جراحت های دندانی ترومایی در کودکان

رشته ی اندودنتیکس احیاکننده در دهه ی گذشته به شکل چشمگیری تکامل یافته است. اولین گزارش موردی رگ دار شدن مجدد در سال 2001، و نیز در پی آن یک گزارش دیگر در سال 2004، توجه اندودنتیستهای سراسر جهان را به خود جلب کرد. علاوه بر رفع التهاب بافت های اطراف دندان (پریودنتینت) آپیکال، شواهدی از رشد دائم ریشه و برقراری دوباره ی پاسخ های حیاتی نیز در این فرایند ها وجود داشت. برای اولین بار، نتایج بالینی موفق در بیماری دندان که بوسیله ی نکروز پالپ تشخیص داده شد بدون پرکردن کانال ریشه با ماده ای غیرفعال (گوتاپرکا) یا ماده ی بیوسرامیک (به عنوان مثال توده ی تری اکسید معدنی (MTA)) گزارش شدند. این نتایج نشان دهنده ی حرکت از فلسفه ی کلاسیک که در آن یک کانال ریشه حتما می بایست هنگام پاک کردن و ضدعفونی دندان برای رفع بیماری التهابات دندانی آپیکال بسته شود، و برقراری مجدد پاسخ های فیزیولوژیکی شبه پالپ نیز در فلسفه ی کلاسیک امکان پذیر بود. این مسئله یک تغییر مدل را که اندودنتیکس را به رشته های پزشکی احیاکننده و دندانپزشکی معرفی می کند بخوبی نشان می دهد. به یکباره یک پیکره ی قابل توجه از تحقیقات علوم پایه مرتبط با تولید عاج، رشد دندان، بیولوژی سلولهای بنیادی مزانشیمی توسط این رشته ی نوظهور اتخاذ شد و یک پایه و اساس را برای پیشرفت های بیشتر و انتقال آن به عملکرد های بالینی ارائه داده است. هدف اندودنتیکس احیاکننده استفاده از روش های مبتنی بر بیولوژی برای متوقف کردن بیماری، پیشگیری از عود مجدد هنگام ترمیم یا جایگزینی قسمت های آسیب دیده ی ترکیب عاج پالپ می باشد. بنابراین، اندودنتیکس احیاکننده هم شامل درمان های حیاتی و هم شامل درمان های غیرحیاتی پالپ می باشد. اگرچه هدف درمان های حیاتی پالپ، همانند روکش کردن مستقیم و غیرمستقیم پالپ، و روش های پالپوتومی حفظ و نگهداری سلامت پولپی در دندانهایی که در معرض ضربه (تروما)، پوسیدگی، فرایندهای ترمیمی، و ناهنجاریهای آناتومیک قرار دارند می باشد، درمان های غیرحیاتی شامل روش هایی می شوند که هدف آنها تشکیل مجدد یک بافت حیاتی جدید برای جایگزینی پالپ دندانی ازبین رفته جهت نکروز آبگونه سازی بعد از عفونت می باشد. اصطلاحات متعددی برای این فرایندها ابداع شده اند که برخی از آنها شامل "رگ دار شدن مجدد"، "احیای مجدد" و " maturogenesis" می باشند. به هر حال، برای مطالعه ی حاضر، ما بر روی درمان های پالپ غیرحیاتی تمرکز می کنیم در مجموع از اصطلاح فرایندهای اندودنتیک احیا کننده (REPها) استفاده می کنیم.

رشد دندان یک فرایند اندام زایی پیچیده و طولانی مدت است که پس از زایمان شکل می گیرد. رشد کامل یک دندان ممکن است سه سال پس از جوانه زدن صورت گیرد و ریشه ی آن کامل می شود. رویش دندانهای در حال رشد در معرض التهاب پولپی و نکروز ناشی از ضربه (تروما)، پوسیدگی، ناهنجاری های رشد دندانی همچون بیرون افتادگی قسمتی از دندان می باشد. از دست دادن یک دندان دائمی نارس در بیماران جوان در دوره ی دندان آوری می تواند زیانبار باشد، که منجر به از دست دادن کارایی؛ تغییر یافتن فک بالا و رشد استخوان فک پایین؛ تداخل آواها، تنفس،جویدن؛ و مسئله ی مهم دیگر تاثیر روانی زیان آور شدید بر روی بیماران جوان می شود. بعلاوه، ایمپلنت در بیمارانی که تحت رشد cranio skeletal هستند منع شده است، زیرا استفاده از ایمپلنت همراه با تداخل در رشد طبیعی دهانی صورتی می باشد. این دندانها در روش سنتی با روش های apexification با استفاده ی طولانی مدت از هیدروکسید کلسیم یا قرار دادن آنی یک پلاگ آپیکال توده ی تری اکسید معدنی (MTA) درمان می شدند. اگرچه این درمانها اغلب منجر به برطرف شدن علائم و نشانه های بیماری می شوند، اما فایده ی بسیار کمی برای رشد دائم ریشه ی دندان دارند، و دیواره های عاجی آنها باریک و شکننده باقی می مانند که باعث افزایش حساسیت آنها به شکستگی و بقای پایین آنها می شود. یک مطالعه که به ارزیابی شکستگی های دندان پس از فرایندهای apexification دندان پیشین که جابجا شده اند پرداخته و به وضوح نشان داد که حداقل 28% و حداکثر 77% از دندانها دارای شکستگی طوق ریشه ی دندان بودند که علت آن میزان حداقلی عاج موجود در این ناحیه بود. بنابراین، پزشکان باید از تمام ابزارهای لازم برای حفظ دندان آوری طبیعی در دوران کودکی و سنین نوجوانی و با امیدواری فراتر از سنین بلوغ استفاده کنند. برای رسیدن به این هدف، هم درمان های پالپ حیاتی و هم درمان های احیا کننده ی پالپ غیر حیاتی باید در نظر گرفته شوند.

باید توجه داشت که اکثر،اما نه همه ی، موارد منتشر شده ی اندودنتیک احیا کننده نتایج درمان در دندان های نابالغ را با یک آپکس باز گزارش کرده اند. درجه ی شکل گیری ریشه و بلوغ دندان را می توان بطور گسترده بر اساس معیارهایی که قبلا معرفی شده اند دسته بندی کرد. این مواد یک مانع "منطقه امن" برای ماده ی ترمیمی مورد استفاده جهت بستن محفظه ی پالپ که معمولا برای بقا جداسازی سلول های بنیادی مضر است را ارائه می دهد. جالب است که گزارش های موردی وجود دارند مبنی بر این که REPها بدون استفاده از این مواد با نتایج بالینی قابل قبول اجرا شده اند. همانگونه که پیشتر گفته شد، استفاده از REPها در اندودونتیکس منحصر به دندان ها نابالغ نیست، زیرا مواردی منتشر شده اند که نتایج موفقیت آمیز در مراحل 5 و 6 بلوغ را گزارش می کنند.این مقاله علمی ادامه دارد............