ناخن ها میتوانند نشانگر وضعیت سلامت جسمانی شما باشند
محمد رضا عاشوریدر۱۴۰۳/۲/۱۸(سیارک) بیشتر ما تنها زمانی به ناخن خود توجه خواهیم کرد که بیش از حد بلند شده باشند و قصد کوتاه کردن آنهارا داشته باشیم و یا اینکه با استفاده از وسایل آرایشی کمی آنها را تزیین کنیم. اما جالب است بدانیم که ناخنهای دست حقاقی زیادی درباره وضعیت سلامت جسمانی ما در اختیارمان میگذارند و در نظر گرفتن صرف آنها برای زیبایی کملطفی است. بیماری، تب، جراحی، مشکل روانی و استرس، مشکلات تغذیهای و مسائل دیگر مربوط به سلامتی انسان، همه برروی وضعیت ناخنهای دست تأثیرگذارند. در این مطلب قصد داریم نه مورد از بیماریهایی را که با توجه به وضعیت ناخنهای دست قابل شناسایی هستند را عنوان کنیم. با سیارک همراه باشید.
-
خطوط قهوهای رنگ
علت احتمالی: ملانوم
همانگونه که مرتب حواستان به پوست دستتان است و اگر لکه یا کبودیای روی آن ببینید نگران خواهید شد، باید حواستان به ناخنهایتان نیز باشد و در صورت وجود هرگونه رنگ غیر طبیعی به فکر چاره باشید. ملانوم (تومور سیاه رنگ قشر عمیق پوست) که خطرناکترین نوع سرطان پوست را به همراه دارد میتواند در زیر ناخن تشکیل شده و آنجا بماند. تجمع رنگدانهها در بافتهای پوستی میتواند حاکی از وجود این بیماری خطرناک باشد، اما تشکیل این تومور در ناخن کمی متفاوت از سایر نقاط بدن است و در اکثر موارد همانند یک خط عمودی قهوهای رنگ بروز پیدا میکند.
به محض مشاهده چنین حالتی در ناخن دست خود باید به متخصص پوست مراجعه کرده و مشکل خودرا با او درمیان بگذارید. ناگفته نماند که اگر تمام ناخنهای دست شما چنین حالتی پیدا کنند، به احتمال قوی، خطر ابتلا به این بیماری در شما وجود ندارد و احتمالا یک نارسایی پوستی است، با این حال نباید خطر کرد و حتی اگر مورد شما این چنین است، بهتر است به متخصص مراجعه کنید.
-
خطوط سفید
علت احتمالی: نارسایی تغذیهای
ممکن است خطوط افقی سفید رنگی رو ناخن دست شما به وجود بیاید؛ این خطوط سفید رنگ به احتمال زیاد خبر از یک نارسایی تغذیهای میدهند. به بیانی دقیقتر بدن شما، زینک و یا پروتئین کافی دریافت نمیکند. نیکل اسپونل، استادیار پزشکی در کالج نیویورک، براین باور است که این خطوط افقی سفید رنگ زمانی به وجود میآیند که به دلیل کمبود منابع کافی در بدن، در رشد ناخن اختلال ایجاد میشود. بهتر است در صورت مواجه شدن با این مسئله، با پزشک خود مشورت کرده و از رژیم غذایی مناسب برای رفع آن بهره بگیرید.
میزان پروتئینی که در طول روز ملزم به دریافت آن هستید بستگی به فعالیت شما دارد. میزان زینک لازم برای بدن هم به چیزی حدود یازده گرم در روز برای خانمها و هشت گرم در روز برای آقایان میرسد. ناگفته نماند که در موارد بسیار نادری این خطوط سفید رنگ میتوانند حاکی از نارساییهای کلیوی و یا بیماریهایی مربوط به کبد باشند. به هر حال بهتر است در صورت مشاهده این خطوط با پزشک خود مشورت کنید.
-
برآمدگی در سطح ناخن
علت احتمالی: افزایش سن
ممکن است ناخن دست شما سطح صاف و یکدست خودرا از دست داده باشد و با لمس آن متوجه برآمدگیهای در سطح آن شوید. بهتر است بدانید که چندان جای نگرانی نیست و این تنها یکی از عوارض بالا رفتن سن است که اینگونه نمود پیدا میکند. این مسئله دقیقا مشابه چین و چروکهایی است که به خاطر بالارفتن سن در پوست شما به وجود میآید. محققان بر این باورند که این مسئله به احتمال زیاد از سن پنجاه سالگی به بعد آغاز میشود.
البته اگر سطح ناخن دست شما به نظرتان به طور غیر طبیعیای حالت اولیه خودرا از دست داده و در سطح آن برآمدگی به وجود آمده است، بهتر است با پزشک خود مشروت کنید و از اینکه مسئله دیگری در میان نباشد کسب اطمینان کنید.
-
خمیدگی ناخن
علت احتمالی: کمبود آهن و کمخونی
این مورد کمتر ممکن است برای شما اتفاق بیفتد و اگر با چنین مشکلی مواجه شدید، شکل ناخن شما به قدری عجیب خواهد شد که توجه شمارا جلب خواهد کرد و احتمالا خود از وجود مشکلی احتمالی باخبر خواهید شد. این حالت عجیب ناخن که به خاطر فرورفتگی حاصلشده در سطح ناخن آن را به قاشق تشبیه میکنند، غالبا به خاطر کمخونی و کمبود آهن رخ میدهد.
در حقیقت این کمبود، ناخن را به حدی ضعیف میکند که دیگر حتی قادر به مقاومت از بافت زیرین خود در برابر یک قطره آب هم نخواهد بود. حال باید دید برای رفع این اختلال چه باید کرد. بهتر است در صورت مشاهده چنین اختلالی در ناخن دست خود با انجام آزمایش مطمئن شوید که دلیل اصلی آن کمخونی است یا خیر. اگر مسئله کمخونی باشد، دلیل اصلی آن عدم دریافت آهن لازم برای بدن توسط شماست، که با تجویز مکملهای مرتبط توسط پزشک متخصص برطرف خواهد شد. در موارد نادری هم این اختلال میتواند ریشه در نارساییهای تیروئیدی و مشکلات قلبی داشته باشد.
-
خشکی و شکنندگی سطح ناخن
علت احتمالی: عوامل خارجی
شکاف، خشکی و شکنندگی سطح ناخن دست خیلی غیرمعمول نیست و بسیاری با این مسئله دست و پنجه نرم میکنند. به همین خاطر است که بسیاری روی به مواد مکملی برای تقویت ناخن خود میآورند. محققان براین باورند که شکنندگیای که گهگاه در سطح ناخن احساس میشود، عادی است. بخصوص اگر از مشتریان پروپا قرص سالنهای مانیکور و اینگونه مسائل باشید و از مکملهای مختلف برای تقویت ناخنهای دست خود استفاده کنید، این خشکی و شکافهای کوچکی که در سطح ناخن بوجود میآید خیلی دور از انتظار نخواهد بود.
اما اگر مشکل به نظرتان کمی غیرطبیعی میآید و شکنندگی سطح ناخن برایتان تبدیل به مشکلی دائمی شده است، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید، چراکه ممکن است مسئله مربوط به نارسایی تیروئید باشد و شکنندگی مزمن ناخن دست، میتواند حاکی از کمکاری تیروئید باشد.
-
بلند شدن بیش از اندازه قسمت زائد ناخن
علت احتمالی: نارسایی ریه یا کلیه
به طور معمول قسمت زائد ناخن که هرازچندگاهی اقدام به کوتاه کردن آن میکنید، نباید خیلی بلند باشد. حال اگر این قسمت زائد به سرعت و بیش از اندازه بلند میشود، ممکن است علت آن نارساییای باشد که در بدن وجود دارد. اگر این قسمت زائد تا چیزی حدود نیمی از اندازه ناخن شما بلند شود، میتواند حاکی از نارساییهای کلیوی باشد. این مورد در کسانی که به دیابت و فشارخون بالا مبتلا هستند، شایعتر است. اما اگر این قسمت زائد به اندازه دوسوم ناخن شما بلند شود باید به دنبال علل دیگری بود. زمانی که ناخن دست تا این حد بلند میشود به آن نام «ناخن تری» اطلاق میشود.
جنیفر چن، استادیار دانشکده پزشکی دانشگاه استنفورد بر این باور است که بلندشدن اینگونه ناخن ممکن است به خاطر وجود نارسایی در کبد باشد. نارسایی در کبد چیزی نیست که به شوخی برگزار شود و باید به سرعت درجهت رفع هرگونه نارسایی اقدام شود. درمان این نارسایی بسته به شرایط و عواملی است که سبب بروز مشکل شده است.
برخی از نارساییهای کبد با تغییراتی در عادات رفتاری برطرف خواهد شد؛ عدم استعمال مشروبات الکلی و کاهش وزن از جمله راهکارها برای رفع این نارساییها است. هرچند در مواردی نیز، مسئله جدیتر خواهد بود و برای درمان نیاز به جراحی و تجویز دارو خواهد بود. به هرحال در صورت بروز چنین مشکلی بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
-
رگههای قرمز رنگ روی سطح ناخن
علت احتمالی: نارسایی قلبی
خونمردگیهای قرمزرنگی که در سطح ناخن دست بوجود میآیند میتوانند نشانگر نارسایی قلبی باشند. البته این درصورتی است که ناخن شما با جایی اصابت نکرده باشد و دچار آسیبدیدگی نشده باشد. این رگههای باریک خون (بخصوص در سطح ناخنهای دست چپ که به قلب نزدیکتر است ممکن است بخاطر اختلالی در عملکرد دریچههای قلبی و یا رگهای آن بوجود آمده باشند.
عفونت قلب (اندوکاردیت) در بیشتر موارد به دلیل ورود باکتریهای عفونتزا به قلب رخ میدهد. خطر ابتلا به این بیماری برای کسانی که در قلب خود دستگاهی بخصوص کار گذاشتهاند و نیز کسانی که سابقه بیماری قلبی ویا سابقه مصرف مواد مخدر دارند، به مراتب بیشتر است. از عوارض این بیماری میتوان به علائمی شبیه به سرماخوردگی، کاهش وزن، درد عضلانی، سرفه و... اشاره کرد. برای درمان نیز به آنتیبیوتیک نیاز است که با نظر پزشک متخصص تجویز میشود. درصورت مشاهده این رگههای قرمز خون، حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.
-
ایجاد حفرههای کوچک در سطح ناخن
علت احتمالی: پسوریازیس (بیماری پوستی مزمن که کَژنههای قرمز پوستهریز خارشدار در پوست سر و آرنج و ساعد و زانو و ساق و سایر بخشهای بدن ایجاد میکند)
اگر این حفرهها نشانه بیماری پوستی عنوان شده باشند باید هرچه سریعتر درجهت درمان و بهبود آن اقدام کنید چراکه این مسئله به همین جا ختم نمیشود. دکتر چن دراینباره عنوان کرده است: «اگر علائم این بیماری پوستی در سطح ناخن پدیدار شد، باید مراقب باشید، چراکه این بیماری زمینهای برای بروز آرتروز یا ورم مفاصل است.» او در ادامه صحبتهای خود گفته است که چیزی حدود هشتاد درصد ازکسانی که به این بیماری مبتلا میشوند، در نهایت دچار آرتروز میشوند.
ناگفته نماند که علاوه بر آرتروز این بیماری پوستی میتواند زمینهساز بروز بیماری آلوپشیا آرتا نیز باشد، بیماریای که سبب ریزش مو میشود. اگر به این بیماری مبتلا هستید و هنوز اقدامی در جهت درمان نکردهاید، حتما با پزشک متخصص پوست مشورت کنید.
-
انحنا پیدا کردن ناخن
علت احتمالی: نارسایی ریوی
اگر سر ناخن بیش از حد انحنا پیدا کرده باشد و سرانگشتان دست ورم کرده باشند، میتواند علت نارسایی مربوط به ریه باشد. متخصصان براین باورند که علت این نارسایی، اختلال در عملکرد ریه است که در نهایت سبب میشود اکسیژن کافی در خون وجود نداشته باشد.
در بیشتر موارد این نارسایی نشان از وجود سرطان ریه دارد، اما این تنها امکان نیست و پرکاری تیروئید یا بیماریهای مربوط به کبد نیز میتوانند با این نارسایی تشخیص داده شوند. به خاطر داشته باشید که هرکدام از این بیماریها به نوبه خود خطرناک است و در صورت مشاهده چنین حالتی در ناخن و سرانگشتان خود، باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.