چگونه بیش از 100 سال عمر کنیم؟
حسین شادیدر۱۴۰۳/۲/۱۸ما به دنیا می آییم، زندگی می کنیم و می میریم. این چرخه طبیعی زندگی انسان است ولی بعضی آدمها بیشتر از دیگران عمر میکنند. رکورد دار طولانی ترین عمر انسان، «جین لویی کالمِن» فرانسوی است که 122 سال و 184 روز عمر کرده است. اما راز زندگی طولانی چیست؟
انسان ها موجودات پیچیده ای هستند و اینکه ما مدت زیادی عمر میکنیم مطالعه فرآیند پیر شدن را به چالشی بزرگ تبدیل کرده است. بنابراین بیشتر پژوهش هایی که تا به حال در مورد این موضوع صورت گرفته ، روی نمونه های حیوانی بوده است. دو مورد از حیوانات مورد علاقه این مطالعات «سینورابتیدیس الگانس» (Caenorhabditis elegans)، کرمی به کوچکی همین ویرگول و «موس موسکولوس» یا همان موش آزمایشگاهی هستند.
کرم ها معمولا حدود دو تا سه هفته عمر میکنند، در حالی که طول عمر موش ها به حدود سه سال می رسد و هر دو ژن های زیادی دارند که تا حدی شبیه ژن های ماست. دانشمندان با استفاده از این مدل ها پیشنهادات زیادی برای کند کردن فرایند پیری مطرح کرده اند، از سلول های بنیادی و محدود کردن کالری گرفته تا برخی داروها.(سیارک)
راز طول عمر مسنترین افراد جهان
در انتظار آزمایش بزرگ
دهه هاست که دانشمندان در سراسر جهان به دنبال پاسخ بوده اند و حالا پس از سال ها پژوهش، مجموعه ی بزرگی از دانش در انتظار آزمایش بر روی انسان هاست. «برایان کندی» (Brian Kennedy) مدیرعامل موسسه تحقیقات پیری باک می گوید: «ما یک موسسه غیرانتفاعی تحقیقات پزشکی هستیم و تمرکزمان روی فرایند پیری است. سال 1388/1999 طی سری آزمایشاتی متوجه شدیم که بزرگترین عامل همه بیماری هایی که به آنها اهمیت می دهیم، سن است.»
کندی ادامه می دهد:«بنظرم نکته هیجان انگیز این است که در دهه گذشته فهمیدیم که میتوان فرایند پیری را در موش ها و حتی نخستی ها کند کرد. حالا چالش اصلی این است که چطور این دانش را روی انسان ها پیاده کنیم. فقط در مورد طول عمر حرف نمی زنیم، کاری که واقعا می خواهیم انجام دهیم افزایش طول سلامتی است، مدت زمانی که فارغ از بیماری هستید. این حوزه نامزدهای زیادی برای کند کردن فرایند پیری جمع کرده و حالا چالش این است که چطور این نامزدها را آزمایش کند.»
تقریبا همه سلول های ما 23 جفت کروموزوم دارند. هر کروموزوم شامل یک مولکول طویل به نام دی ان ای است که دور مجموعه ای از پروتئین ها پیچیده شده و یک شکل X مانند تشکیل می دهد و انتهای آنها با ساختاری که تلومر نامیده میشود پوشیده شده. هر بار که یک سلول تقسیم میشود، تلومرها کمی کوتاه تر میشوند و به همین دلیل سال ها هدف دانشمندان برای مبارزه با پیری بوده اند. تلومرها به تدریج آنقدر کوتاه می شوند که سلول دیگر نمی تواند تقسیم شود.(سیارک)
کند کردن ساعت بدن
همانطور که پروفسور کندی توضیح میدهد:«سال ها پیش معلوم شد اگر سلول ها را از بدن خارج کنیم و در لوله آزمایش کشت دهیم، به تدریج دیگر رشد نخواهند کرد. برای 50 سال مردم فکر میکردند که این امر ممکن است از عوامل پیر شدن باشد.» تلومرها دوباره میتوانند توسط آنزیمی به نام تلومراز – که در برخی سلول های بنیادی وجود دارد – بلند شوند. با این حال تلومراز در بیشتر سلول های بزرگسال خاموش می شود. بدون این آنزیم، همزمان که پیر میشویم تلومرها هم کوتاه و کوتاه تر میشوند و فعالیت سلول هایمان رو به خاموشی میرود. بعضی از این سلول های پیرتر میمیرند و برخی فقط تقسیم شدن را متوقف میکنند و سالخورده میشوند.
محققان موسسه باک علاقه زیادی به سالخوردگی دارند. پروفسور کندی میگوید:«یکی از پژوهشگران ما در حال توسعه استراتژی هایی است تا سلول های سال خورده را از بدن پاک کند. مشکل این است که حتی در بدن افراد مسن هم برخلاف تصور تعداد زیادی سلول سالخورده وجود ندارد و فقط 5 تا 10 درصد از بافت را تشکیل میدهند. بنابراین همیشه بحث بر سر این بوده که اگر این سلول ها فقط نسبت کوچکی از بافت را تشکیل میدهند چطور ممکن است چنین تاثیر بزرگی داشته باشند؟ جودی کمپیسی (Judy Campisi) عوامل سری این سلول ها را که تاثیر مخربی روی محیط دارند پیدا کرده است.»
دکتر کمپیسی نخست روی بررسی این فرایند در موش ها تمرکز کرد و روشی برای از بین بردن این سلول های سالخورده بوسیله مهندسی ژنتیک ارائه داد. کندی توضیح میدهد: «وقتی این کار را انجام میدهید، موش ها مدت زمان طولانی تری سلامت می مانند.» در حال حاضر دکتر کمپیسی روی دارویی کار میکند که همین نتیجه را در انسان داشته باشد. اما هدف لزوما افزایش طول عمر نیست. این سلول های سالخورده می توانند در بیماری های مرتبط با پیری نقش داشته باشند و تمرکز اصلی مطالعات پژوهشگران هم همین است. «هدف ما این است که افراد را زمان طولانی تری زنده و فعال نگه داریم. ممکن است بیشتر هم عمر کنند، اما موضوع مهم تر طول سلامت است تا طول عمر.»ترجمه itrans.ir