نشانه های زبان بدن برای شناسایی دروغ ها
طاهره مصطفویدر۱۴۰۳/۲/۱۸
حرکات بدن یک فرد معمولاً نشان دهنده‌ی احساساتی هستند که او از طریق رابط ها یا نشانه ها، تجربه می کند. در کل، فرد در آن زمان آگاه نیست که دارد از خودش زبان بدن نشان می دهد. رفتارهای بدن می توانند حرکات خاص، پیچش صدا، سرعت در صحبت کردن، گذاشتن پاها یا دست ها روی همدیگر، یا دیگر حرکات بدن باشد.
برخی از نشانه های زبان بدن مربوط به اضطراب یا استرس می باشند و از این رو می توانند به فریبکاری ارتباط داشته باشند. این نشانه ها شامل: لکنت در صحبت کردن، افزایش گام صدا، خطاهای کلامی، گشاد شدن مردمک چشم، پلک زدن بیش از حد، بالا انداختن دست یا شانه ها، و لمس کردن غیرمعمولی یا بیش از حد دست ها یا صورت می باشند. اما نشانه های زبان بدن، مطلق نیستند.
برخی نشانه های جالب دیگر درباره‌ی زبان بدن عبارت اند از: پاها از مغز دورتر هستند و کنترل آنها از بقیه‌ی اعضای بدن، سخت تر است، پاها به سمتی اشاره می کنند که شخص به طور ناخودآگاه دوست دارد به آن طرف برود، مچ یا زانوها سرسخت هستند، و کج کردن سر نشانه ای از حالت دوستی است.
با این وجود، زبان بدن، بسته به هر فرد، متفاوت است. و یک تمایل برای فریبکارانه خواندنِ زبان بدن توسط افرادی که خودشان مشکوک هستند، وجود دارد. مورد آخر شامل حسابرس ها و حسابداران قضایی می شود که از بدبینی حرفه ای استفاده می کنند. بنابر این زبان بدن مملو از موقعیت هایی است که آن را به عنوان ابزاری برای شناساییِ پیوسته‌ی فریبکاری، غیرقابل اعتماد می کنند، و در دادگاه نیز غیرقابل ارائه است.
نشانه های فریبکاری
علاوه بر نشانه های زبان بدن، نشانه های دیگری نیز وجود دارند که برای شناسایی دروغ ها استفاده می شوند. فهرستی از زمینه های نشانه ها و یک مثال از هر کدام در ادامه آورده شده است:
• تعاملات بین فردی. سر را به نشانه‌ی «بله» بعد از این که منظورش را رسانده، تکان می دهد، ژست های ناسازگار می گیرد.
• حالات عاطفی. افراد فریبکار تمایل دارند که از برقراری رابطه احساسی با فردی که آنها را مورد پرس و جو قرار می دهد، پرهیز کنند.
• محتوای کلام. پس از مطرح شدن سوال، دوباره خود همان سوال را به عنوان جواب بازگو می کند، «آیا خودت یک چک نوشتی؟» «نه، من خودم یک چک ننوشتم.»
• اظهارات چگونه بیان می شوند. با جایگزین کردن ضمیر، از افراد، وقایع، و غیره استفاده نمی کند. -- « این تجهیزات » در برابر « تجهیزات من ».
• چارچوب های روانشناسی. اظهارات فریب دهنده همواره در توضیح دادن وقایع، چیزهای بدی که اتفاق است را حذف می کنند، به جز آنهایی که درباره‌ی تاخیرها یا لغوها می باشند.
بار دیگر، همین طور که این نشانه ها جالب هستند، اما تناقض های کافی برای ایجاد مشکل وجود دارد. با این حال همین که بازجویی کلاهبرداری حداقل از این نشانه ها آگاه باشد نیز کمک کننده است. به علاوه، برخی همان نشانه های ساده ای هستند که در روش های قابل اعتمادترِ شناسایی فریب نیز استفاده می شوند (مثل SCAN).
زبان چشم
یک شاخص قابل اعتمادتر برای صداقت، زبان چشم است. متخصصین باور دارند که چشم ها، ارتباط پذیرترین بخش از بدن انسان هستند. چشم ها یک زبان دارند و قواعدی که در ادامه می آیند، به عنوان نشانه های دسترسی بصری (VAC) شناخته می شوند. با این وجود، نشانه ها و تعبیرهای حرکات چشم تنها برای افراد راست دست صدق می کنند. در نتیجه، قبل از شروع به استفاده از هر گونه VAC، به مصاحبه شونده قبل از شروع مصاحبه، چیزی بدهد تا امضا کند چرا که نشانه ها برای افراد چپ دست برعکس هستند؛ یعنی، شما پاسخ ها را به عنوان صادقانه در برابر فریبکارانه تعبیر می کنید یا برعکس!( سیارک)
به عقیده‌ی متخصصینی همچون دان رابون، وقتی که از مصاحبه شونده سوالاتی پرسیده می شود که وی برای پاسخ دادن به آنها نیاز دارد چیزی به یاد آورد، چشم ها لو می دهند که فرایند ذهنی، فریبکارانه است یا صادقانه. اینها برخی از ترکیب ها هستند:
• چشم ها به طرف چپ و بالا. بازیابی تصاویر از گذشته -- « اولین ماشین شما چه رنگی بود؟ »
• چشم ها به طرف چپ و به سمت گوش. بازیابی خاطرات شنوایی، به یاد آوردن یک صدا -- « زنگ تماسِ اولین تلفن همراهتان چه بود؟ »
• چشم ها به طرف چپ و پایین. مربوط به مکالمه‌ی درونی، جهتی که افراد معمولاً هنگام صحبت کردن با خودشان به آن خیره می شوند.
• چشم ها به طرف راست و بالا. ساختن تصویرهای بصری -- «خانه‌ی بعدی شما چه شکلی خواهد بود؟ »
• چشم ها به طرف راست و به سمت گوش. ساختن یک صدا -- « آیا می توانید یک ترانه بسازید و آن را برای من بخوانید؟ »
• چشم ها به طرف راست و پایین. مربوط به احساسات یا حس جنبشی-لمسی -- « آیا می توانید بوی یک آتش در پیک نیک را به خاطر آورید؟ »
اصول زبان چشم همچنین شامل جنبه هایی از پلک زدن می شوند. تحت شرایط عادی، یک شخص در حدود 20 بار در دقیقه پلک می زند، که هر پلک زدن در حدود یک چهارم ثانیه طول می کشد. فرد تحت استرس، معمولآً به طور قابل توجهی بیشتر از حالت عادی پلک می زند. اگر از یک نفر فیلمبرداری شود، یا در تلویزیون باشد، او حدوداً دو برابر سریع تر از حالت نرمال پلک می زند. اما یک فرد بی خواب نیز به دفعات بیشتری پلک می زند.
دیگر نشانه های زبان چشم عبارت اند از:
• خیره شدن به طرف پایین. در فرهنگ آمریکایی، این برابر است با شکست، گناه، یا تسلیم شدن.
• بالا بردن ابروها. عدم قطعیت، بی اعتمادی، غافلگیری، یا درماندگی.
• بالا بردن یک ابرو و به عقب بردن سر. تحقیر، تکبر، یا غرور.
• گشاد شدن مردمک. علاقه به موضوع.
از زبان چشم می توان خیلی چیزها را دریافت، و استفاده از بهترین روش ها در مشاهده ها منجر به نتایج و تعبیرهای قابل اطمینان تر خواهد شد.
تحلیل اظهارات
تحلیل اظهارات، تکنیکی است که برای شناسایی فریب در اظهاراتی که افراد بیان می کنند استفاده می شود. بنا به روانشناس آلمانی، اودو اوندوچ، که پدر تحلیل اظهارات به شمار می رود، « اظهاراتی که محصول تجربه هستند، شامل مشخصه هایی هستند که عموماً در اظهاراتی که محصول تصور هستند، وجود ندارند. »
تحلیل اظهارات از یک آزمون کلمه-به-کلمه‌ی اظهارات استفاده می کند. این تحلیل، صداقت را توسط یک تحلیل کلمات تعیین می کند، به جای آنکه بر این موضوع تمرکز کند که آیا اظهاراتِ بیان شده، صادقانه هستند یا خیر. شخص فریبکار، به طور ناخودآگاه، تضادی که با آن درگیر هستند را در شیوه‌ی ارتباطش آشکار می کند. تحلیل اظهارات، اساساً به دنبال نشانه هایی است که فرد دارد تلاش می کند که خودش را از آن مسائل یا حقایق جدا کند (برای مثال، نشانه‌ی جایگزینی ضمیرها که قبل تر ذکر شد).( سیارک)
برخی هشدارهای خاص که باید در تحلیل اظهارت به دنبال آنها بود، شامل توجه خاص به این موارد می شود: «من»؛ هر گونه انحراف یک هشدار است (برای مثال، شخص با اشاره کردن به «من» شروع می کند و سپس به «ما» تغییر می دهد). افراد فریبکار به طور ناخودآگاه تلاش می کنند خودشان را از مسائل یا حقایق دور کنند. این هشدار برای ضمیرهای مالکیتی نیز صحیح است. هر گونه تغییر در استفاده از اسم، یک هشدار است (مثلاً، «کامپیوتر من» به « آن کامپیوتر»). این تکنیک روی اظهارات مکتوب، اظهارات ضبط شده‌ی صوتی، یا اظهارات ویدیویی نیز کار می کند.
یک هشدار تحلیل اظهارات دیگر، توازن حقیقی در یک اظهارات مکتوب است. وقتی که پرسیده می شود که قبل از واقعه‌ی مورد سوال (مثلاً یک کلاهبرداری)، هنگام اتفاق، یا پس از آن واقعه چه اتفاقی افتاد، شیوه ای که فرد میزان محتوا در این سه بخش را موازنه می کند، شاخصی از صداقت است. یک شخص راستگو تمایل دارد که به طور مساوی بین محتوای این سه چارچوب زمانی، تعادل برقرار کند. توضیحات یک شخص فریبکار، نامتعادل است زیرا او می خواهد خودش را از آن اتفاق بد دور کند (می خواهد که در کلاهبرداری دست نداشته باشد) – خصوصاً در چارچوب زمانیِ میانی، واقعه‌ی تناقض؛ توضیحات آن چارچوب زمانیِ میانی دارای کلمات بسیار کمتری از دو تای دیگر خواهد بود.
SCAN
تحلیل محتوای علمی (SCAN)، تکنیکی است که مشابه با تحلیل اظهارات است. SCAN همانند تحلیل اظهارات تلاش نمی کند به دنبال حقیقت وقایع بگردد بلکه به دنبال اثر فریب در روش بیان اظهارات است. SCAN میان-فرهنگی است که کاربردپذیری آن را افزایش می دهد. افراد فریبکار تمایل دارند که به طور غیرمستقیم دروغ بگویند، و آشکارا دروغ نگویند. دروغ های غیرمستقیم شامل طفره رفتن، حذف کردن حقایق بحرانی، تظاهر به فراموشی، و فاصله گرفتن از وقوع تناقض در انتخاب کلمات می شوند، و به جای آنها از «حیله های کلامی» استفاده می کنند تا از بیان اظهارات آسیب زننده پرهیز کنند. به منظور موثر بودن SCAN، تحلیلگر به یک اظهار صادقانه از مظنون نیاز دارند.
SCAN، همانند تحلیل اظهارات، به دنبال تغییر در استفاده از ضمیرها است. همچنین به دنبال وقفه هایی در روایت هستند که نشان دهنده‌ی فریب است. عبارتِ « من به یاد نمی آورم»، اغلب تلاشی برای پنهان کردن چیزی است. تغییر در زمان فعل نیز نشان دهنده‌ی پاسخ عاطفیِ قوی به موضوع است. تعدادی نشانه های دیگر نیز وجود دارند که متخصصینِ SCAN از آنها استفاده می کنند.طبق نظر یکی از کارشناسان، SCAN به اندازه‌ی آزمون دروغ سنجی قابلیت اطمینان دارد. اما هر دوی SCAN و دروغ سنج، ابزار تحقیقی هستند و شواهد قانونی نیستند. ترجمه itrans.ir
