چرا افراد مبتلا به آلزايمر از غذا خوردن دست می کشند
طاهره مصطفویدر۱۴۰۳/۲/۱۸
چرا افراد مبتلا به آلزايمر از غذا خوردن دست می کشند؟ آیا اين بيماری می تواند غذا خوردن ، و به ياد آوردن وعده غذایی را دشوار کند؟
بيماری آلزايمر تلفات سنگينی دارد. بيماری برگشت ناپذير و پيشرونده مغز ، شايع ترين علت زوال عقل و دمانس به آرامی حافظه افراد و مهارت های تفکر آنها را سرقت می کند. و در مراحل بعدی اين بيماری ، بيماران می توانند علاقه خود را به مواد غذايی از دست بدهند ،اين امر باعث می شود که نتوانند به طور کلی تغذيه کنند.
اگر يک فرد از خانواده با آلزايمر داريد ، ممکن است با پيشرفت بيماری متوجه تغيير عادات غذايی آنها شويد. آنها ممکن است وعده های غذايی را فراموش کنند ، احساس گرسنگی و تشنگی خود را از دست بدهند يا در تعيين مقدار مناسب برای خوردن غذا ناتوان شوند.
آنها همچنين ممکن است برای وارد کردن تنوع کافی در رژيم های غذايی خود تلاش نکنند ، به اين معنی که آنها ويتامین ها و مواد معدنی مورد نياز خود را دريافت نمی کنند. در حالی که منابعی وجود دارد که مراقبان باید به افراد مبتلا به آلزايمر در مراحل آخر غذا ی بهتر بدهند ، مانند آماده کردن يک محل برای غذا خوردن در سکوت و رعایت وعده های غذايی بیمار، زیرا نظارت بر عادتهای غذايی بيمار بسيار مهم است.
آلزايمر در اواخر بیماری می تواند با سختی در جويدن و بلع مواد غذايی بيماران را معذب کند. هرچه پيرتر می شويم ، دهانمان خشک تر می شود ، احساس طعم و بو تغيير می کند و بسياري از مردم در ماهيچه های بلیدن مشکل پیدا می کنند. اما برای مبتلايان به آلزايمر عواقب آن می تواند وخيم تر باشد. بيمار آلزایمری ممکن است در هنگام غذا خوردن خود را خفه کند ، ممکن است غذا را وارد ريه های خود کند ، که می تواند باعث ذات الريه و حتی مرگ شود.
زوال عقل یا دمانس به خاطر کهولت سن بوجود می آید و شایع ترین نوع آن بیماری آلزایمر می باشد.زوال عقل در واقع با تجمع یک سری پروتئین ها در مغزو ایجاد پلاک ها مانع ارسال پیام های عصبی به مغز شده و علائم بیماری را ایجاد میکنند .ولی آلزایمر تنها نوع بیماری زوال عقل نیست مثلا یک نوع دیگر از بیماری زوال عقل در عروق مغزاتفاق می افتد که باعث سکته مغزی و یااختلالات عروقی دیگر ی رابا نرسیدن خون به بافت های مغز و آسیب به بافت های مغز بوجود می آورد . نوعی دیگر از زوال عقل لوی بادی است که با علائم بیماری پارکینسون همراه است.
بعضی بیماران آلزایمری در برابر از دست دادن حافظه "مقاومت" می کنند شایع ترین علائم این بیماری فراموشی است مثلا فرد سوالی را مرتب تکرار می کند.در صورت خارج شدن از منزل احتمال دارد مسیر برگشت را پیدا نکند.در موارد شدید اعضای خانواده را نمی شناسد.گاها این افراد زمان و مکان را گم می کنند و نمی دانند چه روز ویا چه ساعتی از روز و یا شب است و گاهی مثلا شخصی 60 ساله فکر می کند دختریا پسر جوانی است . این افراد در صبحت و ارتباط با دیگران دچار مشکل می شوند بصورتی که فرد کلمه مورد نیاز را برای ادامه گفتگو پیدا نمی کند و یا صحبت های طرف مقابل را ممکن است متوجه نشود.به علت این مسائل این افراد دچار اضطراب و افسردگی می شوند.
گاهی افراد مبتلا ، مشکلات شخصیتی هم پیدا می کنند. مثلا گاهی فردحرف نامناسب یا عمل نا مناسبی انجام می دهد و در مواردی ممکن است فرد برای کارهای زندگی نیاز به کمک داشته باشد. مثل غذا خوردن یا لباس پوشیدن بنا برتحقیقی در بریتیش مدیکال ژورنال، یکی از معتبرترین مجلات پزشکی بریتانیا شمار مبتلایان به این بیماری در ۲۰ سال آینده، یک و نیم برابر می‌شوداما پژوهشگران می‌گوینداحتمال ابتلا به دمانس در بین همه گروه‌های سنی رو به کاهش می باشد و علت آن را بالا رفتن سطح سواد و دانش افراد ، کنترل فشار خون ، چربی خون ، دیابت و ترک سیگار می دانند.(سیارک)
با توجه بیشتر به سلامت جسمی و روحی می‌توان خطر ابتلای به دمانس را دست کم ۳۰ درصد کاهش داد.در حالیکه آمار مبتلایان به دمانس (زوال عقل) در جهان در حال حاضر حدود ۴۷ میلیون نفر تخمین زده شده و پیش‌بینی می شود این آمار تا سال ۲۰۵۰ به بیش از ۱۳۰ میلیون نفر برسد، پژوهشگران شماری از عوامل موثر در بروز عارضه دمانس (زوال عقل) را شناسایی و راه‌هایی را برای کاهش خطر ابتلای به آن توصیه کرده‌اند.
نتیجه تفصیلی مطالعات هیئتی متشکل از بیست و چهار تن از متخصصان جهانی دمانس که به کنفرانس بین‌المللی انجمن مبارزه با آلزایمر در لندن ارائه خواهد شد حاکی از آن است که اگرچه نشانه‌های دمانس معمولا در سنین بالای عمر مشخص می‌شود اما روند تغییرات مغزی منجر به این بیماری به تدریج و در طول سال‌ها بروز می‌کند. به این ترتیب، یافتن راه‌های حفظ سلامت مغز قبل از ظاهر شدن علایم دمانس می‌تواند به جلوگیری از آن کمک کند.
در این بررسی، عوامل مهم بروز دمانس و میزان اثرگذاری هرکدام در ابتلای به این عارضه مورد بررسی قرار گرفته و نشان می‌دهد که ضعف شنوایی در سنین میانسالی ۹ درصد و کمبود تحصیلات (تا زیر سطح متوسطه) ۸ درصد در ایجاد دمانس نقش دارد. سایر عوامل موثر و سهم آنها در ابتلای به این بیماری عبارتست از استعمال دخانیات (۵ درصد)، افسردگی (۴ درصد)، عدم تحرک جسمی (۳ درصد)، انزوای اجتماعی (۲ درصد)، فشار خون بالا (۲ درصد)، چاقی (۱ درصد) و دیابت نوع ۲ (۱ درصد). به این ترتیب، عوامل قابل کنترل در زندگی ۳۵ درصد در بروز دمانس تاثیر دارند و فرد از طریق مقابله با آنها می‌تواند خطر ابتلای به این عارضه را کاهش دهند. سایر عوامل ایجاد این عارضه خارج از اختیار فرد قرار دارند. به گفته پژوهشگران، ساختن "ذخیره شناختی یا ادراکی" در سنین میانسالی باعث تقویت شبکه‌های مغزی شده و امکان آن را می‌دهد تا این شبکه‌ها در سنین کهولت و حتی با بروز آسیب هم بتوانند عملکرد نسبتا مناسبی داشته باشند.
تمام نکردن دوره تحصیلات متوسطه به عنوان یکی از عوامل خطرساز حاکی از آن است که ادامه فرآیند یادگیری در تمامی طول عمر به ایجاد ذخیره مغزی جهت مقابله با دمانس کمک می‌کند. در مورد ضعف شنوایی نیز گفته شده است که این وضعیت باعث کاهش ارتباط فرد با دیگران و "انزوای اجتماعی" او می‌گردد که از جمله عوامل بروز دمانسمی باشد. عوامل حفظ سلامت جسمی از جمله سلامت قلب، مانند تحرک جسمی و جلوگیری از چاقی نیز در جلوگیری از بروز دمانس موثرمی باشد.
توصیه هایی برای کاهش خطر ابتلای به دمانس
متخصصان تاکید دارند که برای کاهش خطر ابتلای به دمانس لازم است که فرد هر چه زودتر مثلا در سنین ۴۰ تا ۶۴ سالگی و قبل از ظاهر شدن نشانه‌های بیماری در صدد مقابله با عوامل بروز آن برآید. مهمترین توصیه‌هایی که در این زمینه شده به شرح زیر است:
۱- تحرک بدنی:
توصیه شده است که افراد از سنین میانسالی دست کم پنج بار در هفته هر بار ۳۰ دقیقه به طور مستمر ورزش یا فعالیت‌هایی کنند که باعث افزایش ضربان قلب و تشدید تنفس شود. پیاده‌روی سریع، دوچرخه‌سواری و شنا از جمله فعالیت‌هایی است که در این زمینه توصیه می‌شود.
۲- ترک سیگار
نه تنها برای حفظ سلامت عمومی بدن به خصوص قلب و ریه بلکه در جلوگیری از بروز دمانس موثر است.
۳- استفاده از رژیم غذایی سالم و متوازن
شامل مواد خوراکی متنوع نیز از توصیه‌های جدی است. به گفته کارشناسان یک رژیم غذایی مناسب باید شامل ماهی‌های چرب، میوه، سیفی‌جات، غلات و آرد سبوس دار و روغن زیتون باشد و سهم گوشت قرمز، شکر، چربی‌های اشباع شده و نمک در آن به حداقل رسیده باشد. چنین رژیمی باعث کاهش خطر ابتلای به بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و دیابت نوع ۲ می‌شود.
۴- میانه‌روی در مصرف الکل
نیز مهم است و افراط در این زمینه قطعا در بروز دمانس، و بیماری‌های دیگری مانند دیابت و امراض قلبی، موثر است.
۵- مراقبت‌های بهداشتی از سنین میانسالی
توصیه شده است به نحوی که شخص به طور مرتب فشار خون، میزان کلسترول و قند خود را زیر نظر داشته باشد زیرا مشکلاتی که در مورد این عوامل بروز کند در ابتلای به دمانس تاثیر دارد.
۶- وزن مناسب
نیز برای حفظ سلامت و جلوگیری از ابتلای به دیابت نوع ۲، سکته مغزی و امراض قلبی لازم است و به این ترتیب، عاملی در کاهش خطر دمانس محسوب می‌شود. داشتن رژیم غذایی مناسب و تحرک بدنی در این زمینه توصیه شده است.
۷- و بالاخره "ورزش مغزی روزانه"
مانند مطالعه، حل جدول یا بازی‌های فکری و فراگیری مطالب جدید که مغز را فعال نگاه می‌دارد به کاهش خطر ابتلای به دمانس کمک می‌کند. شواهدی هم وجود دارد که معاشرت و داشتن ارتباط اجتماعی هم در این زمینه موثر است.
بازی ویدیویی جدیدی امید به تشخیص و درمان زودهنگام دمانس یا زوال عقل را افزایش داده است . با کمک این نرم افزار می توان قدرت جهت یابی را آزمود. جهت یابی یکی از اولین مهارت هایی است که بر اثر دمانس افول می کند.
دانشمندان به عنوان بخشی از بزرگترین پروژه تحقیقاتی دنیا درباره زوال عقل (دمانس) نسخه واقعیت مجازی ( VR) یک بازی کامپیوتری را تولید کرده‌اند. این پروژه برای بررسی یکی از نخستین علائم دمانس یعنی از دست دادن قابلیت جهت‌یابی طراحی شده است. اپلیکیشن تلفن هوشمند این بازی که "سفر اکتشافی قهرمان دریا" نام دارد اکنون به صورت بیش از سه میلیون کاربر دارد اما دانشمندان با تولید نسخه وی‌آر امکان تحقیق با جزئیات بسیار بیشتری را برای خود فراهم کرده‌اند. در این بازی کامپیوتری کاربر باید با استفاده از حس جهت‌یابی، راه و مسیر خود را از شبکه پیچیده آبراه‌ها، جزایر بیابانی و اقیانوس‌های منجمد پیدا کند و حتی به هیولای دریایی که عاشق سوسیس است غذا بدهد.
اما این فقط بازی و سرگرمی نیست، وقتی کاربر مشعول بازی است، اطلاعاتی جمع‌آوری می شود که دانشمندان از آن استفاده میکنند؛ در این جمع آوری اطلاعات کاربر ناشناس باقی می‌ماند. مکس سکات-اسلید که در این پروژه مشارکت دارد به بی‌بی‌سی گفت: "این خیلی جالب است که موضوعی بسیار کسل کننده و محدود به دیوارهای آزمایشگاه به میان مردم برده و تا جایی که ممکن است مفرح شود... ارزش این کار برای ما این است که اطلاعات بسیار غنی‌تری خواهیم داشت، به این ترتیب ما ۱۵ برابر بیشتر اطلاعات جمع می‌کنیم چون مثلا با کمک واقعیت مجازی می‌توانیم تفاوت جهت نگاه و جهت حرکت قایق را تشخیص دهیم." یافته نسخه اول بازی سال پیش در همایش بین‌المللی دانشمندان علوم اعصاب ارائه شد. این یافته‌ها نشان داد توان جهت‌یابی افراد بعد از نوجوانی به طور مستمر کاهش پیدا می‌کند، مردان ممکن است اندکی در جهت‌یابی بهتر از زنان باشند و کشورهای شمال اروپا (دانمارک، سوئد، ایسلند، فنلاند، نروژ) از دیگر کشورهای دنیا در جهت یابی خیلی بهترند اما دلیل آن روشن نیست. پروفسور کریستف هولشر رییس موسسه علوم شناختی ETH در زوریخ سوییس می‌گوید: "هیچ پروژه‌ای تا به حال چنین اطلاعاتی را از هم‌کنشی واقعی سه میلیون نفر، آن هم با چنین عمقی جمع‌آوری نکرده است. این به ما امکان می‌دهد تجزیه و تحلیل‌هایی انجام دهیم که با روش‌های کلاسیک به هیچ وجه امکان آن وجود ندارد." محققان انتظار ندارند که همان تعدادی که بازی را در تلفن‌های هوشمند خود انجام می‌دهند از نسخه وی‌آر هم به همان اندازه استقبال کنند، عینک‌های وی‌آر به اندازه تلفن‌های هوشمند پرطرفدار نیستند. با این حال آنها انتظار دارند حجم اطلاعاتی که گردآوری میکنند بسیار بیشتر از آن باشد که در آزمایشگاه ممکن است. این پروژه که بودجه آن را شرکت مخابرات آلمان (دویچه تلکوم) تامین کرده هنوز در اوایل راه است اما هدف نهایی آن تشخیص زودرس نخستین نشانه‌های دمانس است. این بیماری در بسیاری موارد ده سال بعد از بروز نخستین نشانه‌های بیماری تشخیص داده می‌شود. دکتر دیودید رینولدز از انجممن تحقیقات آلزایمر بریتانیا می‌گوید هدف این است که بیماری ده تا پانزده سال زودتر از چیزی که الان است تشخیص داده شود: "سفر اکتشافی قهرمان دریا و فهمیدن اینکه ما چگونه جهت و مسیر را تشخیص می‌دهیم به تشخیص بسیار زودتر بیماری کمک می‌کند... برای توقف یا کند کردن دمانس هیچ دارویی وجود ندارد. اما بسیاری فکر میکنند که داروهای موجود فقط وقتی تاثیر دارند که خیلی زودتر از بروز علائم و پیش از آنکه آسیب مغز غیر قابل برگشت شود تجویز شوند."
بر اساس تحقیقی دانشگاهی داشتن دوستان صمیمی و ازدواج کردن باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری "آلزایمر" می شود. در این تحقیق که بوسیله پژوهشگران دانشگاه "لاف بارو" در انگلستان صورت گرفته است، شش هزار و ششصد و هفتاد و هفت نفر به مدت هفت سالدر این تحقیق شرکت کرده اند. در نتیجه این تحقیق آمده است که :
کیفیت حلقه زندگی اجتماعی فرد مهمتر از گستردگی آن می باشد.
انجمن آلزایمر می‌گوید که برای کمک به بیماران زوال عقل، دمانس باید سعی نماییم که آنها "روابط اجتماعی پرمعنای خود را حفظ کنند." در ابتدای این تحقیق هیچکدام از افراد مبتلا به بیماری "آلزایمر" نبودند، اما در پایان این دوره آزمایشی ۲۲۰ نفر از آنها به این بیماری مبتلا شده بودند.
۹ عاملی که نسبت آن با ابتلا به آلزایمر در این تحقیق سنجیده شد عبارتند از:
دیابت نوع دوم ۱%
چاقی ۱%
فشار خون بالا ۲%
انزوای اجتماعی ۲%
بی‌تحرکی ۳%
افسردگی درمان نشده در مراحل ابتدایی ۴%
کشیدن سیگار۵%
تحصیلات متوسطه ناتمام ۸%
ناشنوایی در میانسالی ۹% محققان صفات و ویژگی‌های افراد مبتلا به بیماری زوال عقل را با افرادسالم ، مقایسه کردند تا علائمی ازتاثیر زندگی اجتماعی بر میزان خطر ابتلا به بیماری ، کشف کنند.یکی از موارد کشف شده درباره تعداد دوستان افراد بود ، محققان به این نتیجه رسیدند که تعداد دوستان مهم نیست ، بلکه کیفیت رابطه دوستی است که دارای اهمیت است. به گفته پروفسور "هاگرورست" :
امکان دارد گروهی از دوستان اطراف شما باشند، اما روابط صمیمانه و نزدیکی که باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمرمی شود را نداشته باشند. در نتیجه تعداد زیاد دوستان مهم نیست بلکه کیفیت رابطه مهم می باشد.
او معتقد است که دوستان واقعی و نزدیکان صمیمی مانند یک سپر در مقابل اضطراب عمل می‌نمایندو اضطراب مستقیما باعث بیماری زوال عقل می‌گردد.دراین تحقیق همچنین نشانداده شده که افراد مجرد دو برابر افراد متاهل در معرض خطر ابتلا به بیماری آلزایمر قرار می گیرند . بر اساس یافته‌ها، بیماری آلزایمر دهه ها قبل از تشخیص در مغز بیمار شروع می‌گردد و تغییراتی را ایجاد می‌کند که بر توانایی معاشرت اجتماعی اشخاص تاثیر می‌گذارد. به گفته دکتر براون در بیماری آلزایمر تنهایی مسئله مهمی و تاثیر گذاری می باشد.او می‌گوید که اگر دوستان و نزدیکان با بیمار همراهی نکنند، بیماری فرد را به انزوای کامل می کشاند.
محققان این تحقیق را در یک بازه زمانی ۹ ماهه در ۶۹ آسایشگاه در انگلستان انجام دادند. آنها می‌گویند تعامل یک به یک همراه با پرستاری و مراقبت شخصی می‌تواند به طرز قابل توجهی به کاهش خشم و اضطراب این افراد منجر شود.
نویسندگان تحقیق می‌گویند در آسایشگاه‌ها و سایر مراکز باید رویکردها بیشتر معطوف به شخص شوند.
کارمندان آسایشگاهی که این افراد در آنجا مستقر بودند، تعلیم دیده بودند که از علایق شخصی بیماران و توانایی‌های آنها آگاه شوند واز این افراد و بستگان‌شان در باره مراقبتی که دریافت می‌کردند سوال کنند.
این افراد در مدت یک هفته شاهد آن بودند که به آنها رسیدگی شخصی‌تری می‌شد. با آنها درباره خانواده‌شان یا علایقشان مانند ورزش صحبت می‌شد و به آنها در فعالیت‌هایی مانند باغداری یا موسیقی کمک می‌شد.
پروفسور کلایو بالارد از دانشگاه اکستر که هدایت این تحقیق را به عهده داشته گفته است اگر چنین روشی به اجرا گذاشته شود، می‌تواند واقعا تغییر واقعی در کیفیت زندگی مبتلایان ایجاد کند.او می‌گوید در بسیاری از آسایشگاه‌ها، با ساکنان آنها روزانه کمتر از دو دقیقه تعامل می‌شود.
محققان دریافتند که در چنین رویکردی بهبودهایی در کیفیت زندگی آنها و میزان اضطراب به وجود می‌آید.( سیارک)
این تحقیق در نشریه 'پلوس مدیسین ' منتشر شده و در آن از ۸۰۰ نفر که دمانس داشتند تحقیق شده است.
کارشناسان به این نتیجه رسیده اند که مشکلات مربوط به نظم مالی، به عنوان مثال، محاسبه مقدار خرید، می توانند در مورد ایجاد زوال عقل صحبت کنند.
دانشمندان آمریکایی دریافته اند که برای تشخیص ابتلا به بیماری های شناختی پیش از تشخیص بیماری آلزایمر، می توانید از فروشگاه مواد غذایی استفاده کنید. افرادی که مبتلا به زوال عقل هستند، با هر نوع معاملات مالی با مشکل مواجه می شوند. برای مثال، برای آنها محاسبه مقدار خرید و شمارش برای تغییر دشوار است.
این مطالعه حدود 250 نفر بیش از 55 سال را در بر داشت.همه شرکت کنندگان برای توانایی مدیریت پول مورد آزمایش قرار گرفتند. این شامل تعریف توانایی مدیریت سپرده ها، برنامه ریزی بودجه، شمارش تغییرات و سایر موارد بود. در طول آزمایش، مغز شرکت کنندگان برای تعیین اینکه بتا آمیلوئید در بیماری آلزایمر وجود دارد، اسکن شد.
همانطور که معلوم شد، افراد مبتلا به آلزایمر و افرادی که قبلا تشخیص داده بودند، توانایی مالی بالاتری نسبت به افراد سالم داشتند پلاک های بیشتری داشتند.
دانشمندان گزارش داده اند که این نتایج اعتقاد عمومی را رد می کنند که مردم در معرض دمانس دچار مشکلات مشابهی هستند. معلوم شد که حتی افرادی که هنوز هیچ نشانه ای ندارند، مشکلات زیادی را تجربه می کنند. کارشناسان معتقدند که چنین آزمایش هایی می توانند حتی از آزمایش های حافظه مؤثر تر باشند، که معمولا در موارد مشکوک به زوال عقل انجام می شود.
