند تا از این اسپون های در حالت خواب می خرید مواظب باشید تا زمان کشت از خواب بیدار نشوند.
نحوه کاشت اسپون
اول سطح خاک بستر را به فاصله 25 سانتیمتر ، 25 سانتیمتر با یک سوراخ 5 سانتیمتری علامت گذاری می کنیم . خوب حالا وقت بیدار کردن اسپون ها رسیده ، بسته بندی را باز می کنیم و هر بسته را به دوازده قطعه کوچک تقسیم می کنیم و قطعه اسپون را در سوراخ 5 سانتیمتری می گذاریم تمام اسپون ها را به همین روش می کاریم.
سطح بستر را می پوشانیم
بعد از ده تا چهارده روز کاشت اسپون ، لایه ای دو سانتیمتری خاک استریل ، پوک و منفذدار روی سطح بستر می ریزیم وسطح آنرا کاملا مسطح و یکنواخت می کنیم. درجه حرارت بستر را چک می کنیم 15.5 درجه مناسب است. دقت کنید زمانی که خاک روی اسپونها می ریزید شروع به رشد کرده باشند ، یکی از علائم رشد بوی مطبوع قارچ می باشد.در این زمان بستر قارچ نباید جابجا شود یا تکان بخورد در صورت جابجایی یا تکان دادن جعبه ها میسلیوم قارچ ها پاره می شود و تمام زحمات شما به هدر می رود پس خیلی دقت کنید.برای رشد سریع تر درجه حرارت محیط بین 16 - 14 درجه باشد یک نکته را بخاطر داشته باشید آهک درجه حرارت خاک را بالا می برد پس اگر در زمان ریختن خاک روی اسپون ها درجه حرارت خیلی پایین است کمی آهک با خاک مخلوط کنید در غیر اینصورت نیازی به آهک نیست.
شرایط مناسب برای پرورش و رشد قارچ
تهویه در کلیه نقاط محیط کشت یکنواخت و روی سطح کشت را نباید بیش از حد هوا بدهیم.
درجه حرارت
اگردرجه حرارت بستر کاشت به کمتر از 14 درجه و درجه حرارت محیط اطاق به حدود 7 رسید، اطراف بستر را با پارچه ضخیم بپوشانید تا مانع تبادل حرارت از بستر کشت به محیط اطراف شوید
رطوبت هوا و آبیاری
حالا از خودتان می پرسید پس کی نوبت آبیاری این کوچولوهای ترد و سفید می رسه ؟ در زمانی که قارچ ها شروع به رشد می کنند ، محیط اطاق کشت باید مرطوب باشد متوسط درجه رطوبت 80 - 70 درصد است. حالا چرا بعضی از کلاهک قارچ ها یا لک میفته یا ترک می خوره ؟ اگه گفتین ؟ بله احسنت و صد آفرین علت همین رطوبت و کمی رطوبت در محیطه . در اینصورت از غبار پاش بر روی خاک بستر استفاده کنید تا حدی که خاک مرطوب بشه ولی بهیج وجه آب در سطح بستر راه نیفته درجه آب حدود 32 باشه در ضمن رطوبت سنج ها را در نقاط مختلف اتاق زود به زود چک کنید.
تقویت خاک بستر
حالا شاهد برزگ شدن این کوچولوهای ترد و سفید هستین و نزدیک برداشته در این موقع می تونید از کود مایع روی خاک بستر استفاده کنید تا میزان محصول شما پربارتر بشه ، مراقب باشید روی قارچ ها کود رو نریزید.
روش جمع آوری قارچ ها
هربارکه به اتاق کشت سر میزنید قارچ های رسیده را جمع آوری، درجه بندی و بسته بندی کنید اگر قارچی را زودتر از موقع جمع کنید سبک تر و جزو محصولات درجه 2 به شمار می آید و ارزش غذایی آن کمتر است. در موقع جمع آوری از سبد های کوچک استفاده کنید تا فشار به قارچ ها نیاید. برای جمع آوری قارچ ها ، قارچ را از کلاهک گرفته و یک پیچ به پایه قارچ بدهید از خاک جدا می شود بلافاصله با یک چاقوی تیز قسمت آلوده پایه را ببرید و در سبد جمع آوری محصول بگذارید. جمع آوری محصول حدود 3 تا 3 ماه ، هر 15 روز طول می کشد.
بسته بندی
قارچ هایی را که جمع آوری نموده اید حتما در محیط سرد و خنک نگهداری کنید و در کوتاهترین زمان اقدام به بسته بندی در درجه بندی های 1و2 نمایید . خب خسته نباشید دفعه اول خیلی طاقت فرسا است اما به قول ضرب المثل معروف، کار نیکو کردن از پر کردن است بعد از چند بار کشت رموز کار دستتان می آید.
در صورتی که کشت و پرورش قارچ انجام می دهید نظرات و تجربیات خود را با بازدیدکنندگان محترم سایت (سیارک) در بخش نطرات به اشتراک بگذارید.