پرهیز از پنج رژیم غذایی معروف
طاهره مصطفویدر۱۴۰۳/۲/۱۸
این پنج رژیم عبارتند از: خام گیاهخواری مطلق (Raw Vegan)، آلکالین، پیوپی، کتوژنیک و مکملهای غذایی کیتی پرایس.
"اگر رژیمی آنقدر خوب به نظر میآید که باورکردنی نیست احتمالا مفید هم نیست."
خام گیاهخواری مطلق
هنرمندانی چون گویینت پالترو، مگان فاکس و استینگ از این رژیم غذایی طرفداری کردهاند. گیاهخواری مطلق پرهیز از هر گونه غذای حیوانی است از جمله لبنیات، تخم مرغ، عسل، صدف و حشرات. خامخواری به معنای آن است گیاه نباید به هیچ وجه تصفیه، کنسرو یا فرآوری شیمیایی شود و نباید بیش از ۴۸ درجه سانتیگراد حرارت ببیند.
طرفداران این رژیم بر این باورند که حرارت، آنزیمهای طبیعی مواد غذایی را از بین میبرد بنابراین بدن برای تجزیه و هضم این مواد باید بیشتر تلاش کند علاوه بر این که حرارت بخشی از مواد مغذی را هم از بین میبرد.
اما حرارت باعث ایجاد برخی مواد مغذی در برخی گیاهان مثل هویج می شود علاوه بر اینکه برخی گیاهان مثل سیب زمینی را نمی توان خام خورد .
خانم پورتر می گوید: "برای برخی گیاهخواری مطلق معادل تغذیه سالم است اما باید به دقت برنامهریزی کنید تا مواد مغذی مهم به بدن شما برسد."
توصیه نظام بهداشت و درمان بریتانیا به گیاهخواران مطلق این است که مصرف ویتامین دی و ویتامین ب ۱۲ را به عنوان مکمل غذایی در نظر داشته باشند.
آلکالین
سارا فرگوسن، دوشس یورک -عروس سابق ملکه بریتانیا و تام برادی، بازیکن فوتبال آمریکایی طرفدار این رژیم هستند.
این رژیم بر پایه این فرضیه شکل گرفته که pH (اسیدیته) خون و بدن انسان بر اساس آنچه می خوریم تغییر می کند. برای این فرضیه هیچ نشانه علمی وجود ندارد. بدن انسان pH خون را در محدوده بسیار تنگ ۷.۳۵ و ۷.۴۵ نگه میدارد چرا که اگر اسیدیته خون از این محدوده خارج شود حیات به خطر میافتد و فرقی نمیکند که چه خورده باشیم، برای بدن طبیعی که تغذیه کرده باشد، در هر حالتی pH خون در همین محدوده باقی خواهد ماند.
طرفداران این رژیم غذایی بر این باورند که "اسید بیش از حد" باعث بیماریهایی مثل آرتریت (آرتروز)، پوکی استخوان، بیماریهای کبد و کلیه و حتی سرطان میشود.
بنابراین آنها توصیه میکنند با خوردن غذاهای غیر اسیدی مثل میوه و سبزیجات اسید بدن را خنثی کنیم.
پژوهشهای موسسه تحقیقات بریتانیا نشان میدهند که خوردن میوه و سبزیجات باعث کاهش وزن میشود اما تاثیری بر pH خون ندارند.
به گفته خانم پورتر آنچه باعث کاهش وزن میشود کاهش دریافت کالری است نه کاهش اسیدیته خون.
توصیه نظام بهداشت و درمان بریتانیا این است که برای سودمندی رژیم آلکالین شواهد علمی وجود ندارد و محروم کردن بدن از گروههایی از مواد غذایی، مفید نیست.
مکملهای غذایی کیتی پرایس
کیتی پرایس نوشیدنیهایی را به عنوان جایگزین صبحانه یا وعدههای غذا یا برای بازیابی قوا و رساندن آب به بدن روانه بازار کرده . بنا بر سایت رسمی این محصولات، این نوشیدنیها باعث تقویت قوام عضلات و محافظت از آنها می شود و میل به خوردن هله هوله و همچنین ولع خوردن را کم میکند.
انجمن رژیم های غذایی بریتانیا میگوید کاهش سریع وزن میتواند نوعی مشوق باشد اما سرکوب اشتها نه توصیه میشود، نه سالم است نه قابل دوام.
سارا کو از بنیاد تغذیه بریتانیا میگوید: "جایگزینهای وعدههای غذایی ممکن است برای کسانی که باید وزن زیادی کم کنند مناسب باشد اما باید همیشه آنها را زیر نظر متخصص سلامت استفاده کرد."
پیوپی
رژیم پیوپی مدعی است که اصول رژیم مدیترانهای را به کار گرفته و باعث کاهش وزن و کاهش احتمال ابتلا به دیابت نوع دوم میشود.
پیوپی نام دهکدهای در ایتالیا است که لقب "سالم ترین دهکده دنیا" را دارد و ساکنان آن اغلب ده سال بیشتر از مردم دیگر نقاط عمر می کنند و به صد سالگی میرسند. رژیم غذایی آنها پر است از سبزیجات، ماهیهای روغنی (تن، آزاد /سمون/، خال خالی، ساردین) و مغز دانهها. گفته میشود این نوع تغذیه از دیابت نوع دوم جلوگیری میکند.
دکتر عاصم ملهوترا و دانال انیل با اقتباس از تغذیه مردم این روستا، رژیمی کم کربوهیدرات، پر چربی، حاوی سبزی و میوه و ماهیهای روغنی توصیه کردند در کنار ورزش و پرهیز از زیادهروی در نوشیدن الکل.
آنها همچنین روزه گرفتن گهگاهی، پرهیز از گوشت قرمز و نشاسته (برنج، نان، سیبزمینی) و شیرینیجات را توصیه کردند.
انجمن رژیمهای غذایی بریتانیا می گوید این دو نفر رژیم غذایی مدیترانهای را برای مقاصد خود "مصادره" کرده اند. این انجمن توصیه آنها به گنجاندن روغن نارگیل و گل کلم به عنوان پایه (نان) پیتزا را "مسخره" خوانده است.
خانم پورتر می گوید: "ما میدانیم که تغذیه مدیترانهای یکی از سالمترین رژیم های غذایی است اما این تغذیه کم کربوهیدرات نیست."
بنیاد تغذیه بریتانیا هم این را تایید میکند و می گوید تغذیه مدیترانهای در تمام وعدههای غذا شامل پاستا (ماکارونی) و برنج است.
خانم پورتر میگوید توصیه به خوردن مقدار زیادی چربی اشباع شده نتیجه بررسی رژیم مدیترانه ای در کلیت آن نیست بلکه سعی شده چیزی را که شواهد تایید میکند در آن لحاظ کنند:
"چرا این نوع تغذیه باعث کاهش وزن میشود، چون باعث انتخابهای سالمتری میشود و در کل فرد کالری کمتری دریافت میکند."
اما دکتر ملهوترا که متخصص قلب و مشاور مجمع ملی چاقی است میگوید: "رژیم پیوپی ارزیابی مستقلی است که اسرار یکی از سالمترین دهکده های دنیا را با آخرین تحقیقات پزشکی و تغذیه و ورزش پیوند میدهد تا بسیاری از افسانههای امروزی صنعت کاهش وزن و سلامت را بیاعتبار کند."
"شماری از پزشکان برجسته بینالمللی، متخصصان تغذیه، پژوهشگران و متخصصان ورزشی از این رژیم حمایت کردهاند."
"باید پیوند و نفوذ شرکتهای مختلف صنایع غذایی با انجمن رژیمهای غذایی بریتانیا را زیر سوال برد. به نظر من نمیتوان این انجمن را منبعی مستقل برای توصیههای تغذیه به حساب آورد."
سخنگوی انجمن رژیم های غذایی بریتانیا به اظهارات دکتر ملهوترا چنین پاسخ داد: "تحلیلهایی که ما منتشر میکنیم بر اساس شواهد علمی است و روابط مهم ما با تولید کنندگان صنایع غذایی کشور تاثیری بر آن نمیگذارد."
"سخنگویان ما مثل تمام متخصصان تغذیه باید برای عضویت در 'نظام حرفه ای بهداشت و مراقبت' به شواهد علمی پایبند باشند."
کتوژنیک
گفته میشود کوبی برایانت، ستاره بسکتبال آمریکا، کیم کارداشیان و الک بالدوین از این رژیم پیروی میکنند.
در این رژیم کربوهیدرات بسیار کم، چربی زیاد، پروتئین متوسط توصیه میشود و کربوهیدرات باید از سبزیجات بینشاسته، مغزدانهها و دانهها تامین شود.
هدف این است که بدن به شرایط کتونی سوق داده شود یعنی مثل زمانی که بدن نمیتواند قند خون (گلوکز) را از کربوهیدرات تامین کند و برای تولید انرژی شروع به سوزاندن چربی می کند.
خانم پورتر میگوید: "نکته منفی اینجاست که گفته میشود این رژیم سرطان را درمان میکند در حالی که اینطور نیست."
او می گوید با نخوردن کربوهیدرات، چیزهای کم کالری دیگری که معمولا همراه آن خورده میشود هم حذف می شود:
"اگر کربوهیدرات مثل پاستا را حذف کنید سس خامه ای را هم حذف می کنید، اگر خوردن نام را کم کنید خوردن کره را هم کم میکنید. اگر خوردن بیسکویت را کم کنید خوردن شکر را هم کم میکنید."
به گفته خانم پورتر خطر این کار این است که خوردن فیبر (الیاف غذایی) که برای سلامت رودهها مهم است هم کاهش پیدا میکند. بنیاد تغذیه بریتانیا میگوید این روش ممکن است برای کاهش وزن در کوتاه مدت موثر باشد اما بعید است بتوان این کاهش وزن را حفظ کرد.
در نهایت اینها توصیههای انجمن رژیم های غذایی بریتانیا است:
وضعیت خورد و خوراک و خلق و خوی خود را هر روز ثبت کنید تا به ارتباط این دو پی ببرید.
فهرستی از کارهایی را که ربطی به غذا ندارند تهیه کنید تا با انجام دادن آنها حواس خود را از خوردن پرت کنید.
اهداف منطقی داشته باشید: کاهش پنج تا ده درصد وزن تاثیر عظیمی بر سلامت شما میگذارد.
هنگام خوردن کار دیگری نکنید مثل تماشای تلویزیون، این باعث پرخوری میشود.
نصف بشقاب خود را با سبزی و سالاد پر کنید و نیمه دیگری را نیمی با پروتئین و نیمی با کربوهیدرات نشاستهدار مثل برنج و سیبزمینی.