قبل از اینکه به مطالعهی این مقاله مبادرت ورزید به توضیحاتی نیاز خواهید داشت. اول توضیحی پیرامون روش های تمدد اعصاب که عبارتاند از مدیتیشن، آموزش اتوژن، تمدد اعصاب مترقی، بیوفیدبک، یوگا و غیره خواهیم داشت. توصیف هرکدام از این روشها، توصیف پیشزمینهی ایجاد و توسعهی تاریخی آن، نحوهی انجام دادن آن و همچنین مزایای مرتبط با هر روش ارائه خواهد شد. به یاد داشته باشید که این روشهای تمدد اعصاب بخشی از برنامهی کلی مدیریت استرس هستند. روشهای تمدد اعصاب به سطح برانگیختگی روحی بر اساس مدل استرس بستگی دارد و بهعنوان مداخلههایی بین استرس، بیماری و ناخوشی مطرح میگردد. با توجه به اینکه شما هرکدام از این روشها را یاد خواهید گرفت، دو دیدگاه اضافی باید مطرح شوند.
در وهلهی اول، روشهای تمدد اعصاب میتوانند منجر به تغییرات جسمی گردند. ما پیشتر دیدیم که واکنش مرتبط با تمدد اعصاب یک حالت متابولیسمی آهسته است که در آن فشارخون، ضربان قلب، تنش ماهیچهای و کلسترول در سطح پایینی قرار میگیرند و در این زمینه دیگر پارامترهای جسمی نیز تحت تأثیر قرار خواهند گرفت. آن دسته از شما که از روشهای تمدد اعصاب استفاده میکنید که به این دلیل طراحیشدهاند تا بر عوامل جسمی تأثیر داشته باشند، اگر در این روند دخالتی بهطور فعال حضورداشته باشید، این تأثیر میتواند در سطح بالایی قرار داشته باشد. برای مثال فردی با فشارخون بالا که از روش تمدد اعصاب استفاده میکند تا فشارخون خود را پایین آورد امکان دارد به دلیل آموزش نامناسب، در این فرایند زیادهروی کند و فشارخون خود را به میزان بسیار بیشتر تعدیل دهد که این امر میتواند منجر به روندهای درمانی بعد از فرایند تمدد اعصاب گردد. به خاطر این تغییرات در روندهای فیزیولوژیکی است که افراد خواهان انجام تمدد اعصاب هستند و افرادی که تحت روندهای درمانی هستند و یا دارو مصرف میکنند باید از متخصص درمانی خود که بر فرایند درمانی وی نظارت دارند بهمنظور انجام روندهای تمدد اعصاب اجازه بگیرند. بهطور خاص، افرادی که مشکلات قلبی، صرع، فشارخون، دیابت و مشکلات روانی دارند باید برای آغاز فرایند تمدد اعصاب اجازههای پزشکی دریافت کنند.
در سیارک بخوانیم: اشتباهی در یوگا که مبتدیان مرتکب می شوند 5 مورد
حرکات یوگا که باعث شادابی پوست می شوند : پادماسانا (Padmasana)
در گام دوم، فرصت انجام و امتحان نمودن روشهای مختلف تمدد اعصاب به این دلیل طراحیشدهاند تا به شما کمک کنند تا روشی را انتخاب نمایید که آن را ترجیح میدهید و میتوانید بهصورت متناوب و دنبالهدار از آن استفاده نمایید. بهمنظور سامان دادن به نحوهی انتخاب این روشها توسط شما و همچنین برای اینکه بتوانید تشخیص دهید کدام روش بهترین نتیجه را برای بدن و موقعیت شما دارد، از معیار درجهبندی ارزیابی آزمایشگاهی (Lab Assessment) استفاده کنید. این معیار ارزیابی در پایان هر فصل در خدمت شما قرار خواهد گرفت. هرچند ما تحقیقات جامعی نداریم که بر اساس آنها یک روش مشخص تمدد اعصاب را در اختیار شما قرار دهیم، ولی در حین توصیه جهت انتخاب یک روش تمدد اعصاب، میتوانیم زمینههای مختلفی را در نظر بگیریم که بهواسطهی آن شما بتوانید، حالت مخصوص و مناسب خود را برگزینید. برای مثال اگر شما یک مسئلهی ادراکی و شناختی دارید،- مانند اضطراب اجتماعی و یا اعتمادبهنفس کم روشهایی که بتوانند بر روی ذهن شما تأکید داشته باشند، تأثیر خوبی ارائه خواهند دارد. این روشها، با نام روشهای ذهن به ماهیچه شناخته میشوند و میتوانند دربرگیرندهی تمدد اعصاب و آموزش اتوژن (خودزا) باشند. در طرفی دیگر اگر شما دارای مشکلات فیزیکی هستید مانند سردردهای ناشی از تنش و یا سندروم TMJ - روشهایی که بر بدن تمرکز دارند میتوانند تأثیر بسیار خوبی داشته باشند. این روشهای تمدد اعصاب با نام روشهای ماهیچه به ذهن شناخته میشوند دربرگیرندهی آرمیدگی تدریجی و یوگا هستند. معیار درجهبندی روش تمدد اعصاب باید به شما کمک کند تا بتوانید با آگاهی کامل تشخیص دهید که کدام روش میتواند با نیازهای شما همسو باشد.
بهمنظور استفاده از معیار ارزیابی و سنجش در ارزیابیهای آزمایشگاهی، بهتر است که هر روش را حداقل به مدت یک هفته انجام دهید (طولانیتر، بهتر). حالات درونی شما میتوانند هرروز تغییر کنند (برای مثال امکان دارد در اوقات مختلف روز، غذاهای مختلفی نیز بخورید) و همچنین محیط پیرامونی شما نیز هیچگاه نمیتواند ثابت بماند (دما، صداها، کیفیت هوا)، بنابراین روند تمرینی یکروزه با یکروند تمرینی و تمرین یکروزهی دیگر با روشی دیگر نمیتواند برای شما نتایج معتبر و مناسبی ارائه دهد. همچنین روند موردنظر را همانگونه که گفتهشده باید انجام دهید با موقعیت درست، توالی، زمان و نوع محیطی درست و همچنین تمرینهای ورزشی را با توصیههایی که دریافت کردهاید همسو نمایید. بعد از بازهی زمانی مناسب در راستای اجرای تمرین ، در معیار ارزیابی آزمایشگاهی به هرکدام از سؤالها جواب دهید؛ سپس امتیازهای به دست آوردهی خود از هر جواب را جمعبندی کنید. هرچقدر امتیاز کلی کمتر باشد، روش تمدد اعصاب تناسب خوبی را باحالت کلی شما خواهد داشت.
امکان دارد متوجه این موضوع شده باشید که برخی از افراد فعال در زمینههای تمدد اعصاب لباسهای پارچهای میپوشند، از بخور استفاده میکنند و موهای خود را میتراشند و به مذاهب شرق دور اعتقاددارند. همچنین شما باید از این امر مطلع باشید که این فرایندها بهطور حتم موردنیاز نیستند تا شما بتوانید از روندهای تمدد اعصاب بهرهمند شوید. هرچند شراب میتواند بخش از مراسم مذهبی کاتولیک باشد، تمام افرادی که شراب مینوشند ضرورتاً کاتولیک نیستند. در همین راستا، تمام افرادی که به روشهای تمدد اعصاب میپردازند ضرورتاً به مذهب خاص توجه ندارند.
TM (مراقبه، مدیتیشن متعالی): یک روش تمدد اعصاب که دربرگیرندهی استفاده از یک کلمهی سانسکریت بهعنوان عامل مرکزی است.
مدیتیشن یکروند تمدد اعصاب ذهن به ماهیچه است که از یک عامل متمرکز برای پاکسازی ذهن استفاده میکند و درنتیجه فرد در این زمینه میتواند تغییرات روحی-روانی و جسمی مناسبی برای خود ایجاد کند. همانطور که تمرینهای فیزیکی دارای مزایای تنکردشناختی مناسبی هستند، مدیتیشن نیز دارای مزایای فیزیکی است که شما به آنها پی خواهید برد. هدف از مدیتیشن به دست آوردن کنترل بر روی قدرت توجه خود است تا بتوانیم انتخاب نماییم که بر چه عاملی تمرکز داشته باشیم تا اینکه اسیر فرازها و فرود های محیط جانبی خود باشیم.
مدیتیشن به یک عامل متمرکز کننده نیاز دارد. این عامل میتواند یک کلمه (مانترا)، تنفس و یا یکشکل هندسی باشد مثلا شکل هندسی ماندالا.ماندالا یکشکل هندسی است که بهعنوان عامل جلبکنندهی تمرکز در حین روند مدیتیشن مورداستفاده قرار میگیرد.
تمدد اعصاب ریشه در فرهنگهای شرقی دارد (بهبیاندیگر فرهنگهای هندی و تبتی) ولی در فرهنگهای غربی نیز به معروفیت و محبوبیت رسیده است. مهمترین فردی که مدیتیشن را به جهان غرب برده است، ماهاریشی ماهش یوگی هست. ماهاریشی توانست یک سازمان بزرگ، جهانی و به میزان بسیار زیاد کارآمد را تأسیس کند تا بهواسطهی آن مدیتیشن متعالی و یا مراقبه TM را به افرادی آموزش دهند که استرس بسیار زیاد در زندگی خود تجربه میکنند و میخواهند که از آن فرار کنند. سادگی این روش با تأثیرگذاری بازاریابی سازمانهای TM همراه شد و منجر به معروفیت سریع این روش گردید. به بیان کلی، برخلاف هزینهی بالای اولیهی این روش 125 دلار (که الآن بسیار بالاتر است)، تعداد زیادی از افراد TM را یاد گرفتند و آن را انجام دادند (10000 نفر هرماهه در طول دههی 1970 در ایالاتمتحدهی آمریکا در این برنامه شرکت میکردند).
پیشزمینهی ماهاریشی بهنوبهی خود جالبتوجه است. ماهست پراسود وارما (اسم وی هنگام تولد) در سال 1918 به دنیا آمد و مدرک خود را در رشتهی فیزیک در سال 1942 از دانشگاه اللهآباد در هندوستان کسب کرد. هرچند قبل از اینکه در رشتهی تخصصی خود شروع به کار نماید، با یک رهبر مذهبی به نام سوامی براهماناندا ساراسواتی دیدار کرد و به آموزش در حضور وی پرداخت. سیزده سال بعد از آموزشهای مذهبی، وی بر آن شد تا یک روش مدیتیشن سادهای ایجاد کند که همهی افراد میتوانند از آن استفاده کرده و از مزایای آن بهرهمند گردند. دو سال طول کشید تا بهواسطهی انزوایی که در غاری در دل کوه هیمالیا برگزید، بتواند روش TM را توسعه دهد و بعدها بهواسطهی ایجاد ارتباط، تبلیغات و انجمن دانشجویان بینالمللی مدیتیشن این روش را به گوش جهانیان رساند. در ادامه مقاله............... به انواع مدیتیشن ، مزایا و چگونگی انجام مدیتیشن می پردازیم.
در سیارک بخوانیم: